Những chính sách mới về bảo hiểm ảnh hưởng trực tiếp đến người lao động

Tuổi nghỉ hưu và cách tính lương hưu

1. Tăng tuổi nghỉ hưu của người lao động

Điều 169 Bộ luật Lao động năm 2019 quy định về độ tuổi nghỉ hưu của người lao động làm việc trong điều kiện bình thường, thì năm 2021, độ tuổi nghỉ hưu lao động nam là đủ 60 tuổi 03 tháng, độ tuổi nghỉ hưu của lao động nữ là đủ 55 tuổi 04 tháng.

Sang đến năm 2022, tuổi nghỉ hưu của người lao động làm việc trong điều kiện bình thường sẽ có sự thay đổi như sau:

- Lao động nam: Từ đủ 60 tuổi 06 tháng (Tăng 03 tháng so với năm 2021).

- Lao động nữ: Từ đủ 55 tuổi 08 tháng (Tăng 04 tháng so với năm 2021).

2. Thay đổi cách tính lương hưu với lao động nam

Căn cứ Luật BHXH năm 2014, lương hưu của người lao động được tính theo công thức chung sau đây:

Lương hưu = Tỉ lệ hưởng x Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH

Lương hưu năm 2022 vẫn được tính theo công thức trên nhưng cách xác định tỉ lệ hưởng lương hưu đối với lao động nam sẽ có sự điều chỉnh.

Lao động nam nghỉ hưu năm 2022 phải đóng BHXH đủ 20 năm mới được tính hưởng tỉ lệ 45%. Trong khi đó, ở năm 2021, chỉ cần đóng BHXH đủ 19 năm là lao động nam đã được hưởng 45%.

Với cách tính mới này, lao động nam nghỉ hưu năm 2022 mà đóng đủ 20 năm chỉ được hưởng lương hưu bằng 45% mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH. Và muốn hưởng tỉ lệ tối đa 75% thì lao động nam phải đóng BHXH từ đủ 35 năm trở lên (năm 2021 chỉ cần đóng từ đủ 34 năm trở lên).

3. Điều chỉnh mức đóng BHXH

Năm 2021, Chính phủ đã ban hành hàng loạt các chính sách hỗ trợ nhằm giúp đỡ người dân và doanh nghiệp chịu ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, trong đó có thể kể đến Nghị quyết 68, được sửa đổi bởi Nghị quyết 126 và Nghị quyết 116.

Căn cứ Quyết định 595/QĐ-BHXH năm 2017, Nghị định số 58/2020/NĐ-CP, Nghị định 143/2018/NĐ-CP, Nghị quyết 68/NQ-CP, Nghị quyết 116/NQ-CP, mức đóng BHXH sẽ liên tục có sự thay đổi trong năm 2022. Cụ thể:

* Người lao động Việt Nam và doanh nghiệp sử dụng lao động Việt Nam:

* Người lao động nước ngoài và doanh nghiệp sử dụng lao động nước ngoài:

Mức đóng BHXH sẽ liên tục có sự thay đổi trong năm 2022.

4. Lao động nước ngoài được hưởng BHXH 1 lần khi nghỉ việc

Theo khoản 2 Điều 17 Nghị định 143/2018/NĐ-CP, chế độ BHXH 1 lần của người lao động nước ngoài sẽ được áp dụng từ ngày 01/01/2022.

Do đó, căn cứ khoản 6 Điều 9 Nghị định này, người lao động nước ngoài tham gia BHXH sẽ được lấy BHXH 1 lần khi có yêu cầu nếu thuộc một trong các trường hợp sau:

1 - Đủ tuổi hưởng lương hưu mà chưa đủ 20 năm đóng BHXH.

2 - Đang mắc bệnh nguy hiểm đến tính mạng như: Ung thư, bại liệt, xơ gan cổ chướng, phong, lao nặng, nhiễm HIV đã chuyển sang AIDS và những bệnh khác theo quy định của Bộ Y tế.

3 - Đủ điều kiện hưởng lương hưu nhưng không tiếp tục cư trú tại Việt Nam.

4 - Bị chấm dứt hợp đồng lao động hoặc giấy phép lao động, chứng chỉ hành nghề, giấy phép hành nghề hết hiệu lực mà không được gia hạn.

Như vậy, nếu sau khi chấm dứt hợp đồng lao động mà có nhu cầu rút BHXH 1 lần, người lao động nước ngoài có thể làm hồ sơ đề nghị hưởng theo quy định.

Chính sách liên quan đến mức phí

Sẽ có 3 chính sách mới về bảo hiểm ảnh hưởng trực tiếp đến người lao động chính thức có hiệu lực từ tháng 12/2021.

