Tại Việt Nam có một loại thảo dược quý được cổ nhân ví như "thiên tịnh" (tinh của trời), "địa tiên" (tiên của đất), "khước lão" (đẩy lui tuổi già). Đó chính là kỷ tử.
Ở Việt Nam, cây kỷ tử được trồng nhiều nhất ở các tỉnh miền núi như lào Cai, Lai Châu, Yên Bái. Ngoài ra, có thể tìm thấy kỷ tử ở Trung Quốc, Triều Tiên, Nhật Bản.
Theo hãng tin BBC (Anh), kỷ tử đã trở nên nổi tiếng khắp thế giới như một loại siêu thực phẩm. Nó được gọi là "kim cương đỏ" bởi có tác dụng chống lão hóa.
Kỷ tử có rất nhiều công dụng tốt cho sức khỏe. Loại quả này là một nguồn vitamin và khoáng chất dồi dào, gồm: vitamin C, chất xơ, khoáng chất, vitamin A, kẽm, chất chống oxy hóa. Kỷ tử chứa tất cả 8 loại axit amin thiết yếu. Ngoài ra, kỷ tử còn cung cấp một lượng protein đáng ngạc nhiên so với các loại trái cây khác.
Hàm lượng chất xơ cao và lượng carb xấu trong kỷ tử là khá thấp, lượng đường trong máu của bạn sẽ tăng chậm hơn và tránh những tác động xấu cho sức khỏe.
Tại Trung Quốc, kỷ tử rất được coi trọng. Người ta thường cho kỷ tử khô vào món gà hầm cùng với táo đỏ và gừng, bắc trên bếp đun lửa liu riu thật lâu, hoặc hãm cùng trà hoa cúc để làm tăng hàm lượng vitamin.
Cuốn "Những cây thuốc và vị thuốc Việt Nam" còn cho biết, kỷ tử có hàm lượng lớn chất béo, protein và axit linoleic, rất có lợi cho sức khỏe.
Ngoài ra, hoạt chất lysozyme trong kỷ tử có khả năng phòng ngừa sự xâm nhập và gây bệnh của vi khuẩn, gia tăng sức đề kháng cho cơ thể. Một số nghiên cứu khác cho thấy kỷ tử có tác dụng tăng cường sinh lý cho phái mạnh và hỗ trợ cải thiện bệnh Alzheimer.
Tác dụng của kỷ tử đối với sức khoẻ
Tăng cường khả năng miễn dịch, chống ung thư
Quả kỷ tử cung cấp nồng độ vitamin C và vitamin A cao. Đây là hai chất dinh dưỡng cần thiết cho cơ thể để xây dựng khả năng miễn dịch, từ đó ngăn ngừa các bệnh thông thường như cảm lạnh.
Ngoài ra, quả kỷ tử còn có tác dụng chống lại sự phát triển của khối u, giảm nồng độ cytokine gây viêm và giải độc cơ thể khỏi các độc tố có hại.
Hỗ trợ giảm cân
Đây là một trong những tác dụng của kỷ tử được chị em ưa thích. Kỷ tử có thể cung cấp năng lượng lành mạnh cho chị em mà không gây béo. Hương vị dễ ăn, hàm lượng chất xơ cao của loại quả này khiến nó trở thành một bữa ăn nhẹ hoàn hảo của bạn. Chị em có thể thêm kỷ tử vào sữa chua hoặc salad để bữa ăn thêm dinh dưỡng.
Kỷ tử là một loại đồ ăn ít calo, ít đường và nó trở thành một sự thay thế hoàn hảo cho các loại trái cây sấy có làm lượng đường cao hơn.
Cung cấp chất chống oxy hóa cho mắt và da
Một nghiên cứu chỉ ra lượng chất chống oxy hóa rất cao có trong quả kỷ tử, đặc biệt là zeaxanthin. Zeaxanthin thường có trong kỷ tử, nghệ tây và ớt chuông.
Chất chống oxy hóa bảo vệ các tế bào chống lại sự phá vỡ khi chúng tiếp xúc với các yếu tố như khói và phóng xạ. Hơn thế nữa, thực phẩm có hàm lượng chất chống oxy hóa lành mạnh thường có nhiều chất xơ và ít chất béo không lành mạnh.
Thúc đẩy làn da khỏe mạnh
Hàm lượng beta-carotene trong kỷ tử không chỉ giúp thúc đẩy làn da khỏe mạnh mà thậm chí còn ngăn ngừa tình trạng ung thư da. Theo nghiên cứu, uống nước ép kỷ tử sẽ giúp bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời.
Bảo vệ sức khỏe mắt
Kỷ tử được biết đến là phương pháp điều trị tự nhiên cho thoái hóa điểm vàng và có lợi cho tầm nhìn vì chứa hàm lượng chất chống oxy hóa zeaxanthin cao.
Các nghiên cứu còn cho thấy, loại quả này giúp tăng cường sức khỏe mắt bằng cách bảo vệ võng mạc khỏi các tế bào hạch, hỗ trợ điều trị cho bệnh tăng nhãn áp.
