Trên hành trình thỉnh kinh nhiều gian khó, thầy trò Đường Tăng đã không ít lần được Quan Âm Bồ Tát và Phật Tổ Như Lai ra tay cứu giúp những lúc nguy cấp. Tuy nhiên, có một vị tiên nhân khác, phép thuật cao cường cũng tình nguyện giúp đỡ, "cứu nguy" cho cả 4 thầy trò mỗi khi gặp chuyện, người ấy chính là Thái Bạch Kim Tinh.
Theo truyền thuyết, Thái Bạch Kim Tinh mang họ Lý, hình dáng là một ông già râu bạc áo trắng. Thái Bạch Kim Tinh là Tinh chủ của Sao Kim, ngôi sao sáng nhất vào chập tối và buổi sáng. Chính vì thấy Sao Kim xuất hiện đầu tiên của buổi đêm và ban ngày, nên Thái Bạch Kim Tinh được coi là sứ giả của Thiên đình, còn được gọi là Lý Trường Canh.
Trong Tây du ký, Thái Bạch Kim Tinh là một vị thần tiên hiền lành, thần thông quảng đại và là người thường xuyên ra tay cứu giúp Tôn Ngộ Không.
Năm xưa, Ngọc Hoàng đại đế từng muốn xuất binh đánh dẹp Tôn Ngộ Không. Khi ấy, Thái Bạch Kim Tinh đã ra mặt nói đỡ và đề nghị phong cho Ngộ Không chức Bật Mã Ôn. Tôn Ngộ Không sau đó tiếp tục làm trái ý Ngọc Hoàng, Thái Bạch Kim Tinh lại tiếp tục đứng ra thuyết phục, đề nghị phong cho Tôn Ngộ Không chức Tề Thiên Đại Thánh, trông coi Bàn Đào Viên.
Không những thế, sau này, khi Ngộ Không cùng Đường Tăng lên đường thỉnh kinh, quyết tu thành chính quả, Thái Bạch Kim Tinh vẫn tiếp tục ra tay hỗ trợ 4 thầy trò. Như trong hồi thứ 13, Đường Tăng bị 3 con yêu quái (Gấu ngựa, Trâu rừng, Tinh cọp) bắt. Trong khi vô vọng chờ chết, Đường Tăng lại được Thái Bạch Kim Tinh đích thân ra mặt, trợ giúp thoát hiểm.
Sau đó, tới ở hồi 21, khi Tôn Ngộ Không thất điên bát đảo vì Hoàng Phong quái, Thái Bạch Kim Tinh tiếp tục ra tay trượng nghĩa, hóa thân thành ông già chỉ đường cho Tôn Ngộ Không tìm Kinh Kiết Bồ Tát đặng hàng yêu. Ở những kiếp nạn sau, Thái Bạch Kim Tinh vẫn âm thầm dõi theo hành trình của 4 thầy trò Đường Tăng và đã nhiều lần hoá thành ông già cảnh báo trước về những mối nguy sắp tới.
Tác giả Ngô Thừa Ân chắc hẳn không phải vô cơ mà xây dựng hình tượng một vị thần tiên thường xuyên giúp đỡ người khác như vậy. Theo đó, các nhà phân tích cho rằng Thái Bạch Kim Tinh vốn là đại diện cho những điều tốt đẹp, hướng con người đến với sự thiện lương, thánh thiện.
Xuyên suốt tác phẩm, từ khi Tôn Ngộ Không còn ngang ngược, quậy phá, Thái Bạch Kim Tinh đã nhiều lần giúp đỡ, cho hành giả cơ hội hướng thiện, cải tà quy chính thay vì sử dụng các biện pháp trừng phạt cứng rắn. Sau đó, tới khi Ngộ Không quyết tu tâm dưỡng tính, người lại âm thầm sát cánh bên Ngộ Không, giúp hành giả thành chính quả. Chính sự thiện lương này là một trong những điều đã cảm quá con khỉ ngang ngược như Tôn Ngộ Không. Chỉ có lòng tốt, sự lương thiện ấy mới cảm hóa được người khác, và chỉ có cái thiện mới diệt trừ được cái ác.
Minh Hạnh (T/h)
