Lỗ ăn vào vốn 18 lần, vẫn... sống khỏe
Vào V?ệt Nam từ năm 2006, Công ty chế b?ến trà Ô Long Jun Chow của Đà? Loan có vốn đầu tư 6,344 tỷ đồng. Nhưng 4 năm sau, tổng số lỗ được công ty kha? báo lên tớ? 23,903 tỷ đồng, số lỗ gấp 3,7 lần vốn đầu tư.
Trước đó, 17 doanh ngh?ệp chế b?ến trà ở tỉnh Lâm Đồng cũng đã bị Cục thuế tỉnh này bêu tên kh? kha? lỗ một cách quá mức, quá bất thường.
Ví dụ như công ty Trà Đà? Loan, vốn đăng ký là 10,427 tỷ đồng, nhưng đến năm 2009, lỗ lũy kế của công ty đã xấp xỉ 17,7 tỷ đồng. Công ty TNHH Trà K?nh Lộ cũng có vốn ban đầu lên tớ? 26,9 tỷ đồng, vậy mà sau 4 năm, con số lỗ đã lên tớ? hơn 56,8 tỷ đồng. Hay như công ty K?ng Wan Chen, vốn đầu tư là 29 tỷ đồng nhưng kết quả thu lạ? là con số lỗ gần 38,3 tỷ đồng.
Vì lỗ, trong suốt 5 năm, kh? mà các DNNN chế b?ến trà ở Lâm Đồng đã nộp ngân sách tớ? gần 13,2 tỷ đồng, doanh ngh?ệp tư nhân trong nước nộp 21 tỷ đồng thì những doanh ngh?ệp FDI này chỉ đóng góp vỏn vẹn có 272 tr?ệu đồng thuế môn bà?.
Một kg trà ô long bán ở V?ệt Nam khá đắt đỏ, lên tớ? 2-3 tr?ệu đồng, trong kh? g?á xuất khẩu về Đà? Loan chỉ khoảng 100.000 đồng (ảnh m?nh họa).
Theo chuyên g?a ngành thuế, vớ? log?c k?nh doanh bình thường, lỗ đến ăn cả vào vốn thì doanh ngh?ệp chỉ có chết, g?ả? thể, phá sản. Vậy mà, những công ty này vẫn cứ "hồn nh?ên" sống khỏe, sống lâu. Câu hỏ? đặt ra là họ lấy vốn từ đâu?Hàng xuất khẩu được ưu đã? hưởng thuế g?á trị g?a tăng là 0\% và được hoàn 100\% thuế g?á trị g?a tăng đầu vào. Vì vậy, các công ty FDI còn được hoàn lạ? thuế g?á trị g?a tăng đầu vào tớ? hơn 21,6 tỷ đồng. Trong kh? đó, các DNNN và doanh ngh?ệp tư nhân trong nước chỉ x?n hoàn thuế hơn 5 tỷ đồng. Chưa hết, phía nhà đầu tư "ngoạ?" còn được m?ễn toàn bộ thuế đất.
Thông thường, các công ty này đều có chung một mẫu trả lờ?, do "được hỗ trợ vốn từ công ty mẹ". Ví dụ như công ty Trà Đà? Loan, tuy lỗ hơn 17 tỷ đồng nhưng lạ? được vay từ công ty mẹ tớ? 28 tỷ đồng; công ty Trà K?nh Lộ cũng được vay từ công ty mẹ tớ? hơn 27 tỷ đồng, bù cho khoản lỗ hơn 26 tỷ; công ty K?ng Wan Chen vay hơn 12 tỷ từ công ty mẹ.
Hoặc nếu không phả? là vay mượn, các công ty cũng kha? là được tăng vốn bổ sung do công ty mẹ rót sang, như trường hợp công ty HAIYIH lỗ hơn 63 tỷ nhưng được công ty mẹ rót cho hơn 58 tỷ vốn bổ sung.
Một trường hợp đ?ển hình, lỗ l?ên tục 5 năm, âm cả vào vốn nhưng vẫn cứ tăng trưởng quy mô đều đều, mở rộng đầu tư, đẩy mạnh sản xuất... là dấu h?ệu dễ nhất thấy nhất ở những doanh ngh?ệp FDI chuyển g?á.
Tạ? Đăk Nông, ngay từ năm 2011, lãnh đạo Cục Thuế tỉnh đã đau đầu vớ? kết quả k?nh doanh vô lý "sờ sờ trước mắt" của công ty TNHH Pagoda, vốn 100\% của Malays?a. Đây là công ty sản xuất chế b?ến đậu phộng sấy g?òn, sản phẩm chủ yếu được xuất bán cho công ty mẹ ở Malays?a là Thong Thye Groundnut Factory Sdn.Bhd.
Năm 2006, Pagoda đến V?ệt Nam vớ? số vốn đầu tư 2,377 tỷ đồng. 5 năm sau, công ty báo cáo cơ quan thuế là đang gánh tổng số lỗ lũy kế lên tớ? 44,525 tỷ đồng. Số lỗ gấp tớ? hơn 18 lần so vớ? số vốn ban đầu, nhưng kỳ lạ là công ty Pagoda vẫn tồn tạ? cho đến nay.
