Báo Thanh Niên dẫn lời bác sĩ chuyên khoa 2 Huỳnh Tấn Vũ (Đơn vị Điều trị Ban ngày, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - Cơ sở 3) cho biết táo đỏ hay còn được gọi là đại táo, có tên khoa học là Ziziphus Jujuba Mill. Đây là một vị thuốc quen thuộc trong đông y và có nhiều công dụng tuyệt vời. Không những tốt cho sức khỏe mà táo đỏ khô còn là nguyên liệu chế biến món ăn giàu dinh dưỡng.
Cây táo đỏ được trồng phổ biến nhất ở Trung Quốc tại một số tỉnh, thành như Tân Cương, Hà Nam, Hà Bắc, Sơn Đông, Phúc Kiến, Tứ Xuyên, Vân Nam,… Ngoài ra, Hàn Quốc và Nhật Bản cũng là hai quốc gia có diện tích cây táo đỏ khá lớn. Nhiều năm trước đây, đại táo cũng được di thực về Việt Nam nhưng rất ít vùng hợp khí hậu.
Thời điểm thu hoạch táo thường vào tháng 9-10 bởi lúc này quả đã chín, chứa nhiều dưỡng chất. Đại táo là một dược liệu quan trọng trong nhiều bài thuốc chữa bệnh nhờ có dược tính cao. Công dụng của táo đỏ đã được chứng minh qua nhiều tài liệu, nghiên cứu.
Theo y học hiện đại, những tác dụng của táo đỏ hầu hết đến từ thành phần dinh dưỡng bên trong. Quả táo đỏ chứa nhiều các hợp chất chống oxy hóa. Đặc biệt, đây là nguồn cung cấp phong phú các hợp chất như flavonoid, polysaccharid và axit triterpenic.
Bên cạnh đó, táo đỏ còn chứa nhiều vitamin, khoáng chất và ít calo. Cụ thể, trong 100g táo đỏ sống có chứa: chất béo 0,2g, chất đạm 1,2g, carbohydrate 20,2g, kali 250 mg, vitamin C 69 mg (khoảng 77% giá trị hằng ngày được khuyến nghị).
Ngoài ra, táo đỏ còn chứa một số loại khoáng chất khác như photpho, canxi, magiê và một lượng vitamin B phức hợp nhất định. Nước sắc từ dược liệu có thể làm cho Albumin huyết thanh cùng với Protid toàn phần tăng rõ. Từ đó có thể thấy rằng dược liệu này có tác dụng bảo vệ chức năng gan, đồng thời giúp tăng lực cơ.
Theo y học cổ truyền, các tài liệu đông y ghi nhận dược liệu đại táo có vị ngọt, tính bình có công dụng bổ trung, cường lực, ích khí, trừ phiền muộn, dưỡng tỳ, bình vị khí, giải độc...
Đại táo là vị thuốc quý nên dược liệu này có mặt phổ biến trong rất nhiều đơn thuốc chữa bệnh. Ngoài ra, với hương vị ngọt thanh và kết cấu dai mềm, táo đỏ thường được sử dụng trong các món ngọt truyền thống và các món hầm bổ dưỡng như gà hầm, chè dưỡng nhan, cháo, súp,…
Tùy thuộc vào từng bài thuốc mà có thể dùng dược liệu ở dạng tươi hay phơi khô. Thông dụng nhất là kết hợp với các vị thuốc khác rồi sắc lấy nước uống. Liều dùng khuyến cáo là khoảng từ 5-10 quả một ngày. Tuy nhiên, tùy trường hợp, mục đích sử dụng có thể điều chỉnh và sử dụng liều lượng phù hợp để tốt cho sức khỏe.
Những người sau không nên dùng táo đỏ khô
Táo đỏ khô cũng là vị thuốc có dược tính riêng, chính vì như vậy nếu sử dụng bừa bãi, không chú ý thể trạng tính chất của thể chất thì không chỉ không phát huy được công hiệu nâng cấp sức khỏe mà còn gây tác dụng ngược. Đặc biệt những người sau đây nên không nên dùng.
Người đàm thấp
triệu chứng của các người đó là bựa lưỡi dày, miệng nhầy, chứng lười ăn, thường xúc cảm dạ dày căng lên, người mắc bệnh nặng còn thấy chóng mặt và đau đầu, buồn nôn mửa, mặt phù thũng. Vì táo có tính nhầy làm tăng trưởng ẩm, khiến cho những triệu chứng giận dữ kể bên trên càng nghiêm trọng hơn. Người có loại thể trạng này nên ăn các thức ăn kiện tì lợi thấp như bo bo, đậu đỏ, củ từ, mướp.
