Theo thông tin trên CNN, hàng năm băng biển tại Nam Cực co lại đến mức thấp nhất vào cuối tháng 2, khi đến mùa hè. Sau đó, băng biển sẽ hình thành trở lại trong mùa đông. Tuy nhiên năm nay, các nhà khoa học đã quan sát thấy sự khác biệt.
Cụ thể, băng biển không trở lại gần mức dự kiến mà đang ở mức thấp nhất vào thời điểm này trong năm, tính từ thời điểm dữ liệu được ghi nhận cách đây 45 năm. Dữ liệu từ Trung tâm Dữ liệu Băng tuyết Quốc gia (NSIDC) cho thấy diện tích băng biển ở Nam cực khoảng 1,6 triệu km2, dưới mức thấp kỷ lục được ghi nhận vào mùa Đông năm 2022.
Hồi giữa tháng 7, diện tích băng biển Nam Cực thấp hơn 2,6 triệu km2 so với mức trung bình của giai đoạn 1981 - 2010. Con số này gần bằng diện tích của Argentina hoặc các bangTexas, California, New Mexico, Arizona, Nevada, Utah và Colorado của Mỹ kết hợp lại.
Một số nhà khoa học nhận định hiện tượng trên là ngoại lệ và rất hiếm gặp, có thể chỉ xảy ra một lần trong hàng triệu năm. Hiện tại, các nhà khoa học đang nỗ lực để tìm ra nguyên nhân dẫn đến tình trạng nói trên.
Nam Cực là một lục địa xa xôi và phức tạp. Không giống như Bắc Cực - nơi băng biển luôn có quỹ đạo đi xuống khi khủng hoảng khí hậu gia tăng, băng biển tại Nam Cực dao động bất thường từ mức cao kỷ lục xuống mức thấp kỷ lục trong vài thập kỷ qua. Việc đó khiến các nhà khoa học càng thất khó hiểu hơn về cách phản ứng của khu vực này trước hiện tượng nóng lên toàn cầu.
Tuy nhiên, kể từ năm 2016, các nhà khoa học bắt đầu quan sát thấy xu hướng giảm mạnh của băng biển ở Nam Cực. Trong khi biến đổi khí hậu tự nhiên ảnh hưởng đến băng biển, nhiều nhà khoa học cho rằng có khả năng đây là nguyên nhân chính khiến băng biển biến mất.
Ông Ted Scambos - nhà nghiên cứu về sông băng tại Đại học Colorado Boulder chia sẻ: “Hệ thống băng Nam Cực luôn thay đổi nhưng mức độ thay đổi hiện tại này nghiêm trọng tới mức một số thứ đã thay đổi triệt để trong 2 năm qua, đặc biệt là trong năm nay, so với tất cả các năm trong vòng ít nhất 45 năm trở lại đây”.
Theo nhà nghiên cứu Scambos, mức băng biển thấp kỷ lục trong mùa đông năm 2023 là một dấu hiệu rất đáng báo động. Một số yếu tố gây mất băng biển gồm sức mạnh của gió Tây quanh Nam Cực, có liên quan tới sự gia tăng ô nhiễm làm nóng Trái Đất.
“Nhiệt độ đại dương ấm hơn ở phía Bắc ranh giới Nam Cực Đại dương so với phần còn lại của các đại dương trên thế giới cũng là một phần lý do khiến băng biển mất đi”, nhà nghiên cứu Scambos nói thêm.
Được biết, vào cuối tháng 2/2023, lượng băng biển ở Nam Cực đạt mức thấp nhất kể từ khi dữ liệu được ghi nhận, ở mức 691.000 dặm vuông (khoảng 1.789.681 km2). Theo nhà nghiên cứu Scamnbocs, hiện tượng chưa từng xảy ra trong mùa đông năm 2023 có thể cho thấy sự thay đổi lâu dài đối với Nam Cực.
Ông Scambos nêu quan điểm: “Có nhiều khả năng chúng ta sẽ không thấy trong một thời gian dài trong tương lai, hệ thống băng Nam Cực phục hồi như cách khu vực này từng hoạt động cách đây 15 năm, thậm chí là ‘không bao giờ’”.
Một số nhà khoa học khác lại đưa ra nhận định thận trọng hơn. Julienne Stroeve, một nhà khoa học cấp cao tại Trung tâm Dữ liệu Băng tuyết Quốc gia chia sẻ với CNN: “Đó là một sự khác biệt lớn so với mức trung bình nhưng chúng tôi biết rằng biển băng ở Nam Cực luôn có sự thay đổi lớn từ năm này sang năm khác. Do đó, chúng tôi chưa thể xác định được hiện tượng này có được coi là một việc bình thường mới hay không”.
Vai trò của băng biển rất quan trọng, mặc dù không trực tiếp ảnh hưởng đến mực nước biển dâng do luôn trôi nổi trong đại dương nhưng phần nào gây ra tác động gián tiếp. Sự biến mất của băng biển khiến các dải băng ven biển và sông băng tiếp xúc với sóng cùng nước biển ấm, khiến chúng dễ bị tan chảy và tách rời.
XEM THÊM: Đánh bom tự sát ở Pakistan: Số nạn nhân thiệt mạng tăng lên 55 người
Việc thiếu băng biển cũng có thể tác động đáng kể tới động vật hoang dã ở Nam Cực, bao gồm cả loài nhuyễn thể mà nhiều loài cá voi trong khu vực ăn. Chưa kể, chim cánh cụt và hải cẩu dựa vào băng biển để kiểm ăn, nghỉ ngơi.
Ở mức độ rộng hơn, băng biển ở Nam Cực góp phần điều chỉnh nhiệt độ của hành tinh, có nghĩa sự biến mất của chúng có thể gây ra các tác động theo tầng vượt ra ngoài lục địa.
Các khu vực của Nam cực đã chứng kiến những thay đổi đáng báo động trong một thời gian. Bán đảo nam Cực - một dãy núi băng giá nhọn nhô ra khỏi phía Tây được ghi nhận là một trong những nơi nóng lên nhanh nhất tại Nam bán cầu.
Hồi năm 2022, các nhà khoa học cho biết sông băng Thwaites rộng lớn ở Tây Nam Cực, còn được gọi là "Sông băng Ngày tận thế" - đang đứng trước nguy cơ “ngàn cân treo sợi tóc” khi Trái Đất nóng lên.
Theo ước tính của các nhà khoa học, mực nước biển dâng toàn cầu có thể tăng khoảng 3m nếu sông băng này tan chảy hoàn toàn, dẫn đến các cộng đồng ven biển trên khắp thế giới bị tàn phá.
Đinh Kim(Theo CNN)
