Ngườ? thầy ấy hằng tháng mang 25-30 tr?ệu đồng t?ền nhà để "nuô?" một trang web dạy học trực tuyến.
Thầy Lê Đức Thuận, g?áo v?ên toán Trường THPT chuyên Hà Nộ? – Amsterdam là ngườ? đứng đầu dự án ba?g?angtructuyen.vn, được thành lập bở? một nhóm bao gồm 50 g?áo v?ên, s?nh v?ên, học s?nh đến từ các trường THPT và ĐH hàng đầu tạ? Hà Nộ? (như THPT chuyên Hà Nộ? – Amsterdam, ĐH Quốc g?a Hà Nộ?, ĐH Sư phạm Hà Nộ?, ĐH Ngoạ? thương…) cung cấp tr? thức cho học s?nh phổ thông thông qua những bà? học onl?ne hoàn toàn m?ễn phí.
| Thầy Lê Đức Thuận |
Không phả? quá cần, nhưng không thể th?ếu
- Tô? tìm h?ểu về MOOCs (cổng g?áo dục trực tuyến mở đạ? trà) từ năm 2008, đã muốn mở webs?te học trực tuyến từ kh? đó, nhưng do nh?ều yếu tố chủ quan và khách quan, chủ yếu là vấn đề k?nh phí và một phần là cả về vấn đề công nghệ, nên chưa thể thực h?ện được.
Còn bây g?ờ, tô? tự hào là đã thực h?ện được v?ệc mình đã tha? nghén từ lâu. Trước chỉ là ý nghĩ, nay đã là sự thật.
Mọ? ngườ? vẫn cho rằng thờ? g?an học trên lớp cùng thờ? g?an học thêm đã kh?ến học s?nh phổ thông quá bận rộn. Theo anh, tạ? sao các trang web học trực tuyến vẫn có cơ hộ? phát tr?ển?
- Như chúng ta b?ết, năng lực và tốc độ học tập của mỗ? ngườ? khác nhau là khác nhau. Ở trên lớp các thầy cô g?ảng bà?, ví như ta cung cấp một món ăn cho nh?ều ngườ?, dĩ nh?ên, sẽ có ngườ? thấy phù hợp, có ngườ? không. Vì thế mong muốn các em học s?nh có thể cá nhân hoá v?ệc học cho phù hợp vớ? năng lực của mình sẽ là một vấn đề g?an nan.
Các trang web học trực tuyến lạ? khác, chúng cung cấp bà? g?ảng để học s?nh có thể học theo năng lực, tốc độ thậm chí là nhu cầu của từng em. Các em có thể xem đ? xem lạ? bà? học nh?ều lần, làm đ? làm lạ? một một đề trắc ngh?ệm, xem đ? xem lạ? một lờ? g?ả? mẫu cho kì h?ểu mớ? thô?.
Ngoà? ra, các trang web học trực tuyến nếu được th?ết kế và xây dựng tốt thì vừa g?ống như một trường học ảo, lạ? vừa như những kho học l?ệu khổng lồ, chẳng những phong phú về nộ? dung, đảm bảo chất lượng tốt mà còn mang tính tương tác cao. Kh? các em cảm thấy cần bất cứ đ?ều gì thì có thể vào tra cứu, thoả sức mày mò, tìm h?ểu, học tập để lĩnh hộ? tr? thức. Các em cũng có thể thảo luận cuố? mỗ? bà? học cùng thầy cô và bạn bè ở khắp các vùng m?ền để được g?ả? đáp những thắc mắc mà mình gặp phả? để từ đó v?ệc học đạt kết quả cao.
Là ngườ? vừa g?ảng dạy trực t?ếp, vừa tham g?a dạy học trực tuyến, anh nhận định như thế nào về xu hướng học trực tuyến? L?ệu rằng học trực tuyến sẽ dần thay thế được v?ệc học trên lớp?
- Học trực tuyến h?ện đã rất phát tr?ển ở Mỹ và các nước châu Âu và một và? năm gần đây cũng lan dần sang châu Á, nhất là ở Hàn Quốc và S?ngapore.
Ở V?ệt Nam h?ện nay được b?ết đến là nước có dân số đông, trẻ và có tốc độ phát tr?ển về CNTT hàng đầu châu Á nên v?ệc học trực tuyến phả? nó? là cực kì t?ềm năng và trên thực tế cũng đã có một số webs?te học trực tuyến, tuy mớ? ra đờ? được và? năm, nhưng đã thu hút hàng tr?ệu ngườ? tham g?a.
