TTXVN đưa tin, vào chiều ngày 4/10, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh lào Cai cho biết, 17 học sinh ở thôn Hát Tình, xã Chiềng Ken, huyện Văn Bàn (tỉnh Lào Cai) bị ngộ độc nghiêm trọng vì ăn phải quả hồng châu.
Trong số các học sinh phải nhập viện, có 1 trẻ trường Mầm non Chiềng Ken, 9 học sinh trường Tiểu học số 1 Chiềng Ken và 7 học sinh trường Phổ thông Dân tộc bán trú Trung học cơ sở Chiềng Ken.
Trong quá trình điều trị, một trường hợp diễn biến nặng, hôn mê, được chuyển lên Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai, sau đó tử vong tại bệnh viện vào ngày 3/10. 8 học sinh được hội chẩn và chuyển tới Bệnh viện Nhi Trung ương với chẩn đoán suy gan cấp và rối loạn điện giải do ngộ độc quả hồng châu. Trong khi đó, 8 học sinh còn lại đang được điều trị ở Bệnh viện đa khoa huyện Văn Bàn. Các em học sinh này hiện tỉnh táo, sức khỏe ổn định và đang dần hồi phục.
Được biết, đây không phải lần đầu tiên xảy ra sự việc ngộ độc quả hồng châu. Trước đó, một số tỉnh như Hà Giang, Lai Châu cũng từng ghi nhận các trường hợp tử vong và nhập viện vì ăn loại quả này.
Hồng châu là quả gì và gây nguy hiểm ra sao cho con người?
Theo thông tin đăng trên trang của sở Y tế Hà Giang, cây hồng châu có tên khoa học là Capparis versicolor Griff, họ Màn Màn (Capparaceae). Một số tên gọi khác của cây hồng châu là cây rom, mề gà, khua mật, móc quạ, chi pản sloa…
Loại cây này thường mọc ở khu vực núi đá, thuốc dạng cây dây leo, vỏ thân cây màu xanh nhạt, có gai nhọn, cứng. Lá của cây hồng châu to gần bằng 2 ngón tay người lớn, dài khoảng 11 – 12 cm, màu lá xanh đậm.
Quả hồng châu có dạng hình tròn, to gần bằng quả trứng gà, vỏ nhẵn mượt và không có lông. Quả hồng châu non có vỏ màu xanh nhạt, khi quả chín vỏ có màu tím và hơi mềm, bửa vào trong có lớp vỏ màu hồng.
Mỗi quả hồng châu có từ 4 – 6 hạt, các hạt có một lớp cùi màu trắng đục, nhiều nước và mềm bao bọc, bên trong cùi có một hạt to bằng hạt ngô màu tím và hơi dẹt. Loại quả này chín vào thời gian từ tháng 6 – 8 hàng năm. Đây cũng là thời điểm thường xảy ra những vụ ngộ độc quả hồng châu.
Độc tố của quả hồng châu là alkaloid, chứa chính trng nhân hạt (chưa thấy trong cùi) của quả. Độc tính của chúng tác động chủ yếu lên tế bào cơ tim và gây phù phổi cấp.
Thử nghiệm trên động vật cho thấy liều tối thiết gây chết qua đường tiêu của hạt có cả cùi đối với thỏ là 18g/kg thể trọng, đối với chuột cống trắng là 72g/kg thể trọng (động vật chết do suy hô hấp và trụy tim mạch).
Khi bị ngộ độc quả hồng châu, người ngộ độc thường có các biểu hiện như nôn, buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, nếu không được điều trị kịp thời thì sẽ gây nguy hiểm đến tính mạng.
Cấp cứu và điều trị ngộ độc do ăn quả hồng châu
Hiện, vẫn chưa có thuốc điều trị đặc hiệu khi bị ngộ độc hồng châu, điều trị căn nguyên và điều trị triệu chứng là chủ yếu. Nạn nhân bị ngộ độc cần được đưa tới bệnh viện bằng xe cơ giới, tuyệt đối không để bệnh nhân đi bộ.
Nạn nhân ngộ độc quả hồng châu cần được nhanh chóng xử trí bằng cách gây nôn, rửa dạ dày càng sớm càng tốt, uống than hoạt với liều 1-2 g/kg thể trọng kèm theo 4-6 gói sorbitol (nếu không có thể cho uống lòng trắng trứng), tăng cường thải độc tố, duy trì chức năng sống (trợ tim, trợ hô hấp, chống co giật, chống phù phổi cấp), xét nghiệm, theo dõi và điều chỉnh chất điện giải trong máu.
Nếu thấy nạn nhân hôn mê, co giật thì phải cho nạn nhân nằm nghiêng. Trong trường hợp nạn nhân thở yếu, ngừng thở, phải hà hơi thổi ngạt hoặc hô hấp nhân tạo bằng các phương tiện cấp cứu tại chỗ.
Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tình Hà Giang khuyến cáo mọi người tuyệt đối không ăn quả hồng châu và các loại quả dại khác, kể cả chỉ ăn thử 1 lần để phòng ngừa ngộ độc dẫn đến tử vong đáng tiếc xảy ra. Khi phát hiện người có các các triệu chứng ngộ độc, cần đưa bệnh nhân đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được xử trí kịp thời.
Đinh Kim(T/h)
