Nhắc đến bộ phim kinh điển Tây Du Ký, khán giả đa phần sẽ nhớ đến những cái tên như: Lục Tiểu Linh Đồng (Tôn Ngộ Không), Mã Đức Hoa (Trư Bát Giới), Diêm Hoài Lễ (Sa Tăng) hay Từ Thiếu Hoa, Trì Trọng Thụy, Uông Việt trong vai Đường Tăng.
Trong Tây Du Ký, Đường Tăng được xem là biểu tượng của nhân sinh, đại diện cho tinh thần tích cực, trong khi Tôn Ngộ Không đại diện cho sức mạnh và Sa Tăng biểu thị sự chân thành kiên nhẫn. Trái lại, Trư Bát Giới đại diện cho dục vọng và lòng tham của con người.
Tuy nhiên, để khắc họa rõ nét cũng như mang đến sự thành công của Tây Du Ký phải kể đến những nhân vật vào vai yêu quái độc ác, tinh ranh đầy mưu mô nhưng cũng rất xinh đẹp làm say mê biết bao nhiêu người.
Trong quá trình đi thỉnh kinh, 4 thầy trò Đường Tăng từng gặp muôn vàn yêu quái đáng gờm. Tuy nhiên, nhiều khán giả sẽ cảm thấy tò mò khi không có yêu quái mèo (yêu miêu) xuất hiện trong Tây Du Ký, dù hầu hết yêu quái đều được hóa thân từ động vật, chẳng hạn như quái vật hổ, quái vật voi, quái vật chim, quái vật bò, quái vật lợn...
Xét cho cùng, mèo là một loài động vật rất bí ẩn, và tính cách của mèo rất phù hợp để dưa vào trong các tác phẩm có yếu tố ma quái, ly kì, hư ảo. Và thực tế, có rất nhiều tác phẩm đề cập đến chủ đề này.
Thực tế, bản thảo chép tay của bộ tiểu thuyết Tây Du Ký không ghi tên tác giả, điều này chắc chắn khiến nhiều người cảm thấy bất ngờ. Sự bất ngờ này đã tạo nên hai luồng ý kiến, một bên khẳng định rằng Ngô Thừa Ân là tác giả của Tây Du Ký, trong khi một bên khác phủ nhận điều này. Tuy nhiên, nhiều học giả đã đưa ra những bằng chứng cơ bản để khẳng định rằng Ngô Thừa Ân thực sự đã viết nên tác phẩm kinh điển này.
Ngô Thừa Ân (sinh năm 1500, năm mất chưa rõ) là một nhà văn, nhà thơ thời Minh sáng tác. Ông đã phát hiện ra sở thích đọc các tiểu thuyết kỳ bí từ khi còn trẻ, bao gồm "Bách quái lục" và "Dậu dương tạp trở" ... Điều này cho thấy Ngô Thừa Ân là một người yêu thích văn học cổ đại về thần thoại, và ông đã tích lũy được rất nhiều kiến thức trong lĩnh vực này, điều này cũng là cơ sở cho việc sáng tác Tây Du Ký sau này của ông. Ngô Thừa Ân cũng rất giỏi về hội họa và thư pháp, viết lời và sáng tác nhạc cũng là một trong những sở thích của ông, cho thấy ông là một người đa tài.
Ngô Thừa Ân là một người siêng năng và ham học từ khi còn trẻ, nhưng con đường sự nghiệp của ông không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Ngô Thừa Ân đạt một số thành tựu nhỏ trong việc học thi cử khi lớn lên. Sau khi làm quan tri huyện hơn mười năm mà không đạt được nhiều thành công, Ngô Thừa Ân nhận ra mình cũng không còn trẻ, và nhìn lại cuộc đời, ông nhận ra rằng mặc dù có tài năng nhưng không thành công trong việc học thi cử, đồng thời cũng hiểu được mặt tối của chế độ phong kiến, điều này gây ra nhiều bất mãn, cuối cùng ông quyết định từ chức và tập trung hoàn toàn vào việc viết sách.
Vì vậy, Ngô Thừa Ân quyết định sử dụng thời gian còn lại của mình để thể hiện sự bất mãn bằng cách viết tiểu thuyết. Nhờ tình yêu với việc đi du lịch, ông đã chứng kiến nhiều phong cảnh kỳ lạ, tích lũy nhiều kiến thức, cộng với đam mê với tiểu thuyết thần thoại, Ngô Thừa Ân đã tạo ra Tây Du Ký và phát triển theo hướng yêu ma quỷ quyệt. Theo một số nghiên cứu, Ngô Thừa Ân đã bắt đầu viết Tây Du Ký khi ông đã 50 tuổi. Trong quãng thời gian này, ông đã bị gián đoạn và không tiếp tục viết Tây Du Ký cho đến khi trở về quê hương vào những năm cuối đời mình để hoàn thành tác phẩm. Chưa rõ liệu các sự kiện gián đoạn trong cuộc đời ông có liên quan gì đến cốt truyện của Tây Du Ký hay không?
Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, Tây Du Ký ra đời vào khoảng những năm Gia Tĩnh Vạn Lịch triều Minh (thế kỷ 16). Tình cờ là vào thời Gia Tĩnh, và một trong những sở thích khi còn sống của Hoàng đế Gia Tĩnh là nuôi mèo. Vì vậy một số giải thiết cho rằng Ngô Thừa Ân đã không đưa nó vào tiểu thuyết của mình vì sợ có thể gây ra hiểu lầm. Tất nhiên, đây chỉ là phỏng đoán và lý do thực sự đến nay chưa có lời giải đáp rõ ràng. Tất nhiên, trong các tác phẩm điện ảnh và truyền hình hiện đại, bạn vẫn có thể bắt gặp nhiều câu chuyện viết về yêu quái mèo.
Phương Linh (T/h)
