Dự thảo các yếu tố cấu thành giá điện
Ngày 5/9, Cục Điều tiết điện lực (Bộ Công Thương) đã có thông tin phản hồi về đề xuất giá điện tính thêm khoản lỗ của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).
Cụ thể, báo Người lao động đưa tin, tại dự thảo sửa đổi Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg (Quyết định 24) về cơ chế điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân đang được Bộ Công Thương xây dựng, phương pháp lập giá điện có thay đổi so với hiện hành.
Theo đó, công thức tính giá điện bình quân ngoài các chi phí của khâu phát, truyền tải, phân phối và dịch vụ phụ trợ, còn tính thêm các yếu tố gắn với giá thành sản xuất, như chênh lệch tỉ giá, lỗ từ sản xuất, kinh doanh (SX-KD) và các chi phí khác chưa được tính vào giá bán lẻ. Các thông số mới được bổ sung sẽ lấy căn cứ trên báo cáo tài chính được kiểm toán của EVN.
Một số ý kiến cho rằng việc hạch toán khoản lỗ (chênh lệch tỉ giá, lỗ kinh doanh…) của EVN là không phù hợp. Về vấn đề này, Cục Điều tiết Điện lực cho biết đề xuất này được xem xét dựa trên quy định của pháp luật và tình hình thực tế, cũng như ý kiến của các bộ, ngành có liên quan.
Theo đó, Điều 4 Quyết định 24 quy định các thành phần cấu thành giá bán lẻ điện bình quân hàng năm bao gồm chi phí của các khâu trong chuỗi sản xuất - cung ứng điện và các khoản chi phí khác chưa được tính vào giá điện.
Giá bán lẻ chưa đủ bù đắp giá thành sản xuất điện
Theo VOV, Quyết định 24 cũng quy định, các khoản chi phí khác chưa được tính vào giá điện bao gồm cả chênh lệch tỷ giá đánh giá lại chưa được phân bổ, được đưa vào giá thành sản xuất kinh doanh điện trong năm tính giá do Bộ Công Thương, Bộ Tài chính xem xét, quyết định hàng năm.
"Quyết định 24 quy định việc các khoản chi phí đã phát sinh nhưng chưa được tính vào giá điện trong các lần điều chỉnh trước đây, sẽ được xem xét để tính toán phân bổ vào giá điện của kỳ đang tính toán", Cục Điều tiết Điện lực nêu.
Giá nhiên liệu tăng cao từ quý I/2022 cũng là lý giải nằm trong Phản hồi từ Cục Điều tiết Điện lực. Mặc dù giá nhiên liệu tăng cao do ảnh hưởng của tình hình địa chính trị thế giới, dẫn đến làm tăng chi phí mua điện từ các nhà máy điện sử dụng nhiên liệu nhập khẩu, hoặc có giá nhiên liệu tham chiếu theo giá thị trường. Chi phí mua điện tăng cao, nhưng giá bán lẻ điện được giữ ổn định, dẫn đến kết quả sản xuất kinh doanh điện của EVN năm 2022 lỗ hơn 26.000 tỷ đồng (đã tính đến các khoản doanh thu và thu nhập khác từ hoạt động cho thuê cột điện và hoạt động tài chính).
Bước sang năm 2023, giá nhiên liệu tuy đã bớt căng thẳng so với năm 2022, nhưng vẫn ở mức cao so với giai đoạn trước năm 2022, gây ảnh hưởng lớn đến cân bằng tài chính của EVN. Việc điều chỉnh tăng giá bán lẻ điện bình quân năm 2023 ở mức 3% từ ngày 4/5 (mức tăng thấp nhất theo quy định), Cục Điều tiết Điện lực giải thích là để đảm bảo tác động đến kinh tế vĩ mô, sản xuất của DN và đời sống của người dân là thấp nhất.
Cục này khẳng định, mức tăng chưa đủ thu hồi chi phí đầu vào hình thành giá (chủ yếu là chi phí mua điện, chiếm hơn 80% tổng chi phí sản xuất kinh doanh điện của EVN). Thực tế 2 năm 2022 và 2023, việc lỗ hoạt động sản xuất kinh doanh điện là do giá bán lẻ điện chưa đủ bù đắp chi phí giá thành sản xuất kinh doanh điện. Hơn nữa, dự thảo mới cũng đã quy định rõ, các khoản chi phí khác chưa được phân bổ vào giá điện cần xác định theo Báo cáo tài chính đã kiểm toán, tức theo giá thành thực tế và có sự kiểm tra, giám sát của liên Bộ Tài chính - Công Thương.
Giá điện giúp cân bằng chi phí sản xuất, duy trì hoạt động
Căn cứ quy định hiện hành tại Luật Giá, giá điện cần đảm bảo bù đắp đủ chi phí thực tế hợp lý và có lợi nhuận phù hợp. Quyết định 24 đã có quy định về việc cho phép phân bổ các khoản chi phí khác chưa được tính vào giá điện trong tính toán giá điện hằng năm để đảm bảo giá điện phản ánh được đúng giá thành (và sau đó là có khoản lợi nhuận phù hợp).
Căn cứ vào thực tế Chính phủ điều hành giá điện để đảm bảo kinh tế vĩ mô, Dự thảo Quyết định thay thế Quyết định 24 cần có cơ chế để đảm bảo các chi phí chưa được thu hồi đủ trong các lần điều chỉnh giá điện thì được xem xét thu hồi trong các lần điều chỉnh tiếp theo.
"Giá điện kế hoạch ngoài việc đảm bảo thu hồi chi phí giá thành điện cho giai đoạn kế hoạch còn cần đảm bảo thu hồi chi phí giá thành điện thực tế đã phát sinh hợp lý hợp lệ trong quá khứ nhưng chưa được thu hồi đầy đủ dẫn đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp bị lỗ trong quá khứ.
Nếu không có quy định cụ thể về việc xem xét thu hồi lỗ sản xuất kinh doanh điện trong quá khứ sẽ có thể ảnh hưởng đến khả năng phát triển và bảo toàn vốn Nhà nước của EVN nếu hoạt động sản xuất kinh doanh thua lỗ kéo dài trong bối cảnh giá điện tại một số thời điểm sẽ phải thực hiện điều chỉnh theo lộ trình, phù hợp với điều kiện kinh tế vĩ mô ở từng thời kỳ", Cục Điều tiết điện lực cho hay.
Dự thảo Quyết định thay thế Quyết định 24 cũng đã quy định các khoản chi phí khác chưa được phân bổ vào giá điện cần xác định theo Báo cáo tài chính đã kiểm toán, tức theo giá thành thực tế và có sự kiểm tra, giám sát của liên Bộ, ngành theo chương trình kiểm tra chi phí sản xuất kinh doanh điện hằng năm đã quy định tại Quyết định 24 (việc kiểm tra này tiếp tục được quy định tại Dự thảo Quyết định thay thế Quyết định 24).
Bộ Công Thương sẽ chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp rà soát phương án phân bổ các khoản chi phí chưa được tính vào giá điện do EVN đề xuất để báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, cho ý kiến, đảm bảo sự thống nhất trong quản lý, điều hành kinh tế vĩ mô mà giá điện là một yếu tố trong đó.
Hiện, Bộ Công Thương đã hoàn thiện Dự thảo Quyết định 24 và trình Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định sau khi lấy ý kiến của các Bộ, ngành, doanh nghiệp, người dân liên quan, tạp chí Người đưa tin pháp luật thông tin.
Bảo An(T/h)