Người thượng hỏa
Mẫu người này cơ thể hơi nóng, thường bị táo bón, miệng hôi, bị sưng trong cổ họng, răng lợi, còn táo có vị ngọt tính ôn, nếu dùng nhiều tương tự như thêm dầu vào lửa.
Người mới bị cảm mạo
những người chưa quen cảm mạo thường là vì thể chất bị nhiễm tà khí của gió lạnh hoặc nóng, giờ đây mà ăn nhiều táo cũng đồng nghĩa với việc làm tăng trưởng đặc điểm dính và nhầy của cơ thể, làm tà khí càng dễ đọng lại, gây ăn hại cho khôi phục tình trạng sức khỏe.
Người tiểu đường
Táo có rất nhiều đường, ăn nhiều làm tăng trưởng đường trong máu, bệnh sẽ nặng nề thêm. Chính vì như vậy những người có lượng đường trong máu cao không nên ăn nhiều táo.
Những lưu ý quan trọng khi dùng táo đỏ khô
- Nếu đang dùng thuốc chống động kinh thì cần tránh ăn táo đỏ.
- Người bị tiểu đường nên giảm bớt sử dụng vì thậm chí làm ảnh hưởng lượng đường trong máu.
- Không nên để táo tươi lưu trữ trong tủ lạnh để quá lâu do vậy sẽ làm giảm đủ chất, tối ưu chỉ lạm dụng rong 3-4 ngày. Để dùng dài lâu, nên phơi khô.
- Không ăn quá nhiều táo đỏ 1 ngày, bởi sẽ dẫn đến chứng đầy hơi, chướng khí. Để bồi bổ sức khỏe, tăng sức đề kháng một ngày chỉ nên ăn 5-6 quả nhỏ nhỏ hoặc 2-3 quả to. Do táo đỏ chứa hàm lượng đường và các chất rất cao, ăn nhiều cơ thể không hấp thụ được hết sẽ lãng phí, hơn nữa lạm dụng táo đỏ sẽ gây hại sức khỏe của bạn, thông tin trên báo Tiền Phong.
Người khỏe mạnh ăn táo đỏ có tốt không?
Theo bác sĩ Vũ, không thể phủ nhận công dụng của táo đỏ, đây là dược liệu khá lành tính, không chứa độc tố rất an toàn cho người sử dụng.
Tuy nhiên, nếu dùng quá nhiều có thể gặp phải một số tác dụng phụ, ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa như táo bón, khó tiêu và nóng trong người, sản sinh dịch vị dạ dày nhiều hơn. Một số người bị mắc các bệnh về dạ dày có thể gặp hiện tượng trào ngược dạ dày, mất cân bằng ngũ tạng, cồn cào xót ruột nếu ăn nhiều quả táo đỏ tươi trong lúc đói.
Bác sĩ Vũ lưu ý trong các bài thuốc có táo đỏ cần sử dụng đúng liều lượng, không tự ý thêm các thảo dược khác khi chưa tham khảo ý kiến chuyên gia, bác sĩ. Trẻ em, phụ nữ mang bầu hoặc cho con bú cần hỏi ý kiến các bác sĩ trước khi dùng để có được liều lượng phù hợp. Người dùng có dấu hiệu ngộ độc, dị ứng với thảo dược cần ngưng sử dụng. Đồng thời tìm đến các cơ sở y tế để được chữa trị kịp thời.
Cần kết hợp với chế độ ăn uống hợp lý, lối sống lành mạnh để mang đến hiệu quả nhất. Hạn chế sử dụng bia rượu, thuốc lá, chất kích thích hay các thức ăn cay nóng. Sử dụng dược liệu an toàn, không chất bảo quản, có nguồn gốc rõ ràng.
Cách xử lý nếu vô tình nuốt phải hạt táo
Hạt táo tàu có 2 đầu nhọn mà thậm chí làm tổn thương ống dẫn hệ tiêu hóa khi di chuyển trong đó, bao gồm làm trầy xước, chảy máu, thủng, bận rộn kẹt lại gây viêm và lây nhiễm, áp xe.
Tuy nhiên nhất định không được móc họng cho ói ra. vì lúc cố gắng ói ra, hạt mà thậm chí làm trầy xước rách rưới chảy máu thực quản và hầu họng, mà sẽ nội soi dạ dày sớm để gắp ra.
Cho nên nếu lỡ vừa nuốt phải loại hạt trên cần theo dõi tình hình sức khỏe. Nếu xuất hiện tình trạng đau bụng, đi cầu phân đen dính tanh, hay đi cầu phân lẫn máu đỏ, thì vào viện để được kiểm tra, xét nghiệm và tìm cách xử lý phù hợp.
Thùy Dung(T/h)
