Ngày 28/4/2024, Bộ GTVT phối hợp với UBND các tỉnh: Ninh Thuận, Hà Tĩnh, Nghệ An tổ chức Lễ khánh thành và thông xe đưa vào khai thác dự án đầu tư xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017 - 2020 các đoạn Cam Lâm - Vĩnh Hảo và Diễn Châu - Bãi Vọt (đoạn từ Diễn Châu đến Quốc lộ 46B) theo hình thức kết nối trực tuyến từ điểm cầu chính tại tỉnh Ninh Thuận với điểm cầu tại tỉnh Nghệ An.
Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính bày tỏ vui mừng dự sự kiện trong không khí kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ "lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu", 49 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, kỷ niệm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, Ngày Quốc tế Lao động.
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo tại lễ khánh thành
Nhân dịp này, Thủ tướng ghi nhận, biểu dương, đánh giá cao, cảm ơn các nhà thầu tư vấn, thi công, giám sát, các cán bộ, kỹ sư, công nhân đã và đang làm việc trên tất cả các công trình cao tốc trên cả nước với tinh thần "vượt nắng, thắng mưa", "tăng ca, tăng kíp", "ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương", "làm việc 3 ca, 4 kíp, xuyên lễ, xuyên Tết"; các chủ thể liên quan "chỉ bàn làm, không bàn lùi" với tinh thần yêu nước nồng nàn, tất cả vì lợi ích quốc gia, dân tộc, nhân dân; để hoàn thành các dự án bảo đảm tiến độ, nâng cao chất lượng, kỹ thuật, mỹ thuật, an toàn, vệ sinh môi trường, phòng chống tham nhũng, tiêu cực.
Thủ tướng nhấn mạnh phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại là một trong 3 đột phá chiến lược, được Đảng, Nhà nước xác định và đặc biệt quan tâm chỉ đạo thực hiện.
Thực tiễn cho thấy, giao thông phát triển đến đâu sẽ tạo ra giá trị mới, mở ra không gian phát triển mới đến đó, nhất là tạo điều kiện hình thành các khu đô thị, khu công nghiệp, dịch vụ, du lịch, nâng cao hiệu quả khai thác quỹ đất, giảm chi phí logistics, giảm chi phí đầu vào, thúc đẩy sản xuất kinh doanh, tạo điều kiện thuận lợi để nhân dân đi lại dễ dàng, thuận lợi, góp phần đẩy mạnh giao lưu, sinh hoạt, nâng cao chất lượng đời sống.
Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đặt mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, cả nước sẽ có khoảng 3.000 km đường bộ cao tốc và hoàn thành tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông; phấn đấu đến năm 2030, cả nước sẽ có khoảng 5.000 km đường bộ cao tốc.
Thủ tướng động viên đội ngũ kỹ sư, công nhân thi công tuyến cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo
Cả nước đã và đang triển khai xây dựng hàng loạt tuyến cao tốc huyết mạch theo hướng Bắc – Nam và Đông – Tây. Trong đó, tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía đông từ Cửa khẩu Hữu Nghị, Lạng Sơn đến Cà Mau đi qua 32 tỉnh, thành phố, nối liền những trung tâm kinh tế lớn nhất của cả nước.
Hai dự án này đưa tổng số chiều dài khai thác trên trục cao tốc Bắc - Nam lên 1.187 km; đồng thời đưa tổng chiều dài các tuyến cao tốc trên cả nước đưa vào khai thác đến nay đạt hơn 2.000 km. Trong khi đó, đến tháng 6/2021, cả nước mới có hơn 900 km cao tốc (đạt được trong hơn 20 năm trước đó).
"Đây là thành tích rất đáng trân trọng, đạt được dưới sự lãnh đạo của Đảng, trực tiếp, thường xuyên là Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự đồng lòng, ủng hộ của người dân và doanh nghiệp. Với đà này, chúng ta có thể đạt mục tiêu xây dựng cao tốc tới năm 2025, 2030 đã đề ra", Thủ tướng đánh giá.
Thủ tướng đánh giá cao và biểu dương sự quyết tâm, cố gắng lớn của Bộ GTVT, các ban quản lý dự án, các doanh nghiệp, nhà thầu, đơn vị tư vấn; sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành Trung ương và các địa phương; sự nỗ lực, trách nhiệm cao của các cấp ủy đảng, chính quyền các địa phương; đặc biệt trân trọng cảm ơn bà con nhân dân trong vùng ảnh hưởng đã sẵn sàng nhường đất, dời nhà, "bờ xôi ruộng mật", nơi sinh kế để triển khai các dự án.
Từ 2 dự án, Thủ tướng đúc rút 5 bài học kinh nghiệm.
Thứ nhất, tinh thần biến không thành có, biến khó thành dễ, biến không thể thành có thể, càng áp lực lại càng nỗ lực, để ngày càng có kinh nghiệm hơn, bản lĩnh hơn, dám nghĩ dám làm hơn.
