Mã số định danh cá nhân là gì?
Tại Điều 13 Nghị định 137/2015/NĐ-CP quy định mã số định danh cá nhân là dãy số tự nhiên gồm 12 chữ số. Các số này có cấu trúc như sau:
- 3 chữ số đầu tiên quy định là mã tỉnh, thành phố nơi công dân đăng ký khai sinh. Mỗi tỉnh, tỉnh thành sẽ có mã số khác nhau gồm 3 chữ số (ví dụ: TP Hà Nội là 001, Hải Phòng là 031...).
- 1 chữ số tiếp theo sẽ là mã giới tính của mỗi công dân. Cụ thể, với người sinh trong thế kỷ 20, giới tính nam là số 0 và nữ là số 1. Với người sinh ở thế kỷ 21, giới tính nam là 2 và nữ là 3.
- 2 chữ số tiếp là mã năm sinh (viết tắt 2 số cuối) của công dân.
- 6 số cuối sẽ là số ngẫu nhiên với mỗi công dân.
Mỗi công dân từ khi sinh ra sẽ được Bộ Công an cấp một mã số định danh để xác định nhân thân. Đây là mã định danh duy nhất sẽ gắn liền với mỗi người từ khi sinh ra cho đến khi mất đi và không lặp lại ở người khác.
Số định danh cá nhân có vai trò vô cùng quan trọng, dãy số này sẽ được kết nối, liên thông giữa Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với các Cơ sở dữ liệu cơ sở dữ liệu chuyên ngành khác.
Theo khoản 2 Điều 19 Luật Căn cước công dân 2014 thì số thẻ Căn cước công dân là mã số định danh cá nhân. Khi công dân đủ tuổi được cấp Căn cước công dân.
Thủ tục cấp mã số định danh được thực hiện như thế nào?
* Cấp mã định danh cho công dân từ khi đăng ký khai sinh
Mã định danh cá nhân có thể được cấp ngay từ khi đăng ký khai sinh cho trẻ. Vì vậy, cha mẹ sau khi sinh con chỉ cần thực hiện thủ tục đăng ký khai sinh như bình thường là được cấp mã định danh cá nhân.
Điều 14 Nghị định số 137/2015/NĐ-CP quy định về hướng dẫn cụ thể trình tự, thủ tục cấp số định danh cá nhân đối với công dân đăng ký khai sinh.
Khi nhận đủ giấy tờ để đăng ký khai sinh, để cấp mã số định danh cá nhân cơ quan đăng ký hộ tịch sẽ thu thập các thông tin sau đây:
- Họ, chữ đệm và tên khai sinh;
- Ngày, tháng, năm sinh;
- Giới tính;
- Nơi đăng ký khai sinh;
- Quê quán;
- Dân tộc;
- Quốc tịch;
- Họ, chữ đệm và tên, quốc tịch của cha, mẹ hoặc người đại diện hợp pháp; trừ trường hợp chưa xác định được cha, mẹ hoặc người đại diện hợp pháp.
Mã định danh cá nhân sẽ được thể hiện ngay trên Giấy khai sinh
* Cấp mã định danh cá nhân cho người đã đăng ký khai sinh
Thực tế có nhiều trường hợp chưa biết mã định danh cá nhân của mình do trước đây cá nhân chưa được cấp khi đăng ký khai sinh hoặc chưa thực hiện cấp thẻ Căn cước công dân.
Căn cứ Điều 15 Nghị định 137/2015/NĐ-CP, sửa đổi bởi Nghị định 37/2021/NĐ-CP, trường hợp công dân đã làm thủ tục khai sinh nhưng chưa được cấp số định danh cá nhân thì cơ quan quản lý Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư sẽ xác lập số định danh cho công dân theo thông tin hiện có trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Ngoài ra, đối với trường hợp công dân đã có số định danh cá nhân nhưng tiến hành thay đổi, xác định lại giới tính hoặc sửa đổi năm sinh thì cơ quan quản lý Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phải tiến hành xác lập lại số định danh cho công dân.
Nếu chưa biết mã định danh của mình, người dân có thể liên hệ cán bộ Công an khu vực nơi đăng ký thường trú để được cung cấp thông tin hoặc tra cứu trên Cổng dịch vụ công quản lý cư trú.
Mã số định danh có thể tra cứu những thông tin gì
* Thay cho mã số thuế cá nhân để khai báo thuế
Căn cứ theo khoản 7 Điều 35 Luật Quản lý thuế 2019 công dân có thể dùng mã định danh cá nhân có thể thay cho mã số thuế để thực hiện các thủ tục như: Khai thuế, nộp thuế, làm thủ tục miễn thuế, mở tài khoản tiền gửi tại ngân hàng thương mại, tổ chức tín dụng…
* Dùng thay cho giấy tờ tùy thân trong một số giao dịch dân sự
Căn cứ khoản 2 Điều 4 Nghị định 30/2021/NĐ-CP người dân có thể dùng mã định danh cá nhân để thay cho bản sao các giấy tờ tùy thân để thực hiện các thủ tục về kinh doanh bất động sản, mua bán nhà ở...
* Tra cứu thông tin cá nhân trong hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư
Mã định danh cá nhân sẽ được tích hợp các thông tin quan trọng của mỗi công dân như: Họ và tên, giới tính, ngày tháng năm sinh, quê quán, dân tộc, tôn giáo, thông tin người thân…. Và các thông tin trên được thống nhất cập nhập lên Cơ sở dữ liệu Quốc gia về dân cư và các Cơ sở dữ liệu chuyên ngành.
Cơ quan có thẩm quyền sẽ được dùng mã định danh cá nhân để kiểm tra thông tin của người công dân trong những trường hợp cần thiết theo quy định pháp luật.
Bảo An (T/h)
