Nhiều người nói rằng, nhà Thục diệt vong là do Lưu Thiện hôn quân, Khương Duy vô năng, nhưng Gia Cát Chiêm cũng phải chịu trách nhiệm chính cho sự sụp đổ này.
Gia Cát Lượng là Thừa tướng, công thần khai quốc, nhà chính trị, nhà ngoại giao và chỉ huy quân sự đại tài của nhà Thục Hán thời Tam Quốc. Nhờ có tài năng của ông mà Thục Hán hết lần này tới lần khác có thể hóa nguy thành an.
Con trai của Gia Cát Lượng là Gia Cát Chiêm, kế thừa tấm lòng "cúc cung tận tụy, đến chết mới thôi" của cha mình. Chiêm từng chém sứ giả khuyên hàng, sau cùng với Gia Cát Thượng tử trận tại Miên Trúc. Gia tộc Gia Cát vì vậy tạo nên tấm gương Ba đời trung liệt , lưu danh muôn thuở.
Thế nhưng, nguyên nhân khiến nhà Thục Hán diệt vong lại có một phần liên quan đến Gia Cát Chiêm?
Gia Cát Chiêm, tự Tư Viễn. |
Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, Gia Cát Chiêm luôn ca ngợi cha mình như vị thần chuyển thế, là nhà quân sự giỏi nhất trong lịch sử. Tuy nhiên trong các trận chiến của nhà Thục Hán, luận về kế sách, chiến thuật hay cách bài binh bố trận, Gia Cát Chiêm đều thua xa Gia Cát Lượng.
Gia Cát Chiêm có cuộc sống khá thuận lơi. Sau khi Gia Cát Lượng mất, Chiêm còn trở thành Phò mà nhà Thục Hán, sau được thăng làm tướng quân, và cũng trở thành một trọng thần của chính quyền Lưu Thiện.
Trong Tam Quốc Trí có ghi lại rằng "Gia Cát Chiêm trong triều thuộc hàng khẳng lão", nói theo cách khác, Chiêm có được chỗ đứng trong triều là dựa vào uy tín và danh vọng của cha mình. Trên thực tế, tài năng của Gia Cát Chiêm không phải quá xuất sắc, bản lĩnh hoàn toàn không đủ với những trọng trách mà ông phải gánh vác trên cương vị của mình.
Sử gia Kiều Bảo từng nhận xét về Gia Cát Chiêm: "Chiêm dẫu có trí chẳng đủ phù giúp lúc nguy nan, có dũng chẳng đủ để cự địch, mà bên ngoài chẳng giúp được quốc gia, bên trong chẳng thể thay đổi triều chính, chỉ hiếu trung còn mãi".
La Quán Trung có thơ về Chiêm rằng: "Có phải trung thần kém mẹo đâu?/ Lòng giời không tựa vận Viêm Lưu!/ Mới hay con cháu nhà dòng dõi,/ Tiết nghĩa còn lưu tiếng Vũ hầu".
Gia Cát Chiêm liên tiếp mắc sai lầm trong trận chiến kháng Ngụy. |
Trong lịch sử có một trận chiến, có thể nói là cơ hội để Gia Cát Chiêm chứng tỏ bản thân. Đó là khi Tư Mã Chiêu phát động chiến tranh Thục-Ngụy, đại quân phía Bắc tấn công vào Hán Trung, Lưu Thiện phái Gia Cát Chiêm đi ứng chiến.
Với cục diện lúc đó, việc nhà Thục bị diệt là lẽ đương nhiên, nhưng không phải không có cơ hội chiến thắng. Bởi lúc này nội bộ quân Ngụy xuất hiện phân tranh, 2 tướng lĩnh phạt Thục xảy ra bất hòa.
Vào thời khắc nhận lệnh xuất chinh, Lưu Thiện khi đó muốn Chiêm tiêu diệt quân địch, cứu lấy đất nước, nhưng Chiêm lại hiểu thành phải tử chiến đến cùng. Gia Cát Chiêm không hiểu rằng cái quốc gia cần là một người có thể cứu nước, chứ không phải là chết để tận trung.
Sau đó Gia Cát Chiêm bỏ lỡ cơ hội diệt địch, rồi liên tiếp trúng kế của Đẳng Ngải, thua lớn phải rút về thành Miên Trúc.
Gia Cát Chiêm thấy thế nguy cấp, bèn sai Bành Hòa sang Ngô cầu viện. Gia Cát Chiêm chờ quân cứu viện mãi không đến, bèn sai Gia Cát Thượng và Trương Tuân giữ thành, còn bản thân ra giao chiến.
Đặng Ngải thấy quân Thục ra đánh, bèn rút chạy. Gia Cát Chiêm lại một lần nữa trúng kế đuổi theo, bị quân Ngụy vậy bốn mặt. Chiêm cố đánh, bị trúng tên ngã ngựa, bèn than rằng " Sức ta đã cạn rồi, xin đem cái chết này để báo nước", rồi rút gươm tự vẫn.
Gia Cát Thượng thấy vậy, bèn noi gương Gia Cát Chiêm mang quân ra tử chiến và tử trận. Thành Miên Trúc rơi vào tay nhà Ngụy, qua đó khiến quân Ngụy tiến được đến Thành Đô, nhanh chóng đẩy nhà Thục xuống "vực thẳm".
Nhiều người nói rằng, nhà Thục bị diệt vong là do Lưu Thiện hôn quân, Khương Duy vô năng, nhưng Gia Cát Chiêm cũng là người phải chịu trách nhiệm chính cho sự sụp đổ này.
Hoa Vũ (Theo Sohu)
