Báo Vietnamplus dẫn thống kê Hải quan Việt Nam, kim ngạch xuất khẩu điều 2023 đạt 3,63 tỷ USD, sản lượng đạt 641.000 tấn, tăng 17% về trị giá, tăng hơn 23% về sản lượng so với năm 2022.
Mỹ là thị trường xuất khẩu lớn nhất hạt điều của Việt Nam, tiếp đến là Trung Quốc, châu Âu và các thị trường khác. Đặc biệt là thị trường Trung Quốc, trong thời gian gần đây, thị trường này gia tăng nhập khẩu hạt điều của Việt Nam, trở thành thị trường lớn nhất nhập khẩu điều của Việt Nam, vượt qua cả thị trường Mỹ.
Đại diện Hiệp hội điều Việt Nam cho biết: xuất khẩu hạt điều từ Việt Nam sang các thị trường chủ lực như Đức, Anh, Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất và Saudi Arabia đã ghi nhận mức tăng cao so với cùng kỳ năm trước. Cụ thể, xuất khẩu hạt điều sang Các Tiểu vương quốc Ả rập Thống nhất và Saudi Arabia đã tăng mạnh, lần lượt đạt 46,6% và 40,1% so với cùng kỳ năm trước.
Đáng chú ý, xuất khẩu hạt điều sang thị trường UAE đã tăng đến 148,7% so với cùng kỳ năm trước. Các thị trường khác cũng ghi nhận mức tăng trưởng ấn tượng. Thêm vào đó, yếu tố thời điểm cũng đã thúc đẩy xuất khẩu hạt điều của Việt Nam. Hiện nay, các thị trường Mỹ, châu Âu diễn ra nhiều lễ hội và nhu cầu phục vụ ăn uống nên đã tiêu thụ lượng lớn thực phẩm; lượng tồn kho giảm nên nhu cầu nhập khẩu dự trữ phục vụ cho khách hàng những tháng tiếp theo mạnh hơn.
Nhận định về thị trường và hoạt động kinh doanh xuất khẩu điều năm 2023, ông Vũ Thái Sơn, Chủ tịch Hội điều Bình Phước, Chủ tịch Tập đoàn Long Sơn nói với báo Công Thương rằng, nếu so với năm 2022 thì lượng xuất khẩu cả năm 2023 tăng trưởng ở mức khoảng 25%, tuy vậy về giá trị lại thấp hơn.
Việc ngành điều giảm giá trị, theo ông Vũ Thái Sơn xuất phát từ đặc điểm ngành điều phải mua nguyên liệu trước 6 tháng.
Trong khi đó đầu năm 2023 các doanh nghiệp đã mua nguyên liệu giá cao, nhưng các tháng sau đó giá xuất khẩu của thế giới lại giảm dần. Cùng lúc doanh nghiệp cũng còn phải đối mặt với chi phí lãi vay cao, tỷ giá biến động… dẫn tới hiệu quả kinh doanh gần như không có.
Mặc dù vậy, ông Sơn cho rằng, ngành điều vẫn có triển vọng tốt trong năm 2024 bởi nhiều thị trường thế giới như EU, Nhật Bản… vẫn có nhu cầu tiêu thụ các sản phẩm từ điều. Minh chứng là từ cuối năm 2023 đơn đặt hàng nhập khẩu của các nước như châu Âu, Mỹ, Nhật Bản… đang tăng lên và thời điểm này hơn 10 nhà máy chế biến điều của Long Sơn đang phải hoạt động hết công suất, thậm chí còn phải cân nhắc không nhận thêm đơn hàng.
Trên Thời báo ngân hàng, ông Nguyễn Minh Họa, Phó Chủ tịch Vinacas cho biết, hiện Việt Nam giữ vị trí số một thế giới trong lĩnh vực xuất khẩu hạt điều, chiếm tới 80% tổng sản lượng toàn cầu trong 16 năm liên tiếp. Tuy nhiên, ngành điều Việt Nam đang bộc lộ sự bất ổn. Nguyên nhân chính là do tình trạng phát triển quá nóng các cơ sở sản xuất, chế biến điều quy mô nhỏ.
Việc này khiến cho công suất chế biến vượt quá nhu cầu tiêu thụ và các doanh nghiệp phải cạnh tranh lẫn nhau để tranh mua nguyên liệu, tranh bán điều nhân.
Theo Vinacas, tình trạng tranh mua, tranh bán này đã kéo dài nhiều năm nhưng chưa được giải quyết triệt để. Hiệp hội này kêu gọi các doanh nghiệp toàn ngành trong năm 2024 không nên vội vàng mua điều thô và dự trữ nhiều khi chưa có hợp đồng bán điều nhân. Trong tháng 2 tới, Vinacas sẽ tổ chức Hội nghị Điều quốc tế tại Quảng Bình.
“Tại đây, Hiệp hội sẽ cùng với các tổ chức, doanh nghiệp và các chuỗi cung ứng nguyên liệu, nhà tiêu thụ điều nhân trên thế giới “ngồi lại với nhau” để bàn các giải pháp tái định hình cung cầu, định hướng giá mua, giá bán”, ông Họa cho biết.
Vân Anh(T/h)