Tuy thế, học onl?ne không phả? là vạn năng. Muốn học onl?ne trước t?ên phả? trang bị máy tính có nố? mạng (đ?ều mà học s?nh vùng sâu vùng xa h?ện cực kì khó khăn) và đặc b?ệt cần tính tự g?ác cao của ngườ? học. Hơn nữa, sẽ là ảo tưởng nếu cho rằng mô hình này thay thế v?ệc học truyền thống. Mỗ? một mô hình có những thế mạnh mà mô hình còn lạ? không có được. Vớ? tô?, tô? quan n?ệm sẽ không bao g?ờ tuyệt đố? hóa phương pháp học này mà bỏ qua phương pháp học tập khác. Cá? tô? muốn đề cao chính là v?ệc chúng ta phả? làm sao để ngườ? học nhận được gì có ích sau từng khóa học.
Khảo sát gần đây của trang web học trực tuyến nổ? t?ếng thế g?ớ? h?ện nay, coursera.org, cho thấy có tớ? 90\% ngườ? học trực tuyến bỏ dở khóa học g?ữa chừng. Nhưng nếu nghĩ 10 ngườ? học 9 ngườ? bỏ mà không làm là sa?. Có thể 9 ngườ? bỏ dở k?a chỉ có nhu cầu tra cứu ở một và? nộ? dung nào đó.
Tô? mê v?ệc dạy học trực tuyến, nhưng không không thần thánh hóa nó. Hãy đặt tính hữu ích của nó ở chỗ kh? nào cần là có. Những trang web này g?ống như ngườ? đồng hành, hỗ trợ cho các em, nhất là các em ở những vùng không có đ?ều k?ện t?ếp cận những nơ? có sự g?áo dục tốt như ở Hà Nộ? và TP.HCM. G?ống như bảo tàng vớ? thư v?ện, không phả? lúc nào cũng vào, nhưng là những thứ không thể th?ếu.
Anh nhận xét như thế nào về sự t?ếp nhận của học s?nh V?ệt Nam đố? vớ? mô hình học trực tuyến?
- Cá? hay của các bạn trẻ là bắt nhập rất nhanh. Cách đây mấy năm đã rộ lên phong trào học s?nh dùng facebook – trang web chuyên tán gẫu được g?ớ? trẻ yêu thích. Tô? nghĩ tạ? sao lạ? chỉ là tán gẫu? Tạ? sao không tận dụng mạng xã hộ? số 1 thế này phục vụ cho v?ệc học của các em? Thế là nhóm học tập One Lesson A Day ra đờ?. Rất nhanh sau đó, nhóm học tập này được lan truyền và được học trò khắp nơ? ủng hộ. Đến bây g?ờ chắc bạn không thể đếm được trên facebook có bao nh?êu nhóm học tập như thế ở V?ệt Nam.
Thế nhưng, “sứ mệnh” của facebook vẫn được ấn định là “tán gẫu”. Vì thế nó không thể thay thế những webs?te học trực tuyến chuyên ngh?ệp.
Học trực tuyến đố? vớ? học s?nh thành phố không có vấn đề gì. Tô? có lo lắng ở vùng sâu vùng xa, trang bị máy tính, nố? mạng còn gặp nh?ều khó khăn. Tô? hy vọng sẽ có ha? k?ểu tác động: Có máy tính nố? mạng rồ? học s?nh tìm đến ba?g?angtructuyen.vn để học. Tuy nh?ên nếu thấy ba?g?angtructuyen.vn rất tốt để có động lực trang bị máy tính để học thì tốt hơn.
| Thầy Lê Đức Thuận cùng học trò |
Các anh có định mở rộng bà? g?ảng ra tất cả các cấp học?
- Đây là v?ệc tô? suy nghĩ ngay từ đầu. G?ống như v?ệc xây nhà, nếu anh chỉ định xây nhà cho 3 ngườ? thì sau này nếu anh muốn bố trí cho 5 ngườ? ở sẽ rất khó khăn nếu không có th?ết kế ngay từ đầu. Trước kh? xây dựng webs?te này, 3 năm đầu tô? xác định chỉ mở các khóa học trước hết là dành cho bậc THPT rồ? lan dần xuống bậc THCS. Còn ước mơ của chúng tô? sau này là mở rộng từ bậc t?ểu học cho tớ? ĐH thậm chí sau ĐH.
Để làm được đ?ều này, ngay đầu chúng tô? đã phả? ngh?ên cứu để th?ết kế hệ thống theo hướng mở, tức là chúng ta có dễ dàng “s?nh ra” các khóa học mớ? khác nhau. Tô? mong muốn có nh?ều thầy cô tham g?a ngay từ bây g?ờ. Chúng tô? sẵn sàng tạo ngay tà? khoản cho các thầy cô đưa bà? g?ảng lên, tự quản lý khóa học của mình và cùng tương tác vớ? những học s?nh tham g?a.
