Tính đến ngày 16/10 đã có 9 công ty chứng khoán công bố báo cáo tà? chính quý 3/2013, trong đó có 6 công ty t?ếp tục thua lỗ và 3 công ty có lã? ròng g?ảm mạnh so vớ? cùng kỳ năm trước, chủ yếu do vay nợ rất lớn.
Dự báo, tình trạng vay nợ khủng của các công ty chứng khoán sẽ g?ảm nhưng vẫn còn rất lớn, vượt cả vốn đ?ều lệ và vốn chủ sở hữu, đe dọa đến thanh khoản của nh?ều công ty chứng khoán.
Trong số những công ty chứng khoán có quy mô vốn lớn, Công ty Chứng khoán Agr?bank (mã AGR- HOSE) là công ty có nỗ lực nhất g?ảm vay nợ và đầu tư.
Theo công bố kết quả k?nh doanh 9 tháng đầu năm 2013, AGR có lã? sau thuế g?ảm 52\% xuống còn 29 tỷ đồng. Tổng tà? sản của công ty tính đến 30/09/2013 g?ảm 37\% so vớ? đầu năm xuống mức 3.723 tỷ đồng, đặc b?ệt g?ảm mạnh nhất là khoản đầu tư ngắn hạn từ 1.555 tỷ xuống còn 41 tỷ đồng, các khoản phả? thu ngắn hạn cũng g?ảm gần 1.000 tỷ xuống 1.493 tỷ đồng.
Khoản vay và nợ ngắn hạn của của AGR cũng g?ảm đáng kể từ 2.100 tỷ xuống 349 tỷ đồng. Trong đó, khoản trá? ph?ếu của AGR phát hành g?ảm từ 2.000 tỷ xuống 349 tỷ đồng.
Về lưu chuyển t?ền trong kỳ, dòng t?ền từ hoạt động k?nh doanh tăng 2.040 tỷ nhờ dòng t?ền từ chứng khoán tự doanh tăng 1.530 tỷ đồng. Tuy nh?ên, do phả? trả nợ gốc vay 1.891 tỷ nên dòng t?ền từ hoạt động tà? chính âm 1.751 tỷ đồng.
Công ty Chứng khoán Sacombank (SBS) đứng đầu danh sách các công ty có vốn chủ thấp hơn vốn góp, vớ? vốn đ?ều lệ 1.266,6 tỷ đồng, nhưng vốn chủ sở hữu âm 249 tỷ đồng và nợ phả? trả tạ? ngày 30/6/2013 lên tớ? 1.031 tỷ đồng.
Đây là hậu quả của v?ệc SBS phát hành 500 tỷ đồng trá? ph?ếu chuyển đổ? cho Sacombank và tạm ứng cho một số đố? tác những khoản t?ền lớn để đầu tư vào trá? ph?ếu, nhưng đến nay v?ệc thu hồ? rất khó khăn.
Theo báo cáo tà? chính bán n?ên 2013 của Công ty Chứng khoán Ngân hàng V?ệt Nam Thịnh Vượng (VPBS), tạ? thờ? đ?ểm 30/6/2013, VPBS có vốn chủ sở hữu 898,4 tỷ đồng, nhưng nợ vay ngắn hạn và dà? hạn là hơn 2.057 tỷ đồng. Trong 6 tháng đầu năm 2013, VPBS đã vay ngắn hạn hơn 47 tỷ đồng từ Ngân hàng Hàng hả? (Mar?t?me Bank) và 110 tỷ đồng từ Ngân hàng Bản V?ệt, đồng thờ? phát hành trá? ph?ếu trị g?á 800 tỷ đồng nhưng không báo cáo a? đã mua số lượng lớn trá? ph?ếu này.
Trong kh? đó, số dư t?ền gử? của VPBS tạ? Ngân hàng V?ệt Nam Thịnh Vượng (VPBank) đến cuố? tháng 6/2013 tăng thêm hơn 1.043 tỷ đồng so vớ? đầu năm.
Theo báo cáo tà? chính bán n?ên 2013, Công ty Chứng khoán Đông Nam Á (SeASecur?t?es) đang có khoản vay từ một cổ đông sáng lập là Ngân hàng Đông Nam Á (SeABank) dướ? hình thức trá? ph?ếu trị g?á 720 tỷ đồng (đầu năm là 800 tỷ đồng). Trong kh? đó, Công ty Chứng khoán Seabank có số dư uỷ thác đầu tư đến cuố? tháng 6/2013 là 868 tỷ đồng.
Công ty Chứng khoán Mar?t?me Bank (MSBS) có tổng nợ vay tạ? thờ? đ?ểm cuố? tháng 6/2013 là 564,4 tỷ đồng, trong đó có 94,4 tỷ đồng vay ngắn hạn Mar?t?me Bank và 470 tỷ đồng còn lạ? là g?á trị trá? ph?ếu nhưng không rõ bên mua, trong kh? đó có số dư uỷ thác đầu tư hơn 294 tỷ đồng.
Đa số các công ty chứng khoán có nợ vay rất lớn, thậm chí lớn hơn cả vốn chủ sở hữu. Một ngh? vấn lớn của nhà đầu tư là không ít công ty chứng khoán vay nợ từ nh?ều nguồn khác nhau, từ các ngân hàng, phát hành trá? ph?ếu, ủy thác đầu tư, từ g?ao dịch ký quỹ... rồ? mang gử? vào ngân hàng mẹ của công ty chứng khoán.
Ngân hàng mẹ mang số t?ền rất lớn này cho công ty nào vay, đầu tư đ? đâu các cổ đông và nhà đầu tư không thể b?ết bở? vì trong báo cáo tà? chính phần thuyết m?nh g?ao dịch vớ? các bên l?ên quan, hầu hết các ngân hàng đều không báo cáo.
Một số nhà đầu tư có k?nh ngh?ệm cho rằng, nh?ều công ty chứng khoán vay nợ để đầu tư vào cổ ph?ếu bất động sản nhưng thực chất là đầu tư vào các dự án bất động sản thông qua mua cổ ph?ếu phát hành thêm, trá? ph?ếu của các công ty bất động sản phát hành để lấy vốn cho các dự án. Kh? thị trường bất động sản suy g?ảm kéo dà?, các công ty chứng khoán có thể “chết” theo các dự án bất động sản đóng băng.
Đố? vớ? hoạt động ủy thác đầu tư, theo quy định Nghị định 58 của Chính phủ hướng dẫn th? hành Luật Chứng khoán thì công ty chứng khoán, quỹ đầu tư, công ty đầu tư chứng khoán và công ty quản lý quỹ là những định chế tà? chính trung g?an được nhận ủy thác vốn của tổ chức, cá nhân để thực h?ện các hoạt động đầu tư.
Nh?ều công ty chứng khoán huy động được số vốn lớn thông qua các hợp đồng ủy thác đầu tư và phả? hết thờ? hạn công ty ủy thác mớ? nhận lạ? được số t?ền gốc. Trên thực tế, các công ty chứng khoán huy động t?ền dướ? danh nghĩa hợp pháp là ủy thác đầu tư nhưng không chịu sự k?ểm tra, g?ám sát của cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực chuyên ngành.
Do vậy, số t?ền rất lớn mà các công ty chứng khoán huy động được từ ủy thác đầu tư từ “đạ? g?a” nào, được sử dụng ra sao, chạy lòng vòng đ? đâu rất khó b?ết. Đây là một trong những nguy cơ lớn làm mất khả năng thanh toán của công ty chứng khoán kh? vốn đầu tư đã bung ra tràn lan nhưng không mang lạ? h?ệu quả.
Theo VnEconomy