Thứ hai, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động phải quyết liệt, làm việc có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt điểm việc đó.
Thứ ba, tôn trọng thực tiễn, xuất phát từ thực tiễn, bám sát thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo; giải quyết ngay tại công trường những khó khăn, vướng mắc, vượt qua những thách thức về vốn, thủ tục, công nghệ, mặt bằng, nguyên vật liệu… Thủ tướng cho biết, ông đã có mặt tại điểm cầu hôm nay (cửa Bắc hầm Núi Vung) 3 lần.
Thứ tư, huy động, đa dạng hóa các nguồn vốn và hết sức linh hoạt trong vận dụng các công cụ luật pháp đã có.
Thứ năm, tranh thủ sự ủng hộ, chia sẻ của người dân, đặt mình vào địa vị của người dân trong công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư.
Thời gian tới, Thủ tướng đề nghị Bộ GTVT và các bộ, ngành liên quan tiếp tục triển khai các công việc còn lại, đầu tư, hoàn thiện đồng bộ các hạng mục, trong đó có đường hầm thứ hai hầm Núi Vung, vận hành các dự án an toàn, hiệu quả, kiểm tra, duy tu, bảo dưỡng thường xuyên, triển khai xây dựng đầy đủ các công trình tiện ích đi kèm như trạm dừng nghỉ, trạm cung cấp nhiên liệu...
UBND các tỉnh Nghệ An, Hà Tĩnh, Khánh Hoà, Ninh Thuận, Bình Thuận chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan tiếp tục chăm lo đời sống vật chất, tinh thần của người dân, nhất là những gia đình nhường mặt bằng cho dự án, bảo đảm người dân có điều kiện sống tốt hơn hoặc bằng nơi ở cũ; tận dụng tối đa lợi thế của tuyến đường cao tốc, quy hoạch, mở các nút giao phù hợp để tạo không gian phát triển mới, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.
Các nhà đầu tư, nhà thầu, nhà tư vấn cũng như các bộ, ngành, địa phương rà soát, đúc rút, vận dụng hiệu quả các kinh nghiệm từ dự án này và các dự án đã thực hiện để nâng cao hiệu quả, làm tốt hơn nữa việc triển khai các công trình, dự án tiếp theo.
Bộ GTVT tập trung chỉ đạo hoàn thành các hạng mục còn lại của dự án Diễn Châu - Bãi Vọt, đủ điều kiện để tổ chức khánh thành vào dịp kỷ niệm ngày sinh nhật Chủ tịch Hồ Chí Minh (19/5/2024).
Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đại biểu cắt băng khánh thành cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo và thông xe đưa vào khai thác cao tốc Diễn Châu - Bãi Vọt (đoạn từ Diễn Châu đến Quốc lộ 46B)
Tại buổi lễ, ông Lê Quỳnh Mai, Phó Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Đèo Cả (đại diện nhà đầu tư Dự án thành phần cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo) cho biết, quá trình thi công Dự án là quá trình vượt khó không ngừng từ vượt qua đại dịch Covid-19, khơi thông nguồn vốn cũng như xử lý những dị thường về địa chất và biến động giá vật liệu xây dựng.
Thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ với tinh thần “vượt nắng, thắng mưa”, “ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương”, “chỉ bàn làm, không bàn lùi”... liên danh nhà đầu tư Đèo Cả - 194 do Tập đoàn Đèo Cả đứng đầu đã đề ra các giải pháp tháo gỡ khó khăn để đẩy nhanh tiến độ triển khai.
Trong lĩnh vực tài chính dự án, với kinh nghiệm đã triển khai thành công nhiều dự án có tổng mức đầu tư lớn, nhà đầu tư đã chủ động tìm hướng đi mới trong việc thu xếp nguồn vốn ngay từ khi bắt đầu tham gia đấu thầu.
“Chúng tôi xác định không thể phụ thuộc quá nhiều vào vốn vay của các ngân hàng thương mại, thay vào đó là sáng tạo mô hình huy động vốn PPP+ bao gồm: P1+: Vốn ngân sách nhà nước; P2+: Vốn chủ sở hữu; và P3+: nguồn vốn khác do nhà đầu tư huy động bằng nhiều hình thức như phát hành trái phiếu, thị trường chứng khoán, hợp đồng hợp tác đầu tư BCC”, ông Lê Quỳnh Mai cho biết.
Từ quá trình triển khai Dự án thành phần cao tốc Cam Lâm – Vĩnh Hảo, nhà đầu tư rút ra một số bài học mang tính quyết định đến thành công của công trình. Đó là sự tham gia kịp thời và chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Bộ GTVT, các địa phương để giải quyết các khó khăn về tiến độ, mặt bằng, vật liệu, tài chính khi thực hiện dự án; sự hỗ trợ của ngân sách nhà nước cho những dự án ở khu vực khó khăn là yếu tố quan trọng cho thành công của dự án.