Tô? không mơ mộng hão huyền. Tô? co? dự án chỉ là một món ăn trong một bữa buffet, nhưng cũng tự t?n rằng mình không quá kém cỏ?.
Sẽ luôn là m?ễn phí
Anh đã bao g?ờ nghĩ đến chuyện sau một và? năm nữa, t?nh thần, thu nhập… không duy trì được như h?ện nay?
- Trước kh? lập trang web, tô? cũng đã rất băn khoăn và do dự bở? dự án dường như quá tham vọng. Nhưng sau kh? tham dự một cuộc tọa đàm do các bạn TEDxHoanK?em tổ chức, nghe những bà? nó? chuyện của các d?ễn g?ả, tô? đã tự nhủ vớ? bản thân : “Mình có thể làm được.”
Tô? quan n?ệm rằng, một kh? đã bắt đầu có nghĩa là mình phả? dồn hết say mê, tâm huyết, phả? theo đuổ? đến cùng. Đã làm - là không cho phép mình thất bạ?.
Đến bây g?ờ thì tô? không thể “quay đầu” nữa. Nếu thất bạ?, là thất bạ? về uy tín, về n?ềm t?n. N?ềm t?n ở đây không phả? là của ngườ? học, bạn bè, mà là n?ềm t?n của tô? vào chính bản thân mình.
Như mọ? ngườ? vẫn nó?, “thầy g?à con hát trẻ”, còn sức khỏe còn làm ra t?ền. Vì vậy, tô? hạ quyết tâm kh? đặt bút ký “hợp đồng”… vớ? mình, sẽ duy trì, không xâm phạm k?nh phí hoạt động của trang web, cho dù h?ện nay tô? vẫn ở nhà thuê, hay sau này, có thể có những lúc tô? phả? vay mượn để trang trả? các nhu cầu của cuộc sống.
Và tô? t?n tưởng rằng, kh? xã hộ? gh? nhận những cố gắng của chúng tô?, sẽ có thêm nh?ều g?áo v?ên g?ỏ? đồng hành trong v?ệc xây dựng và phát tr?ển dự án ngày một phong phú và lớn mạnh.
Vậy vấn đề anh lo lắng nhất h?ện nay là gì?
- Tô? lo làm sao phát tr?ển được nguồn k?nh phí. Chủ yếu để bồ? dưỡng xứng đáng cho độ? ngũ thầy cô và cộng tác v?ên, đặc b?ệt là các g?áo s?nh g?ỏ? mớ? ra trường, các s?nh v?ên xuất sắc ở quê lên thành phố học tập và đang tham g?a vào dự án. Các em vẫn còn phả? đố? mặt vớ? nh?ều khó khăn trong s?nh hoạt ở thành phố mà yếu tố tà? chính là một trong đ?ều nan g?ả?.
Không thu phí, nhưng anh có tính đến v?ệc kêu gọ? tà? trợ cho trang web?
- Trước mắt chúng tô? cứ làm tốt đã. Nếu vượt qua được g?a? đoạn sơ kha?, bước vào ổn định lâu dà?, tô? mớ? tính. Hy vọng vớ? sự đóng góp cho cộng đồng, chúng tô? sẽ thu hút được thêm các tổ chức xã hộ? tham g?a, đem lạ? g?á trị lớn hơn, lan tỏa nh?ều hơn.
Trong quá trình hoạt động, có một đ?ều kh?ến tô? trở đ? trở lạ? là v?ệc chúng ta vẫn loay hoay vớ? cách học truyền thống tạ? trường lớp đã trở nên lạc hậu so vớ? hướng đ? của thế g?ớ? như h?ện tạ?.
Học trực tuyến h?ện nay đang là một xu thế. Các nước như Anh Mỹ thì phương pháp g?áo dục này đã quá quen thuộc; còn tạ? Châu Á thì những nền g?áo dục đ? đầu như Nhật Bản, Hàn Quốc… học s?nh cũng được t?ếp cận từ lâu. Học s?nh V?ệt Nam vẫn luôn được đánh g?á cao về khả năng t?ếp cận cá? mớ?, sự thông m?nh cũng như t?nh thần cầu t?ến trong lĩnh vực học tập. Nên có nh?ều kênh g?áo dục được đầu tư và ủng hộ hơn nữa để g?úp các em có thể kha? mở được những khả năng t?ềm ẩn của mình.
X?n cảm ơn anh.
Ch? Ma?/ V?etnamnet
