(ĐSPL) - Những cụ bà ở tuổ? xưa nay h?ếm, tóc bạc trắng, lưng còng, rưng rưng lệ kh? được dòng họ v?nh danh nàng dâu h?ếu thuận.
Ở tuổ? thanh xuân đẹp nhất, các bà, các mẹ về làm dâu, để rồ? suốt cả cuộc đờ?, một nắng ha? sương đảm đương, gánh vác g?a nương nhà chồng, gìn g?ữ nếp nhà và nuô? dạy con cá? thành đạt.
Những ngườ? đàn bà nhận nh?ệm vụ "tề g?a"
Văn hóa g?a đình ở Huế luôn lấy những g?á trị chuẩn mực về lễ g?áo, h?ếu học, t?nh thần tự tôn... làm cá? gốc để hình thành và phát tr?ển. Ngày trước, ở Huế tồn tạ? nh?ều g?a đình “tứ đạ? đồng đường” vớ? ba, bốn thế hệ sống sum vầy dướ? một má? nhà, mỗ? g?a đình đều có g?a pháp r?êng để g?áo dục con cháu hòa thuận, có trách nh?ệm. Ngườ? đàn ông sẽ đảm đương công v?ệc xã hộ? và trao hẳn va? trò “tề g?a” cho ngườ? phụ nữ. Thế nên, va? trò của ngườ? mẹ trong v?ệc g?áo dục các con mang những nét khác b?ệt.
Ngườ? phụ nữ là tấm gương của “tứ đức”, đảm đang, lo v?ệc nộ? trợ, “làm con một nhà - làm dâu cả họ”. Ngườ? mẹ là ngườ? thầy của con trẻ trong những bà? học đạo đức, luân lý và nữ công g?a chánh. Công lao của những ngườ? phụ nữ ở Huế lần đầu t?ên được dòng họ Lương tạ? làng V?nh Mỹ, xã Mỹ Lợ?, huyện Phú Lộc (tỉnh Thừa Th?ên Huế) tổ chức lễ tôn v?nh.
| Ông trưởng tộc Lương Thành Long đang kể chuyện về dòng họ mình. |
Những ngày đầu năm mớ?, chúng tô? chạy xe theo dọc con đường quốc lộ, băng qua những cánh đồng mênh mông để tìm đến ngô? làng, nơ? có dòng họ duy nhất tổ chức lễ v?nh danh đặc b?ệt này. Trong cá? ngày đầu năm mớ?, ngô? làng nhộn nhịp cảnh bà con cùng nhau ra đồng, trong cá? nắng ban ma? ấm áp. Ngô? làng mang một màu xanh tươ? tốt của những luống rau xanh mởn. Tô? phả? trầm trồ vì vùng đất rất nh?ều rau xanh. Có lẽ, những bàn tay của ngườ? phụ nữ nơ? đây cũng rất khéo léo. Kh? mảnh vườn của họ cũng đầy những loạ? cây ăn quả, rau sống...
Nghe chúng tô? hỏ? về dòng họ Lương, mọ? ngườ? trong vùng chỉ dẫn một cách nh?ệt tình, thân th?ện. Bước theo con đường nhỏ vào trong ngô? nhà ông Lương Thành Long (SN 1947), trưởng tộc dòng họ Lương. B?ết chúng tô? tìm tớ?, ông vu? vẻ gác lạ? mọ? chuyện, kể chuyện dòng tộc mình cho chúng tô? nghe. Dòng họ Lương là một dòng họ lớn trong làng, từng có bề dày lịch sử rất lớn, một trong những dòng họ có công kha? phá ngô? làng V?nh Mỹ. Các cụ g?à trong làng cho b?ết, ngô? làng ngày ấy không như bây g?ờ, đất đa? còn hoang sơ, cha ông đã cùng nhau hợp sức kha? phá mớ? có vùng đất như ngày nay. Trong đó, dòng họ Lương cũng đóng va? trò rất quan trọng, cho đến nay con cháu vẫn t?ếp bước cha ông đờ? đờ? nố? t?ếp những truyền thống tốt đẹp.
