Thời xưa, dân gian quan niệm rằng nếu đi vắng hơn 3 ngày và trong nhà không còn có ai, lúc trở về, không nên vội mở cửa mà trước đó nên gõ cửa 3 lần; thậm chí đợi một chút rồi gõ thêm 3 lần mới mở. Sau khi mở cửa, cần thắp đèn trong nhà lên cho dù là ngày hay đêm. Nếu không cần ánh sáng thì để đèn một lát rồi tắt.
Về lý do vì sao xa nhà quá 3 ngày khi về nên gõ cửa 3 lần, có vài cách giải thích. Thứ nhất, đây được cho là tín hiệu dành cho thần bếp.
Nhiều người coi việc gõ cửa 3 lần sau chuyến đi kéo dài 3 ngày trở lên là cách báo tin cho thần bếp về sự trở về của mình.
Dân gian tin rằng mỗi nhà đều có một vị thần bếp, cai quản không chỉ chuyện bếp núc mà cả chuyện tài lộc, phúc đức của gia đình. Vị thần này có vai trò quan trọng. Vào ngày 23 tháng Chạp hàng năm, thần bếp lên chầu trời để báo cáo việc làm ăn, cư xử của gia đình trong năm đó. Trừ những ngày đi vắng ấy, thần bếp luôn ở trong nhà.
Việc gõ cửa 3 lần trước khi vào nhà sau một thời gian đi vắng nhà được hiểu là hành động thông báo cho thần bếp rằng gia chủ đã về, tránh làm thần bếp kinh động khi vào nhà đột ngột.
Cũng theo niềm tin dân gian, nhà vắng người quá lâu sẽ bị mất đi nguồn năng lượng dương, nói nôm na là mất đi hơi người. Một khi năng lượng dương thiếu hụt đi năng lượng âm tự nhiên sẽ chiếm ưu thế. Việc gõ cửa 3 lần trước khi vào nhà được cho là giúp xua đuổi tà khí, khôi phục lại sự cân bằng âm dương trong nhà.