Đối với các dự án PPP đường cao tốc, cần có cơ chế để tổ chức tín dụng cho vay dài hạn và lãi suất ưu đãi cho các dự án đầu tư hạ tầng giao thông theo phương thức PPP bởi tính chất đặc biệt của loại dự án này là tạo lập tài sản công; cần hạch toán các chi phí phát sinh do các yếu tố ngoài dự kiến vào dự án trên nguyên tắc không tăng ngân sách nhà nước, mà điều chỉnh thời gian hoàn vốn.
Hai dự án được khánh thành, thông xe đã nâng tổng số chiều dài tuyến đường bộ cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 đưa vào khai thác đến nay là 634km.
Cao tốc Cam Lâm - Vĩnh Hảo là một trong ba dự án thành phần được đầu tư theo hình thức đối tác công – tư. Dự án có tổng mức đầu tư 8.925 tỷ đồng, với chiều dài 78,5km, đi qua 3 tỉnh Khánh Hoà, Ninh Thuận và Bình Thuận. Liên danh nhà đầu tư là Tập đoàn Đèo Cả, Công ty Xây dựng Đèo Cả và Tổng Công ty Đầu tư Xây dựng 194.
Dự án có điểm đầu Km54+00 phía sau nút giao Cam Ranh, trùng điểm cuối dự án thành phần Nha Trang - Cam Lâm, thuộc địa phận xã Cam Thịnh Tây, TP. Cam Ranh, tỉnh Khánh Hòa.
Điểm cuối Km134+00 phía trước nút giao Vĩnh Hảo, trùng điểm đầu dự án thành phần Vĩnh Hảo - Phan Thiết, thuộc xã Vĩnh Hảo, huyện Tuy Phong, tỉnh Bình Thuận.
Giai đoạn phân kỳ, dự án được đầu tư quy mô mặt cắt ngang 4 làn xe, bề rộng nền đường 17m, vận tốc khai thác 90km/h.
Giai đoạn hoàn chỉnh, dự án được thiết kế đạt tiêu chuẩn đường cao tốc, vận tốc thiết kế 100-120km/h.
Trên tuyến có hầm Núi Vung dài 2,2km, quy mô 3 làn xe, bề rộng hầm 14m, giai đoạn 1 sử dụng ống hầm Phải, lưu thông 2 chiều. Đây là hầm đường bộ lớn thứ 4 cả nước sau hầm Hải Vân, hầm Đèo Cả và hầm Cù Mông do Tập đoàn Đèo Cả thực hiện.
Cao tốc Cam Lâm – Vĩnh Hảo đã hoàn thành đồng bộ 70km đường, 35 cầu, 2 nút giao liên thông, 69km đường gom, 2,25km đường hầm xuyên núi, cùng hệ thống thiết bị, hệ thống ITS… được Hội đồng kiểm tra Nhà nước về công tác nghiệm thu công trình xây dựng chấp thuận kết quả nghiệm thu.
Cục Đường bộ Việt Nam thống nhất Công ty Cổ phần Đầu tư Hạ tầng Giao thông Đèo Cả (HHV) là đơn vị quản lý vận hành, bảo trì đảm bảo công trình đưa vào vận hành khai thác an toàn, thông suốt.
Dự án được đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (PPP) với tổng vốn đầu tư 8.925 tỷ đồng. Trong đó, nguồn vốn nhà đầu tư khoảng 3.786 tỷ đồng; Nguồn vốn nhà nước tham gia trong dự án khoảng 5.139 tỷ đồng.
Dự án thành phần Diễn Châu - Bãi Vọt có tổng chiều dài hơn 49km.
Giai đoạn phân kỳ, dự án được đầu tư với quy mô 4 làn xe, bề rộng nền đường 17m. Giai đoạn hoàn chỉnh, dự án được thiết kế vận tốc thiết kế 100-120km/h, riêng hầm Thần Vũ vận tốc thiết kế 80km/h.
Dự án được đầu tư theo phương thức PPP với tổng vốn đầu tư hơn 11.157 tỷ đồng. Trong đó, nguồn vốn nhà đầu tư hơn 5.090 tỷ đồng; nguồn vốn nhà nước tham gia hơn 6.067 tỷ đồng.
Liên danh nhà đầu tư dự án gồm: Công ty TNHH Hòa Hiệp - Công ty CP Tập đoàn CIENCO4 - Công ty TNHH Đầu tư Núi Hồng - Tổng Công ty Xây dựng Trường Sơn - Công ty CP Đầu tư và Xây dựng VINA2. Doanh nghiệp dự án là Công ty CP Đầu tư Phúc Thành Hưng.
Được khởi công tháng 5/2021, đến nay đã cơ bản hoàn thành tuyến chính đoạn từ Diễn Châu đến nút giao QL46B với chiều dài khoảng 30km. Hơn 19km còn lại đang phấn đấu hoàn thành theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.
Phục vụ người dân lưu thông trên 30km đầu được đưa vào khai thác, trạm dừng nghỉ tạm dự kiến được bố trí tại Km440+500 (cửa Bắc hầm Thần Vũ).
