Vì sao mật ong cổ đại có thể được bảo quản lên tới hàng nghìn năm?

Mật ong, thường được gọi là "thực phẩm dinh dưỡng hoàn hảo nhất của thiên nhiên", nổi tiếng với giá trị dinh dưỡng vượt trội. Loại "siêu thực phẩm" này không chỉ mang đến vẻ đẹp rạng rỡ cho làn da mà còn hỗ trợ hệ tiêu hóa khỏe mạnh, tăng cường sức đề kháng, chống lại vi khuẩn và viêm nhiễm, thúc đẩy quá trình tái tạo mô và kéo dài tuổi thọ.

Bạn nghe nói mật ong để được "ngàn năm không hư"? Điều đó hoàn toàn có thể, nhưng với một điều kiện quan trọng: mật ong phải thực sự nguyên chất. Vậy mật ong nguyên chất có thể "trường tồn" đến vậy là do đâu? Câu trả lời nằm ở chính đặc tính tuyệt vời của nó.

Trước hết, phải kể đến khả năng kháng khuẩn mạnh mẽ của mật ong. Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng mật ong nguyên chất (không qua xử lý nhiệt) có thể tiêu diệt nhiều loại vi khuẩn khác nhau. Chính khả năng này đã giúp mật ong ức chế sự phát triển và sinh sôi của vi khuẩn, ngăn chặn chúng gây hư hỏng mật.

Bên cạnh khả năng kháng khuẩn, mật ong còn sở hữu "vũ khí bí mật" thứ hai: áp suất thẩm thấu cao. Nói một cách dễ hiểu, khi vi khuẩn "chạm trán" với mật ong đậm đặc, chúng sẽ gặp phải áp lực thẩm thấu lớn hơn rất nhiều so với bên trong cơ thể mình.

Sự chênh lệch áp suất này khiến vi khuẩn không thể xâm nhập vào mật ong, đồng thời "ép" dịch tế bào bên trong vi khuẩn thoát ra ngoài. Kết quả là vi khuẩn bị mất nước và dần dần chết đi.

Thứ ba, mật ong có tính axit cao. Độ pH của mật ong dao động từ 3,2 đến 4,5. Môi trường axit này không thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn, bởi lẽ hầu hết chúng chỉ sinh sôi trong khoảng pH từ 7,2 đến 7,4.

Thứ tư, mật ong hoạt động như một lớp "cách nhiệt" đối với vi khuẩn. Chính vì vậy, từ xa xưa, con người đã biết sử dụng mật ong như một phương thuốc tự nhiên, đặc biệt là trong việc điều trị bỏng và vết cắt. Ta thường thấy hình ảnh này trong các bộ phim cổ trang: người xưa bôi mật ong lên vết thương để ngăn ngừa nhiễm trùng. Ngoài ra, mật ong còn chứa nhiều thành phần có tác dụng sát trùng tự nhiên, giúp nó không dễ bị hư hỏng.

Vậy tại sao mật ong siêu thị lại có hạn sử dụng?

Mặc dù sở hữu khả năng bảo quản vượt trội, mật ong trong siêu thị vẫn được gắn hạn sử dụng, thường là 2-3 năm. Điều này xuất phát từ những nguyên nhân sau:

Tiêu chuẩn an toàn thực phẩm: Hầu hết các quốc gia đều yêu cầu các sản phẩm thực phẩm, bao gồm cả mật ong, phải được ghi rõ hạn sử dụng để đảm bảo an toàn cho người tiêu dùng.

Yếu tố chất lượng: Mặc dù không bị hỏng, nhưng theo thời gian, mật ong có thể xảy ra một số thay đổi về màu sắc, kết cấu và hương vị. Mật ong có thể sẫm màu hơn, kết tinh hoặc mất đi một phần hương thơm ban đầu. Hạn sử dụng giúp đảm bảo người tiêu dùng được sử dụng sản phẩm ở trạng thái chất lượng tốt nhất.

Quy trình sản xuất và bảo quản: Mật ong trong siêu thị thường trải qua các công đoạn xử lý như gia nhiệt, lọc, đóng gói... Những quá trình này có thể ảnh hưởng đến một phần đặc tính tự nhiên của mật ong, khiến khả năng bảo quản giảm đi so với mật ong nguyên chất. Ngoài ra, điều kiện bảo quản (nhiệt độ, ánh sáng...) cũng tác động đến chất lượng mật ong.

Mật ong pha trộn: Một số loại mật ong trên thị trường có thể được pha trộn với các thành phần khác như siro, đường... Việc này làm giảm nồng độ đường, tăng hàm lượng nước, tạo điều kiện cho vi sinh vật phát triển, khiến mật ong dễ bị hỏng hơn.

Phân biệt mật ong nguyên chất và mật ong pha trộn

Để tận hưởng trọn vẹn những lợi ích tuyệt vời của mật ong, người tiêu dùng nên lựa chọn mật ong nguyên chất, đảm bảo chất lượng. Dưới đây là một số cách phân biệt mật ong nguyên chất và mật ong pha trộn:

Quan sát: Mật ong nguyên chất thường có màu vàng óng, sánh đặc, có thể xuất hiện kết tinh tự nhiên (đặc biệt là trong điều kiện nhiệt độ thấp). Mật ong pha trộn thường loãng hơn, màu sắc không đều, ít khi kết tinh.

Thử nghiệm: Nhỏ vài giọt mật ong lên giấy thấm. Nếu mật ong lan rộng nhanh chóng, có thể là mật ong đã bị pha thêm nước. Hoặc có thể thử nghiệm bằng cách cho mật ong vào ly nước lạnh. Mật ong nguyên chất sẽ chìm xuống đáy ly và tan chậm, trong khi mật ong pha trộn sẽ tan nhanh hơn.

Lựa chọn thương hiệu uy tín: Nên mua mật ong từ các thương hiệu uy tín, có nguồn gốc rõ ràng, được kiểm định chất lượng.

Mẹo bảo quản mật ong tại nhà

Để giữ được hương vị và chất lượng của mật ong trong thời gian dài, bạn nên lưu ý một số điểm sau:

Bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát: Tránh ánh nắng trực tiếp và nhiệt độ cao.

Dùng dụng cụ sạch, khô ráo: Khi lấy mật ong, nên sử dụng thìa sạch, khô ráo để tránh nhiễm nước hoặc vi khuẩn vào hũ mật.

Đậy kín nắp sau khi sử dụng: Giúp ngăn chặn không khí, độ ẩm xâm nhập, bảo vệ mật ong khỏi sự oxy hóa và nhiễm khuẩn.