Theo tờ trình, công thức tính giá điện bình quân vẫn bổ sung các khoản chênh lệch tỷ giá, lỗ sản xuất kinh doanh và các chi phí khác chưa được tính vào giá bán lẻ điện. Các số liệu này được xác định theo báo cáo tài chính được kiểm toán. EVN sẽ đề xuất phương án phân bổ các chi phí này, Bộ Công Thương cùng Bộ Tài chính, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp trình Thủ tướng xem xét, quyết định, thông tin từ Vnexpress.
Bộ Công Thương cho hay việc bổ sung các dữ liệu trên vào công thức xác định giá bán lẻ điện bình quân để phù hợp với thiết kế thị trường bán buôn cạnh tranh và giá điện gắn với giá thành sản xuất, như góp ý của Thanh tra Chính phủ. Bộ cũng khẳng định việc cho EVN thu hồi khoản lỗ sản xuất kinh doanh trong tính giá điện dựa trên quy định pháp luật, thực tế và ý kiến các bộ ngành.
Khi thẩm định dự thảo, Bộ Tư pháp đề nghị Bộ Công Thương cùng Bộ Tài chính rà soát các quy định về cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân, đảm bảo Luật Giá, Luật Điện lực. Ngoài ra, cơ quan này cũng đề nghị làm rõ mối liên hệ giữa chi phí khâu phát điện của năm tính toán theo thông số đầu vào cơ bản trong khâu phát điện ảnh hưởng thế nào tới tổng chi phí mua điện.
Theo giải thích của Bộ Công Thương, chi phí phát điện được xác định trên cơ sở giá nhiên liệu (than, dầu, khí) của các nhà máy điện. Giá các nhiên liệu này theo cơ chế thị trường, nên khi có biến động lớn sẽ ảnh hưởng tới chi phí phát điện của các nhà máy. Việc này ảnh hưởng trực tiếp tới tổng chi phí mua điện, giá bán lẻ điện bình quân của EVN.
Trong khi góp ý trước đó, Bộ Tài chính cho rằng Luật Quản lý, sử dụng vốn Nhà nước đầu tư vào sản xuất kinh doanh tại doanh nghiệp, các văn bản hướng dẫn không quy định về phương án phân bổ các khoản lỗ sản xuất kinh doanh, chi phí khác chưa được tính vào giá điện và thẩm quyền Thủ tướng quyết định nội dung này. Vì thế, Bộ Tài chính đề nghị bỏ quy định này tại dự thảo quyết định sửa Quyết định 24.
Các chuyên gia cũng cho rằng việc bổ sung các khoản lỗ, chênh lệch tỷ giá cần có lộ trình phân bổ để tránh giá điện tăng sốc.
Bộ Công Thương cho hay, giá điện có thể điều chỉnh nhiều lần trong năm. Để tránh giật cục, cơ quan soạn thảo đề xuất rút ngắn chu kỳ điều chỉnh 6 tháng xuống 3 tháng. Tức là mỗi năm sẽ có 4 đợt thay đổi giá. Giá được cập nhật hàng quý theo chi phí phát điện, các khoản chi phí chưa được tính vào giá điện. Quy định này giúp điều hành giá điện linh hoạt, hiệu quả hơn với tình hình kinh tế vĩ mô từng thời điểm.
Về thẩm quyền, EVN được tự quyết định tăng hoặc giảm giá điện ở dưới mức 5%. Bộ Công Thương có văn bản chấp thuận để EVN tăng khi biến động từ 5% đến dưới 10%. Thủ tướng có ý kiến khi tăng từ 10% trở lên hoặc ngoài khung giá. Vai trò của Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp được bổ sung để thực hiện kiểm tra, rà soát phương án giá điện EVN xây dựng.
Bộ Tư pháp cũng cho rằng dự thảo quyết định giữ nguyên quy định tại quyết định 24 về thẩm quyền của EVN trong xem xét, điều chỉnh tăng giá bán lẻ điện bình quân trong trường hợp giá điện bình quân tính toán tăng từ 3% đến dưới 5% so với giá hiện hành. Tuy nhiên cơ chế này chưa một lần được thực hiện. Bộ này đề nghị Bộ Công Thương đánh giá quy định này để đảm bảo tính khả thi.
Bộ Công Thương cho rằng trong giai đoạn giá nhiên liệu biến động tăng cao hiện nay, mức giá điện tính toán để đảm bảo thu hồi đủ chi phí hợp lý và có lợi nhuận định mức phù hợp là rất cao, khó khả thi để thực hiện điều chỉnh trong thực tế với mức tính toán.
Việc quy định thẩm quyền điều chỉnh của EVN trong trường hợp giá bán điện bình quân cần điều chỉnh từ 3% đến dưới 5%, đảm bảo linh hoạt trong điều hành giá điện và vẫn phản ánh được biến động thông số đầu vào theo thị trường.
Sau khi tiếp thu ý kiến Bộ Tư pháp, dự thảo quyết định chỉ quy định Tổng cục Thống kê có trách nhiệm đánh giá tác động việc điều chỉnh giá điện bình quân tới kinh tế vĩ mô, lạm phát và sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, thông tin từ Tuổi Trẻ.
Thùy Dung(T/h)
