Thanh tra TP Hà Nội cho biết theo hồ sơ tài liệu do Ban Quản lý đường sắt đô thị Hà Nội (MRB) cung cấp cho Đoàn Thanh tra về việc lập thẩm định, phê duyệt dự toán và việc ký hợp đồng điều chỉnh giá giữa chủ đầu tư và nhà thầu thực hiện gói thầu CP01 và gói thầu PC02.
Tại thời điểm điều chỉnh giá hai gói thầu trên, chủ đầu tư chưa thực hiện việc lập dự toán điều chỉnh theo phương pháp bù trừ trực tiếp, hệ số điều chỉnh hoặc phương pháp điều chỉnh bằng chỉ số giá xây dựng theo quy định. Điều này dẫn tới quá trình thanh toán, quyết toán gói thầu CP01, CP02 chưa chính xác.
Về tiến độ, thanh tra kết luận dự án giải phóng mặt bằng còn chậm. Cụ thể, UBND các quận Đống Đa, Hoàn Kiếm, Ba Đình ban hành thông báo thu hồi đất trong năm 2012-2013 nhưng đến giai đoạn 2016-2022 mới bàn giao được mặt bằng.
Theo Thanh tra thành phố, các đơn vị trên chưa thực hiện đúng về thời gian theo quy định tại Luật Đất Đai năm 2013 và Luật Xây Dựng, quy định thời hạn GPMB xây dựng phải đáp ứng yêu cầu tiến độ thực hiện dự án đã được phê duyệt hoặc quyết định của người có thẩm quyền.
Đồng thời, các đơn vị chưa thực hiện đúng tiến độ GPMB theo chỉ đạo của UBND TP Hà Nội. Công tác di chuyển công trình hạ tầng kỹ thuật của dự án vẫn chưa thực hiện xong dẫn đến dự án bị kéo dài...
Do đó, trách nhiệm thuộc UBND các quận Ba Đình, Hoàn Kiếm, Đống Đa và các đơn vị có liên quan trong công tác giải phóng mặt bằng thực hiện dự án qua từng thời kỳ.
Về việc di chuyển các công trình hạ tầng kỹ thuật của dự án, Thanh tra TP Hà Nội cho biết công tác di chuyển công trình hạ tầng kỹ thuật của dự án vẫn chưa thực hiện xong dẫn đến dự án tuyến Metro Nhổn-ga Hà Nội bị kéo dài. Theo báo cáo của MRB, việc di chuyển các công trình hạ tầng kỹ thuật theo các hợp đồng chưa thực hiện xong do việc di chuyển phụ thuộc vào tiến độ thi công của các gói thầu của dự án. "Trách nhiệm thuộc về lãnh đạo MRB qua từng thời kỳ từ năm 2013-2022",Thanh tra TP Hà Nội nêu rõ.
Về việc ký bàn giao mặt bằng của MRB cho nhà thầu, để thực hiện dự án theo tiến độ thời gian UBND TP giao, MRB đã ký hợp đồng với các nhà thầu: Công ty Dealim-Hàn Quốc ngày 11/4/2014 (gói CP01), Posco E&C - Hàn Quốc ngày 14/8/2013 (gói CP02), Huyndai E&C (Hàn Quốc) và Ghella S.p.a (Italia) ngày 22/10/2015 (gói CP03).
Sau khi phát lệnh khởi công, MRB đã bàn giao mặt bằng từng phần cho nhà thầu: Gói thầu CP01 từ tháng 8-2014 đến 12-2015 (khoảng 16 tháng); gói thầu CP02 từ tháng 5-2014 đến 4-2020 (khoảng 6 năm). Đối với Gói thầu CP03, để tránh tình trạng chấm dứt hợp đồng theo quy định do chủ đầu tư không thể bàn giao mặt bằng sạch cho nhà thầu HGU, MRB đã ký Biên bản ghi nhớ ngày 25-1-2017 với nhà thầu HGU về thời gian bàn giao mặt bằng.
Tuy nhiên, việc bàn giao cho nhà thầu HGU không đạt theo mốc thời gian của biên bản ghi nhớ: Dốc hạ ngầm, phần công trường trên tuyến hầm, giếng thoát hiểm chậm 73 ngày; Ga S9: Hộp ga chính và kết cấu phụ trợ tại dải Bắc chậm 73 ngày; hộp ga chính và các kết cấu phụ trợ tại dài Bắc (Ga S10) chậm 1 năm 4 tháng; các kết cấu phụ trợ tại dải phía Nam (Ga S10) chậm 3 năm 10 tháng; phần hộp ga chính nằm trên đường Quốc Tử Giám (Ga S11) chậm 2 năm 10 tháng; các phần còn lại của Ga S11 chậm 3 năm 8 tháng; phần đầu tiên của hộp Ga chính S12 chậm 2 năm 8 tháng.
