Rất nhiều thế hệ khán giả của màn ảnh Việt nhớ gương mặt hiền hậu, mái tóc bạc phơ của “người bà quốc dân” nhưng lại ít người biết tên thật của bà.
Do đặc điểm ngoại hình nên rất nhiều diễn viên Việt Nam bị "đóng đinh" với 1 vai diễn. NSƯT Ngọc Thoa là 1 diễn viên như vậy. Khi nhìn thấy bà trên màn ảnh, khán giả biết ngay bà sẽ vào vai 1 người mẹ hoặc người bà hiền hậu.
Song, người ta khó nhớ được tên các nhân vật mà bà đã đảm nhiệm, và càng khó mà nhớ được tên thật của bà. Người ta chỉ nhớ rằng bà là "người bà quốc dân", bởi trên màn ảnh, bà có rất nhiều con, cháu đến mức chính bà cũng không nhớ nổi số "con cháu" của mình.
Thời trẻ, khi Nhà hát kịch Việt Nam về Hải Phòng công diễn vở kịch "Luba" - vở diễn với sự dàn dựng của nghệ sĩ Liên Xô đã khiến Ngọc Thoa mê mẩn và quyết tâm đi theo con đường nghệ thuật.
NSƯT Ngọc Thoa.
Lớn lên ở Thành phố Hải Phòng song bà Thoa lại luôn được giao đảm nhận những vai diễn phụ nữ nông thôn. Khi được hỏi, vì sao có thể làm tất cả công việc nhà nông một cách "ngọt" như thế, bà chỉ cười rồi bảo nhờ thói quen quan sát.
NSƯT Ngọc Thoa là 1 trong số ít nghệ sĩ để lại dấu ấn ở cả ba lĩnh vực: Sân khấu, phim truyện nhựa và phim truyền hình.
Với phim truyền hình, bà "lấy lòng" khán giả qua rất nhiều bộ phim: Mẹ chồng tôi, Canh bạc, Thương nhớ đồng quê, Chơi vơi, Tết này ai đến xông nhà, Người cầu may, Mây trắng bay về, Chỉ là giấc mơ, Người đàn bà tóc trắng, Hai phía chân trời…
Bà kết hôn cùng đạo diễn Dương Viết Bát, hôn nhân của 2 người cùng làm trong lĩnh vực nghệ thuật đã khiến cả gia đình gặp phải khá nhiều tình huống trớ trêu.
Bà Thoa sinh con 2 lần, thì cả 2 lần đều đúng đợt ông đi công tác. Nhiều người không biết, thấy bà sinh con một mình lại tưởng bà chửa hoang.
Bà thường xuyên thủ vai mẹ chồng, bà nội.
Thường xuyên vào vai người mẹ, người bà hiền hậu, dịu dàng hết lòng thương con thương cháu song bà Thoa lại tự nhận mình là 1 người mẹ tồi.
Bởi, cả cuộc đời bà đã dành rất nhiều thời gian cho nghệ thuật, cho những chuyến công diễn khắp nơi. Bà luôn tự trách mình đã để các con "lớn lên như cây dại" vì không có nhiều thời gian chăm lo cho con.
Bà Thoa có 2 người con gái, cả hai đều phương trưởng dù bà không thường xuyên có mặt bên cạnh để chỉ dạy. Bà vẫn luôn tự cảm thấy may mắn vì dù thiếu bàn tay mẹ, cả 2 cô con gái vẫn được ăn học đầy đủ, lớn lên vẫn có địa vị trong xã hội.
Cũng vì tự biết mình không thể chăm lo tốt cho các con nên dù hiểu chồng rất mong con trai nhưng bà dằn lòng không sinh thêm bất cứ người con nào nữa. Bởi bà không muốn thấy các con phải thiệt thòi.
Với bà Thoa, may mắn lớn nhất trong cuộc đời không phải là chuyện bà nổi tiếng ra sao, tham gia nhiều phim như thế nào mà là ở việc bà đã có 1 ông chồng hết lòng thấu hiểu và cảm thông.
Biết bà đam mê nghệ thuật, ông không cấm cản, không trách móc. Thậm chí, ông còn sẵn sàng chăm sóc mẹ vợ để bà yên tâm công tác.
Ngay cả khi nằm trên giường bệnh vì ung thư, biết bà từ chối 1 vai diễn vì muốn chăm lo cho chồng, ông vẫn luôn miệng động viên bà "em cứ đi đi". Trong mắt bà Thoa, ông không chỉ là chồng, là bạn tâm giao mà còn là một người "hết sức tốt".
Ở độ tuổi 80, NSƯT Ngọc Thoa vẫn rất "đắt vai".
Sau khi chồng qua đời, dù đã ở độ tuổi 80, NSƯT Ngọc Thoa vẫn tiếp tục sống với đam mê nghệ thuật. Bà vẫn đều đặn xuất hiện trên màn ảnh nhỏ với những vai mẹ chồng, bà nội.
Và với mỗi vai diễn của bà, dù vẫn là cái "chất" hiền hậu, thật thà ấy nhưng chẳng vai nào lẫn với vai nào, chẳng vai nào không để lại ấn tượng đẹp cho khán giả.