Năm 2013, lần đầu t?ên dòng họ Lương tổ chức lễ “V?nh danh nàng dâu”. Có tất cả 165 ngườ? làm dâu trong 30 năm qua được chọn để tặng bằng khen của ban l?ên lạc họ Lương V?ệt Nam. T?êu chí dòng họ Lương đưa ra đơn g?ản, dành cho tất cả những a? đã làm dâu dòng họ Lương 30 năm trở lên, sống h?ếu thảo vớ? ông bà, cha mẹ, thuận hòa vớ? làng trên xóm dướ?, đảm đang, b?ết gìn g?ữ má? ấm g?a đình và có trách nh?ệm bảo vệ nề nếp g?a phong của dòng họ.
Ngày v?nh danh các bà, các mẹ, con cháu từ khắp nơ? quây quần về nhà thờ họ để ch?a sẻ n?ềm vu?. Những cụ tuổ? “xưa nay h?ếm”, lưng còng, chân chậm được con cháu dìu dắt đến dự. Phần ngh? lễ tổ chức theo tục lệ truyền thống dòng họ. Ch?êng trống rộn ràng. Nh?ều độ? văn nghệ “cây nhà lá vườn” góp thêm t?ết mục hát múa kh?ến không khí buổ? lễ tăng thêm phần ấm cúng. Cụ Lạ? Thị Sổn (92 tuổ?) được con cháu ân cần dìu đến buổ? lễ. Cụ Sổn m?nh mẫn bộc bạch “cả đờ? làm dâu tu? chưa bao g?ờ nghĩ có buổ? lễ lạ như r?”.
Ông Lương Công Thông, thành v?ên ban l?ên lạc họ Lương ở Mỹ Lợ?, cho rằng thờ? đạ? bây g?ờ nếu a? còn suy nghĩ k?ểu phong k?ến xem phụ nữ như vật trang trí trong nhà thì thật ấu trĩ. H?ện nay va? trò của ngườ? phụ nữ trong g?a đình ngày càng được thể h?ện rõ. V?ệc tôn trọng, gh? nhận và v?nh danh những ngườ? phụ nữ là v?ệc cần làm. Bở? họ chính là những ngườ? góp phần quan trọng định hình, xây dựng và g?ữ kỷ cương, nề nếp cho cả dòng họ. Phần thưởng tuy nhỏ nhưng là một sự gh? nhận th?êng l?êng của cả dòng tộc dành cho những ngườ? bà, ngườ? mẹ suốt đờ? tận tâm cống h?ến cho cháu con.
Bản thân ông Thông cũng có mẹ và vợ được nhận bằng khen của họ. Ông ch?a sẻ lúc mẹ và vợ lên nhận bằng khen của dòng họ, ở dướ? ông cảm thấy tràn ngập hạnh phúc. Chung sống trong một g?a đình, ông không kể hết những đ?ều mẹ và vợ ông đã làm cho g?a đình. Tuy vậy đây là lần đầu t?ên ông và con cháu cảm nhận được sự mãn nguyện của những con ngườ? sống cả cuộc đờ? “sang sông” vớ? bao vất vả lo toan, vun đắp, gìn g?ữ má? ấm g?a đình chồng.
Phúc đức tạ? mẫu
Trong một lần được gặp nhưng con ngườ? thuộc dòng họ Lương từ xa tớ?, họ tham dự buổ? lễ hộ? dòng họ hằng năm. Nhắc đến lễ hộ?, ông Long kể: “Lúc ấy, nghe bàn đến lễ v?nh danh nàng dâu, trong dòng họ chúng tô? cũng rất xôn xao, bà con trên dướ? a? cũng á? ngạ?. Ngạ? vì không b?ết lễ hộ? sẽ được tổ chức như thế nào. A? sẽ xứng đáng nhận bằng khen. Sau gần một tháng bàn bạc, chúng tô? quyết định tổ chức, trao bằng khen cho những ngườ? vợ, ngườ? mẹ xứng đáng trong dòng họ. Cũng may mắn buổ? lễ d?ễn ra trong sự vu? mừng của mọ? ngườ?. Trong làng lúc bấy g?ờ cũng đến tham dự rất đông. Đặc b?ệt, công lao của những ngườ? phụ nữ được v?nh danh...”.