Trước thực tế đó, một cán bộ thanh tra thuế thốt lên: "Những doanh ngh?ệp FDI này đã chuyển g?á một cách ngang ngược, trắng trợn".
Phù phép g?á xuất khẩu thấp
Trong vòng tròn khép kín kh? g?ao dịch mua bán vớ? công ty mẹ, các thanh tra v?ên chống chuyển g?á cuố? cùng cũng tìm ra sự thật.
Tổng số doanh thu của công ty chế b?ến trà Jun Chow và công ty Pagoda được xác m?nh lạ? là đều tăng 200\%, vớ? kết quả k?nh doanh đạt 11-14 tỷ đồng. Sau thanh tra, tổng số lỗ ở 2 công ty g?ảm đ? 8,1 tỷ đồng. Tổng thu nhập chịu thuế đ?ều chỉnh tăng lên là 459 tr?ệu đồng và tổng số thuế bị truy thu là 107,5 tr?ệu đồng.
Báo cáo là thua lỗ nặng nhưng một số DN FDI vẫn sống khỏe, sống lâu (ảnh NLĐ)
Ở các công ty trà Đà? Loan tạ? Lâm Đồng, kết quả k?nh doanh thực ra đã có lã? ngay từ năm đầu t?ên vào V?ệt Nam, năm 2005-2006. Sau thanh tra, từ con số lỗ lũy kế 311,685 tỷ đồng, các doanh ngh?ệp FDI này phả? thừa nhận sự thật đã lã? hơn 1.033 tỷ đồng.
Ch?êu lách luật phổ b?ến nhất là các doanh ngh?ệp có vốn "ngoạ?" đã hạ g?á xuất khẩu, chuyển lợ? nhuận về công ty mẹ ở Đà? Loan. Đ?ển hình như trà ô long, loạ? sản vật truyền thống gốc từ Đà? Loan, Trung Quốc, có g?á bán lẻ 2 tr?ệu đồng/kg tạ? V?ệt Nam. Được quảng cáo là g?úp ngăn ngừa ung thư, nh?ều hộ khá g?ả không ngạ? ngần bỏ t?ền bạc tr?ệu mua trà về uống, thậm chí, đua nhau mua để b?ếu xén như món quà quý. Thế nhưng, ở các công ty FDI Đà? Loan này, g?á xuất ban đầu chưa đến 1 USD/kg, tức chỉ 17.000-18.000 đồng/kg, nếu tính theo tỷ g?á lúc đó. Sau này, g?á xuất khẩu tăng hơn chút nhưng cũng chỉ nhích lên có 2-4 USD/kg, tương đương có 40.000-80.000 đồng/kg.
Mức chênh lệch g?ữa g?á bán trên thị trường và g?á xuất cho công ty mẹ lên tớ? hơn 10 lần.
Hay Công ty TNHH Ha?y?h bán sản phẩm trà lên men một phần cho doanh ngh?ệp trong nước, g?á bình quân 491.000 đồng/kg, song bán cho công ty mẹ tạ? Đà? Loan chỉ 3,8 USD (tức khoảng 80.000 đồng).
Tương tự, Công ty TNHH Tứ Hả? (thuộc Ing D?an Company) bán sản phẩm trà lên men cho DN trong nước bình quân 200.000 đồng/kg, nhưng kh? bán cho công ty mẹ ở Đà? Loan g?á là 3,3 USD (70.000 đồng). G?á bán xuất khẩu của các công ty này chỉ bằng 13 đến 61\% so vớ? g?á bán nộ? t?êu của các doanh ngh?ệp có sản phẩm bán trong nước, chỉ bằng 61\% so vớ? g?á thành bình quân chung.
Sau kh? xác định lạ?, các DN FDI trên đều phả? "cú? đầu' chấp nhận, g?á thực tế xuất khẩu cao hơn khoảng từ 2 đến 3 lần so vớ? g?á kê kha?. Ví dụ, g?á kê kha? bình quân từ 3 đến 4 USD/kg thì g?á xác định lạ? bình quân từ 5,5 đến 11,68 USD/kg. Sau kh? g?ảm hết tất cả các khoản chuyển lỗ và kể từ năm 2010 trở đ?, các doanh ngh?ệp này không được ưu đã? m?ễn thuế thu nhập DN nữa.
Xét theo con số tuyệt đố? thì g?á trị truy thu thuế trong các vụ v?ệc trên không lớn, song do đây là những trường hợp đ?ển hình chuyển g?á thông qua phù phép hạ g?á xuất khẩu. Tuy nh?ên, chuyện ở các doanh ngh?ệp nông sản này chỉ là con số nhỏ. Có những vụ v?ệc, số truy thu lên tớ? cả trăm tỷ đồng và đều dính đến các thương h?ệu nổ? t?ếng tạ? V?ệt Nam.
Theo VEF
