Bí ngô hay còn được gọi là bí đỏ, là một loại thực phẩm quen thuộc của nhiều gia đình Việt Nam. Xét về mặt khoa học, bí ngô đặc biệt có nhiều lợi ích cho sức khỏe nhờ giàu giá trị dinh dưỡng và được mệnh danh là "món quà trường thọ" cho người lớn tuổi.
Dưới đây là một số công dụng của bí đỏ:
Chứa chất chống ôxy hóa chống lại bệnh tật
Bí đỏ chứa nhiều chất chống ôxy hóa từ beta-carotene đến vitamin E được biết đến để chống lại một số căn bệnh nguy hiểm hiện nay. Beta-cryptoxanthin trong bí đỏ giúp cơ thể giảm nguy cơ mắc bệnh viêm khớp hơn lên đến 50%.
Tương tự, vitamin E đã được chứng minh là làm giảm các yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch, chống ung thư (đặc biệt là ung thư đại tràng).
Bảo vệ thị lực
Mặc dù thị lực có thể suy giảm tự nhiên khi tuổi tác tăng lên nhưng may mắn là có nhiều chất dinh dưỡng có thể góp phần làm chậm quá trình này và giảm nguy cơ bị mất thị lực do tuổi tác.
Bí ngô là một trong số đó. Bí ngô cung cấp một lượng beta - carotene cần thiết để giảm nguy cơ thiếu hụt vitamin A gây bệnh đục thủy tinh thể, một trong những nguyên nhân phổ biến gây mù lòa ở người lớn tuổi.
Bí ngô còn là nguồn cung cấp hai hợp chất luetin và zeaxathin có liên quan tới việc phòng ngừa thoái hóa điểm vàng do tuổi tác và đục thủy tinh thể.
Kết hợp với đó là các thành phần khác trong bí ngô như vitamin C và vitamin E có chức năng như các chất chống oxy hóa, ngăn chặn các gốc tự do gây hại cho tế bào mắt.
Giảm nguy cơ ung thư
Các chất chống oxy hóa trong bí đỏ như beta carotene và vitamin C có thể làm giảm nguy cơ ung thư. Chất chống oxy hóa có tác dụng làm giảm stress oxy hóa - một yếu tố dẫn đến nguy cơ phát triển khối u.
Nghiên cứu chỉ ra rằng vitamin C có liên quan việc giảm nguy cơ mắc các loại ung thư như ung thư bàng quang, ung thư vú, ung thư dạ dày, ung thư thực quản, ung thư phổi, ung thư tuyến tiền liệt.
Hỗ trợ tiêu hóa
Bí đỏ là một nguồn chất xơ tuyệt vời, được biết là có tác dụng thúc đẩy nhu động ruột khỏe mạnh và chống táo bón. Trên thực tế, một phân tích tổng hợp năm 2012 gồm 1.322 bài báo đã xác nhận rằng việc ăn chất xơ thường xuyên làm tăng tần suất phân ở những người bị táo bón.
Ngoài ra, một nghiên cứu trên hơn 350 trẻ em từ 3 đến 5 tuổi cho thấy rằng trẻ em bị táo bón có lượng chất xơ, vitamin C, folate và magiê hấp thụ thấp hơn đáng kể. Và trong bí đỏ có chứa đủ chất xơ để giải quyết vấn đề đó.
Giảm nguy cơ ung thư
Bí ngô có hàm lượng carotenoid cao, là hợp chất có thể hoạt động như một chất chống oxy hóa - từ đó giúp trung hòa các gốc tự do và có thể bảo vệ cơ thể chống lại một số loại ung thư như ung thư dạ dày, ung thư vòm họng, ung thư tuyến tụy, ung thư vú,...
Tuy nhiên các nghiên cứu chưa phân định rõ tác động của carotenoid và thói quen sống lành mạnh lên việc ngăn ngừa ung thư như thế nào, vì thế cần nhiều nghiên cứu hơn trước khi kết luận. Tuy nhiên, việc ăn các thực phẩm lành mạnh như bí ngô, trước tiên giúp đem lại nhiều lợi ích sức khỏe khác hơn là rủi ro.
Hỗ trợ trí nhớ
Các chất oxy hóa carotenoid trong bí đỏ có thể giúp giảm nguy cơ suy giảm nhận thức. Một nghiên cứu cho thấy carotenoid trong máu ở những người bị suy giảm trí tuệ thấp đáng kể. Mức carotenoid thấp có thể là yếu tố nguy cơ dẫn đến chứng mất trí nhớ và suy giảm nhận thức nhẹ.
Có lợi cho sức khỏe tim
Rau củ nói chung có lợi cho sức khỏe tim mạch. Tuy nhiên, các loại trái cây và rau quả màu vàng, cam như bí đỏ có lượng chất chống oxy hóa carotenoid cao. Carotenoid có tác dụng giảm stress oxy hóa và viêm nhiễm. Nhiều nghiên cứu cho thấy tiêu thụ bí đỏ có thể làm giảm nguy cơ bệnh tim.
Làm đẹp da
Hàm lượng vitamin C trong bí đỏ cao giúp ngăn ngừa lão hoá, chống lại các gốc tự do gây hại cho làn da. Vitamin C thúc đẩy quá trình sản sinh collagen là một loại protein giữ cho da luôn căng mịn và chống lại quá trình lão hóa.
Lưu ý khi ăn bí đỏ
Không nên ăn quá nhiều bí đỏ bởi hàm lượng chất xơ cao có thể gây đầy bụng, rối loạn tiêu hóa. Chỉ nên ăn 2 bữa/tuần.
Những người có cơ địa quá mẫn vẫn có thể bị dị ứng bí đỏ. Khi có các triệu chứng dị ứng như buồn nôn, đau bụng, khó thở… cần đến ngay cơ sở y tế để được xử trí kịp thời.
Tránh ăn bí đỏ đã quá già hay để lâu ngày. Bởi khi để lâu hàm lượng đường sẽ tăng lên, đồng thời biến chất, lên men dễ gây ra các thành phần độc tố có hại cho cơ thể.
Nếu đang bị rối loạn tiêu hóa thì cần tránh không nên ăn bí đỏ.