Bà Hầu Thị Th?ếp, đã ngoà? 90 tuổ?, nổ? t?ếng là ngườ? phụ nữ đảm đang, tháo vát ở làng Mỹ Lợ? kh? tảo tần, nuô? tằm, dệt lụa, phụng dưỡng bố mẹ chồng để chồng yên tâm tham g?a cách mạng. Chồng bà là l?ệt sỹ Lương Trường, hy s?nh trong kháng ch?ến chống Pháp (1954) kh? con tra? thứ mớ? ba ngày tuổ?. Ngoà? 20 tuổ?, ngườ? phụ nữ ấy ở vậy thờ chồng, nuô? con. Kh? con khôn lớn, một tay bà dựng vợ, gả chồng. Bà đã g?ữ nếp nhà bằng cách “lạt mềm buộc chặt” để các thành v?ên trong g?a đình lúc nào cũng kính trên, nhường dướ?. Ngườ? con dâu của bà là chị Trần Thị Bê xúc động kể: “Tô? về làm dâu mạ trên 30 năm nay, chưa bao g?ờ có chuyện bất hòa g?ữa mẹ chồng, nàng dâu. Vợ chồng tô? vất vả ngược xuô?, một tay mạ quán xuyến nhà cửa, chăm sóc các cháu. Các con tô? đã thấm nhuần tính cách, s?nh hoạt, ăn nó?, đứng ngồ?, g?ờ g?ấc của từng bữa ăn, cách sắp đặt bàn thờ tươm tất trong những ngày lễ, Tết của bà nộ?. Bà đã rèn các cháu gá? chữ “nhẫn” kh? dạy cháu học g?a chánh, học thêu thùa, may vá để sau này g?ữ được nếp nhà”.
Tô? đọc được n?ềm hạnh phúc, b?ết ơn đong đầy trong mắt chị Bê kh? mẹ chồng mã? là chỗ dựa t?nh thần vững chắc để các con, cháu nên ngườ?, thành đạt. Không phụ công dưỡng dục, chăm sóc của bà và mẹ, năm ngườ? con của chị Bê đều học đạ? học Bách khoa Ðà Nẵng, trong đó có ba ngườ? đã tốt ngh?ệp bằng g?ỏ?, có công ăn v?ệc làm ổn định. Bà Ðoàn Thị Nữ, một trong những nàng dâu trẻ được làng v?nh danh kh? chồng mất sớm, một mình phụng dưỡng mẹ chồng, cật lực làm hoa màu, tảo tần để nuô? con ăn học. G?ờ đây, con tra? cả của bà đã bảo vệ luận án t?ến sỹ, làm v?ệc tạ? Pháp, con út đang học đạ? học. Bà Nữ tâm sự: “Bằng gh? công những nàng dâu h?ếu thuận chính là sự quan tâm, khích lệ, động v?ên của dòng họ. Chị em chúng tô? càng cố gắng nh?ều hơn trong v?ệc nuô? dưỡng, g?áo dục con cháu phả? g?ữ gìn phẩm hạnh để không hổ thẹn vớ? ông bà, tổ t?ên”.
Nhắc nhở, g?áo dục con cháu gìn g?ữ truyền thống h?ếu thuận
Trưởng phòng Văn hóa và Thông t?n huyện Phú Lộc, ông Nguyễn M?nh Tuân cho rằng: “Ðây là lần đầu ở tỉnh Thừa Th?ên - Huế tổ chức tôn v?nh những ngườ? làm dâu, v?ệc làm đó nhắc nhở, g?áo dục con cháu g?ữ gìn phẩm chất tốt đẹp của ngườ? phụ nữ. Nét đẹp truyền thống h?ếu thuận vớ? ông bà, cha mẹ mà những ngườ? phụ nữ xưa tạo dựng, được các thế hệ con cháu trong họ hôm nay ra sức g?ữ gìn, phát huy”.
Đ?nh H?ền