Duy trì lượng đường trong máu
Thêm một tác dụng tuyệt vời của kỷ tử là nó duy trì và cân bằng lượng đường trong máu. Kỷ tử có khả năng hạ đường huyết, cải thiện dung nạp đường, làm giảm kháng insulin, cải thiện và phục hồi các tế bào giúp sản xuất insulin.
Tuy nhiên, nếu sử dụng kỷ tử nhằm kiểm soát lượng đường trong máu, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ.
Giải độc gan
Kỷ tử được cho là có tác dụng bảo vệ gan và được sử dụng cùng với các loại thảo mộc truyền thống như cam thảo, nấm linh chi, gynostemna và pentaphylla trong nhiều loại thuốc làm sạch gan.
Đây là lý do tại sao loại quả này thường được sử dụng như một thành phần bổ sung trong súp và chế biến các món ngọt hoặc mặn để tẩm bổ cho những người bị bệnh.
Tăng testosterone
Kỷ tử có tác dụng làm tăng nội tiết tố nam testosterone, vì vậy nó có thể hỗ trợ khả năng sinh sản. Kỷ tử có thể giúp tăng số lượng tinh trùng và di chuyển, cải thiện khả năng tình dục, duy trì khả năng cương cứng, chống xuất tinh sớm, cải thiện nội tiết tố nam testosterone
Nghiên cứu cho thấy kỷ tử có thể là một thay thế cho đơn thuốc cho chứng rối loạn cương dương.
Ngoài ra, kỷ tử có nhiều tác dụng khác như cải thiện chất lượng giấc ngủ, tăng khả năng tập trung, bổ sung năng lượng, điều hòa huyết áp, giảm nguy cơ đau tim, giảm đau viêm khớp,...
Những lưu ý khi sử dụng kỷ tử
Kỷ tử là loại trái cây cũng là vị thuốc rất tốt cho sức khỏe. Tuy nhiên, để có thể nhận được những lợi ích từ quả kỷ tử, dưới đây là một số điều bạn cần lưu ý:
- Những tác dụng của kỷ tử có thể bị phản công hiệu khi dùng chung với chất làm loãng máu, thuốc trị bệnh tiểu đường và thuốc trị huyết áp.
- Những người bị dị ứng phấn hoa phải tránh xa câu kỷ tử, vì có thể khiến da bạn phát ban khi tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.
- Phụ nữ mang thai tuyệt đối không ăn câu kỷ tử vì chúng có thể gây sảy thai. Ngoài ra, nếu đang cho con bú, bạn cũng không nên sử dụng loại quả này, bởi chúng sẽ ảnh hưởng đến khả năng tiết sữa.
Cách sử dụng kỷ tử
Có rất nhiều nơi bán kỷ tử khô đóng gói sẵn. Bạn cũng có thể mua kỷ tử tươi dù hiếm hơn. Hãy dùng loại quả này tương tự như nho khô. Bạn có thể trộn kỷ tử vào ngũ cốc ăn sáng hoặc sữa chua. Bạn cũng có thể uống kỷ tử như nước trái cây hoặc trà.
Kỷ tử cũng có thể được dùng như nguyên liệu để nấu các món mặn như thịt hầm, gà hầm nhằm tăng vị ngọt cho món ăn. Đồng thời, hàm lượng vitamin C có trong kỷ tử sẽ giúp cơ thể bạn hấp thụ sắt trong thịt hiệu quả hơn.
Kỷ tử là loại quả được coi là an toàn cho hầu hết mọi người. Một số trường hợp gặp vấn đề tiêu hóa nhẹ trong lần đầu ăn kỷ tử. Đây có thể là một tác dụng phụ phổ biến. Nếu bạn có bất kỳ vấn đề tiêu hóa hoặc tiêu hóa mãn tính, hãy hỏi bác sĩ trước khi sử dụng kỷ tử như một loại thuốc.
Cách bảo quản hạt kỷ tử
Kỷ tử rất dễ ẩm mốc, nếu không được bảo quản kỹ sẽ làm hao hụt dinh dưỡng có trong kỷ tử. Đối với kỷ tử khô, bạn nên cho vào túi buộc kín hoặc lọ khô vặn chặt nắp rồi cất nơi khô thoáng, có thể để trong tủ lạnh. Tuy nhiên, kỷ tử dùng tốt nhất là trong vòng 2 tuần kể từ ngày mở ra.
Nếu bạn mua số lượng lớn, hãy phơi chúng dưới nắng rồi cho vào túi kín và để nơi thoáng khí. Một thời gian sau phải kiểm tra để xem có bị ẩm mốc không.
Đối với kỷ tử tươi, tốt nhất là nên sử dụng trong vòng 2 - 3 ngày. Nếu bạn muốn sử dụng lâu dài, hãy phơi khô kỷ tử rồi sấy ở nhiệt độ từ 30 - 45 độ C.
Như Quỳnh(T/h)
