Bộ Giao thông vận tải (GTVT) cho biết, dự án xây dựng tuyến đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam có quy mô rất lớn, ảnh hưởng sâu rộng và lâu dài đến phát triển kinh tế xã hội đất nước, có tiêu chuẩn kỹ thuật công nghệ phức tạp, nguồn lực đầu tư đặc biệt lớn. Dự án lần đầu tiên được triển khai tại Việt Nam nên cần có sự chỉ đạo tập trung từ cấp cao nhất, có quyết tâm chính trị mạnh mẽ.
Đồng thời cần được nghiên cứu thận trọng, kỹ lưỡng để lựa chọn phương thức và nguồn vốn đầu tư, yếu tố kỹ thuật, mô hình khai thác hợp lý trên cơ sở phù hợp với xu thế phát triển của quốc tế, điều kiện thực tế của Việt Nam.
Hiện Bộ GTVT đang chỉ đạo các đơn vị liên quan tiếp thu ý kiến của Hội đồng thẩm định. Thực hiện Kết luận số 49-KL/TW của Bộ Chính trị về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt.
Bộ GTVT cũng đã tổ chức đoàn công tác đi học hỏi kinh nghiệm tại một số quốc gia có hệ thống đường sắt tốc độ cao phát triển như châu Âu, Trung Quốc để cập nhật, bổ sung hoàn thiện Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi dự án và để có đầy đủ cơ sở khoa học.
Để có đầy đủ cơ sở khoa học và khách quan, Bộ GTVT sẽ huy động tư vấn quốc tế có kinh nghiệm nghiên cứu, hoàn thiện làm cơ sở trình cấp có thẩm quyền xem xét quyết định chủ trương đầu tư trong năm 2025.
Để thực hiện thành công dự án trên, Bộ GTVT cho rằng, cần phải thực hiện đồng bộ bằng nhiều giải pháp, nguồn lực huy động rất lớn. Do đó cần sự vào cuộc, phối hợp của các bộ ngành, địa phương nên cần thiết thành lập Tổ công tác giúp Thủ tướng để nghiên cứu xây dựng các cơ chế, chính sách, giải pháp lớn mang tính tổng thể, liên ngành và chỉ đạo, điều hòa, phối hợp giữa các đơn vị trong quá trình xây dựng Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam.
Bộ GTVT đề xuất Thủ tướng Chính phủ là Tổ trưởng Tổ công tác xây dựng Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam; Tổ phó thường trực là Phó Thủ tưởng Chính phủ Trần Hồng Hà; 2 Tổ phó là Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ trưởng Bộ GTVT.
Các thành viên khác của Tổ công tác gồm: Bộ trưởng Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ; Bộ trưởng các Bộ: Tài chính, xây dựng, Công Thương, Khoa học và Công nghệ, Giáo dục và Đào tạo; lãnh đạo các Bộ: Quốc phòng, Công an, Nội vụ, Tư pháp, Ngoại giao, Tài nguyên và Môi trường, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Thông tin và Truyền thông, Lao động Thương binh và Xã hội; Chủ tịch Ủy ban quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp; Chủ tịch UBND của 20 tỉnh/thành phố có tuyến đường sắt tốc độ cao đi qua; Chủ tịch Hội đồng thành viên Tổng công ty Đường sắt Việt Nam.
Nhiệm vụ của Tổ công tác là chỉ đạo xây dựng Đề án chủ trương đầu tư đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, trình Chính phủ, Quốc hội, Bộ Chính trị.
Hiện, Bộ GTVT đang hoàn thiện Báo cáo tiền khả thi Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam với 2 kịch bản khác nhau. Cụ thể, phương án 1 là đầu tư đường sắt mới, chỉ chạy tàu khách; phương án 2 là đầu tư đường sắt mới nhưng khai thác kết hợp giữa tàu khách và hàng.
Nguyễn Lâm