Một số hạng mục đến nay chưa bàn giao cho nhà thầu thi công, như: Giếng thông gió tại dải phía Nam (Ga S9) và một số kết cầu phụ trợ... là không thực hiện đúng theo quy định; không thực hiện đúng quy định tại điều 2.1 phần III chương III-2 hợp đồng với các nhà thầu: "Quyền tiếp cận công trường tối đa 30 ngày sau ngày khởi công".
Trong quá trình thương thảo hợp đồng, ký kết hợp đồng MRB đã không thương thảo với nhà thầu về điều khoản bàn giao mặt bằng từng phần và kế hoạch bàn giao mặt bằng cho nhà thầu thi công là không thực hiện đúng theo Khoản 3 điều 108 Luật Xây Dựng...
Thanh tra TP Hà Nội cho biết việc chậm bàn giao mặt bằng cho nhà thầu dẫn đến dự án bị kéo dài, làm tăng chi phí thực hiện dự án. Trách nhiệm thuộc về lãnh đạo Ban quản lý đường sắt đô thị Hà Nội qua từng thời kỳ (từ năm 2013-2022).
XEM THÊM: Xe giường nằm bất ngờ bốc cháy ngùn ngụt trên quốc lộ, 30 hành khách hoảng hốt tháo chạy
Từ kết luận, thanh tra kiến nghị UBND TP Hà Nội giao Sở Nội vụ xem xét trách nhiệm của các tổ chức và cá nhân để xảy ra các tồn tại nêu tại phần kết luận tham mưu UBND TP xử lý theo quy định.
Cơ quan này cũng kiến nghị UBND TP Hà Nội chỉ đạo Ban quản lý đường sắt đô thị Hà Nội tổ chức kiểm tra rà soát lại các đơn giá áp dụng trong việc lập, thẩm định phê duyệt dự toán ban đầu đối với gói thầu số CP01, CP02.
Việc rà soát làm căn cứ để thực hiện việc điều chỉnh giá theo quy định đối với nhà thầu thực hiện hai gói thầu trên; cũng như thanh toán, quyết toán với đơn vị thực hiện gói thầu CP01 và gói thầu CP02.
Dự án tuyến đường sắt đô thị thí điểm thành phố Hà Nội, đoạn Nhổn - Ga Hà Nội do Ban Quản lý Đường sắt Đô thị Hà Nội được giao làm chủ đầu tư. Tư vấn thực hiện dự án là Công ty Systra (Cộng hòa Pháp). Đây là dự án có quy mô lớn, công nghệ hiện đại, phức tạp, lần đầu tiên được triển khai tại thành phố Hà Nội.
Đây là dự án có quy mô lớn, công nghệ hiện đại, phức tạp, lần đầu tiên được triển khai tại TP Hà Nội. Dự án sử dụng vốn vay ODA của 4 nhà tài trợ (Chính phủ Pháp, Cơ quan Phát triển Pháp - AFD, Ngân hàng Đầu tư châu Âu - EIB và Ngân hàng Phát triển châu Á - ADB).
Tuyến đường sắt đi qua huyện Từ Liêm (nay là quận Bắc Từ Liêm) và các quận (Cầu Giấy, Ba Đình, Hoàn Kiếm, Đống Đa), quy mô toàn tuyến dài 12,5km; trong đó, đoạn trên cao 8,5km, đi ngầm 4km, điểm đầu là Nhổn, điểm cuối là Nhà ga Hà Nội; diện tích đất xây dựng công trình 28,68ha, gồm depot 17,01ha, tuyến và ga trên cao 10,25ha, ga ngầm 14,08ha; tổng mức đầu tư và nguồn vốn là 783 triệu euro (vốn vay ODA là 653 triệu euro, vốn đối ứng là 130 triệu euro); thời gian thực hiện từ năm 2009 - 2015.
Sau đó, dự án đã được điều chinh tổng mức đầu tư là 1,176 triệu euro, thời gian thực hiện dự án đến năm 2018.
Ngày 30/5/2023, Thủ tướng Chính phủ có quyết định số 588/QÐ-TTg về việc điều chỉnh chủ trương đầu tư dự án (trong đó điều chỉnh thời gian thực hiện dự án từ năm 2009 - 2027 và điều chỉnh tổng mức đầu tư dự án thành 34.826 tỷ đồng...).
Nguyễn Lâm
