Trong báo cáo mang tính bước ngoặt gần đây nhất, Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi khí hậu (IPCC) dự đoán Bắc Cực sẽ bắt đầu chứng kiến tháng 9 không có băng biển vào khoảng năm 2050 nếu con người tiếp tục thải khí nhà kính ở mức cao hoặc vừa phải.
Tuy nhiên, nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature Communications hôm 6/6 cho biết việc này sẽ xảy ra ngay cả khi lượng phát thải ở mức thấp. Cụ thể, lượng khí thải cao hơn sẽ khiến Bắc Cực phải trải qua tháng 9 không có băng ngay từ những năm 2030 - 2040.
“Về cơ bản, chúng tôi muốn nói rằng đã quá muộn để cứu băng biển mùa hè ở Bắc Cực. Chúng tôi thực sự không thể làm gì trước sự biến mất hoàn toàn này vì chúng tôi đã chờ đợi quá lâu”, ông Dirk Notz - nhà hải dương học ở Đại học Hamburg (Đức), chuyên gia về băng biển và là một trong các tác giả của nghiên cứu chia sẻ.
Độ bao phủ băng biển ở Bắc Cực thường thấp nhất vào tháng 9, cuối mùa hè, trước khi tăng trở lại vào những tháng mùa thu và mùa đông lạnh hơn, tối hơn và đạt đỉnh điểm vào tháng 3. Theo các nhà nghiên cứu, việc Bắc Cực không còn băng sẽ tác động đến toàn thế giới.
Khi sự chênh lệch về nhiệt độ giữa Bắc Cực và các vĩ độ thấp hơn nhỏ lại, sự dao động của dòng phản lực sẽ trở nên dữ dội hơn. Bắc Cực ấm hơn dẫn đến băng vĩnh cửu tan nhanh hơn, giải phóng nhiều khí nhà kính hơn vào khí quyển và đẩy nhanh một vòng lặp phản hồi nguy hiểm. Dải băng Greenland có thể cũng tan chảy nhanh hơn, đồng nghĩa với việc mức nước biển sẽ dâng cao hơn.
Ông Seung-Ki Min - giáo sư khoa học môi trường tại Đại học Khoa học và Công nghệ Pohang (Hàn Quốc) và là một tác giả của nghiên cứu cho hay: “Nếu băng ở biển Bắc Cực tan nhanh hơn dự đoán, tình trạng nóng lên ở Bắc Cực cũng sẽ diễn ra nhanh hơn”.
Nghiên cứu mới phát hiện, khoảng 90% lượng băng biển tan chảy ở Bắc Cực là do tác động của con người và 10% là do các yếu tố tự nhiên.
Theo ông Mark Serreze - Giám đốc Trung tâm dữ liệu băng tuyết quốc gia ở Đại học Colorado (Mỹ), so với các phương pháp khác, tác động của con người có thể đo lường hiện nay được tích hợp vào các mô hình khí hậu sẽ vẽ nên một bức tranh rõ ràng hơn về thời điểm băng ở Bắc Cực biến mất.
“Lớp băng biển cuối mùa hè ở Bắc Cực sẽ biến mất trong tương lai nhưng câu hỏi đặt ra là khi nào, câu trả lời luôn phức tạp bởi một số yếu tố, bao gồm các sai sót trong các mô hình khí hậu hiện có và lượng lớn biến thiên tự nhiên trong dữ liệu khí hậu”, ông Serreze nói.
Dù ở bất kỳ năm nào, những thay đổi về mô hình thời tiết hầu như không thể dự đoán được, trong khi các hiện tượng như El Nino hoặc La Nina có thể gây nên những biến động kéo dài vài năm.
Ông Notz bày tỏ, biết sự biến mất của băng biển chủ yếu do hoạt động của con người gây ra, mọi người có thể hành động để làm chậm quá trình này. Tuy nhiên, ông dự đoán sẽ có nhiều tin xấu hơn khi mô hình khí hậu được cải thiện.
“Tôi hy vọng ngày càng nhiều nghiên cứu tương tự được thực hiện, xem xét các khía cạnh khác của hệ thống Trái Đất”, ông Notz cho hay.
Đinh Kim(Theo Japan Times)