1. Người gửi tiền được bảo hiểm đến 125 triệu đồng nếu ngân hàng phá sản

Tại Điều 3 Quyết định 32/2021/QĐ-TTg có quy định cụ thể, tối đa số tiền mà tổ chức bảo hiểm tiền gửi trả cho tất cả các khoản tiền gửi được bảo hiểm theo quy định của Luật Bảo hiểm tiền gửi (trong đó bao gồm cả tiền gốc và lãi) của một người tại một tổ chức tham gia bảo hiểm tiền gửi khi phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm là 125 triệu đồng.

Theo đó, từ ngày 12/12/2021, quyết định này sẽ chính thức có hiệu lực. Như vậy, khi ngân hàng bị mất khả năng chi trả hoặc phá sản, từ ngày 12/12/2021, người gửi tiền tại ngân hàng đó sẽ được tổ chức bảo hiểm tiền gửi chi trả tối đa là 125 triệu đồng, trong đó đã bao gồm cả gốc và lãi, so với hiện tại, hạn mức trả tiền bảo hiểm tối đa chỉ ở 75 triệu đồng.

Cũng tại quyết định 32/2021 đã nêu rõ, hạn mức trả tiền bảo hiểm cho các khoản tiền gửi đã phát sinh nghĩa vụ trả tiền bảo hiểm nhưng chưa được chi trả trước ngày 12/12/2021 thì vẫn áp dụng theo Quyết định 21/2017 là 75 triệu đồng.

2. Thay đổi về Giấy chứng nhận bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc

Nghị định 97/2021/NĐ-CP được sửa đổi, bổ sung Nghị định 23/2018/NĐ-CP đã khiến việc cấp Giấy chứng nhận bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc có nhiều thay đổi. Cụ thể, thay vì sử dụng mẫu cũ cố định tại Phụ lục I Nghị định 23/2018/NĐ-CP, từ ngày 23/12/2021, doanh nghiệp bảo hiểm sẽ được chủ động thiết kế Giấy chứng nhận bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc.

Theo quy định, thì trên giấy chứng nhận vẫn phải có đủ các nội dung nêu tại Điều 7a Nghị định 97 gồm:

Tên và địa chỉ của doanh nghiệp bảo hiểm, tên địa chỉ của bên mua bảo hiểm và người được bảo hiểm;

Thuộc danh mục cơ sở (nêu rõ cơ sở có nguy hiểm về cháy, nổ nào);

Địa chỉ của tài sản được bảo hiểm;

Tên tài sản được bảo hiểm;

Số tiền bảo hiểm sẽ được nhận;

Mức khấu trừ bảo hiểm nếu phát sinh;

Thời hạn của bảo hiểm;

Tỉ lệ phí của bảo hiểm và mức phí bảo hiểm;

Tên, số điện thoại đường dây nóng và địa chỉ của doanh nghiệp bảo hiểm;

Ngày, tháng, năm cụ thể đã cấp Giấy chứng nhận bảo hiểm.

Nghị định 97 cũng nêu rõ, để tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện mua bảo hiểm và trong công tác kiểm tra của cơ quan có thẩm quyền sẽ cho phép doanh nghiệp bảo hiểm cấp Giấy chứng nhận bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc điện tử.

3. Thay đổi mức phí bảo hiểm cháy, nổ

Nghị định 97/2021/NĐ-CP quy định từ ngày 23/12/2021, mức phí bảo hiểm và mức khấu trừ bảo hiểm cháy, nổ bắt buộc mới. Trong đó, mức phí này được áp dụng với các cơ sở có nguy hiểm về cháy, nổ và được tính theo công thức sau:

Mức phí bảo hiểm = Số tiền bảo hiểm tối thiểu nhân x Tỉ lệ phí bảo hiểm

Theo bảng phí mới, có 1 số thay đổi về tỉ lệ phí bảo hiểm/năm như sau:

- Rạp chiếu phim: Mức phí bảo biểm giảm từ 0,15% xuống còn 0,1%;

- Cơ sở sản xuất, bảo quản, kinh doanh và sử dụng vật liệu nổ công nghiệp: Mức phí bảo hiểm tăng từ 0,35% lên 0,5%;

- Nhà máy nhiệt điện mức phí bảo hiểm được tăng từ 0,1% lên 0,15%;

- Nhà máy thủy điện và một số nhà máy điện khác mức phí bảo hiểm cũng tăng từ 0,07% lên 0,12%;…

Bên cạnh đó, đối với một số cơ sở có nguy hiểm về cháy, nổ thì Nghị định 97 cũng bổ sung tỉ lệ phí bảo hiểm/năm để phù hợp với danh mục cơ sở có nguy hiểm về cháy, nổ tại Nghị định 136/2020/NĐ-CP như:

- Công trình tàu điện ngầm tỉ lệ phí bảo hiểm theo quy định là 0,1% và 0,12%.

- Đài kiểm soát không lưu theo quy định tỉ lệ phí bảo hiểm là 0,08%;...   

Thu Hà