Giá trị dinh dưỡng của mướp đắng
Mướp đắng (khổ qua, mướp mủ,...) là một loại rau quả có tên khoa học là Momordica charantia, thuộc họ bầu bí (Cucurbitaceae). Phân bố chủ yếu ở một số nước Đông Nam Á,... và đặc biệt rất phổ biến tại Việt Nam.
Thân dây leo với quả hình thoi dài khoảng 8 - 15cm, vỏ quả có nhiều u nổi, màu xanh khi còn non và chuyển vàng khi chín. Quả xanh, hạt mềm màu trắng, khi quả chín, hạt trở nên cứng và có màu nâu.
Mướp đắng rừng và mướp đắng ta là hai loại phổ biến ở Việt Nam, mướp đắng rừng có vị đắng hơn. Hạt, lá, hoa, quả của cây mướp đắng được phơi khô làm thuốc, đặc biệt quả thường được dùng tươi để nấu ăn cũng mang rất nhiều lợi ích sức khoẻ.
Nguồn cung cấp lượng dinh dưỡng cao nhất trong họ bầu bí, bao gồm các vi chất thiết yếu như: vitamin A, vitamin C ,photpho, kali, canxi, kẽm, sắt, đồng, magie. Ngoài ra còn là cung cấp các chất chống oxy hóa tự nhiên (hợp chất phenolic) và một số vitamin nhóm B (B1, B2, B3, B5, B6, B9).
Mướp đắng có tác dụng gì?
Cả trong đông y và y học hiện đại, khổ qua đều được đánh giá cao bởi những công dụng đối với sức khỏe, cụ thể như sau:
Chống oxy hóa
Mướp đắng có chứa một số hợp chất chống oxy hóa, đã được chứng minh trong thực nghiệm, có tác dụng chống lại các gốc tự do. Do đó giảm nguy cơ mắc các bệnh do quá trình oxy hoá gây ra, như bệnh tiểu đường, bệnh tim mạch, tình trạng lão hoá, ung thư và các bệnh mãn tính khác.
Cả lá và quả của mướp đắng đều chứa những hợp chất phenolic (hợp chất ) giúp chống lại các gốc tự do gây hại, đã được chứng minh bởi một số nghiên cứu.
Chống viêm
Mướp đắng có khả năng chống viêm, do chứa hàm lượng polyphenol cao. Kết quả của 1 nghiên cứu cho thấy bột mướp đắng giúp chống viêm, thông qua việc ngăn chặn một số con đường truyền tín hiệu quan trọng, liên quan đến tình trạng viêm.
Mướp đắng làm giảm đáng kể stress oxy hóa (do chế độ ăn nhiều chất béo gây ra), đây là 1 trong các yếu tố gây viêm nhiễm, vì vậy góp phần làm giảm tình trạng viêm trong cơ thể.
Một nghiên cứu trên chuột bị nhiễm trùng huyết, việc bổ sung mướp đắng vào chế độ ăn của chúng, có thể làm giảm các dấu hiệu hoặc chỉ số sinh hóa viêm và các cytokine tiền viêm trong cơ thể, từ đó cải thiện phản ứng viêm ở chuột bị nhiễm trùng huyết.
Chống nấm
Mướp đắng có hoạt tính kháng nấm tự nhiên, do hạt mướp đắng chứa α-momorcharin, được chứng minh là có hoạt tính kháng nấm đáng kể với Fusarium solani L, một loại nấm gây bệnh chủ yếu trên thực vật.
Bên cạnh thiệt hại về năng suất mùa màng cũng như gây thối rữa thực phẩm, một số loại nấm còn sản sinh ra độc tố gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe của người và động vật khi hít, tiếp xúc với nấm hay ăn phải thực phẩm nhiễm nấm, ...
Ngoài ra, việc dùng thuốc diệt nấm tổng hợp cho thực vật trong thời gian dài, làm gia tăng các chủng vi nấm kháng thuốc. Do đó, hoạt tính kháng nấm tự nhiên được khám phá từ hạt mướp đắng mang ý nghĩa như một giải pháp thay thế bền vững và hiệu quả cho thuốc diệt nấm tổng hợp trong việc kiểm soát mầm bệnh nấm.
Hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường type 2
Đái tháo đường tuýp 2 là tình trạng cơ thể không thể sử dụng hormon insulin một cách hiệu quả, dẫn đến lượng đường trong máu tăng cao. Mướp đắng giúp thúc đẩy quá trình chuyển hóa glucose, do mướp đắng chứa hợp chất chất giống insulin, giúp làm giảm lượng đường trong máu một cách tự nhiên.
Ngoài ra, người bệnh cũng có thể sử dụng các sản phẩm hỗ trợ điều trị tiểu đường kết hợp với một số loại thực phẩm tốt cho người tiểu đường như rau xanh, trái cây, ngũ cốc nguyên hạt,... để tăng cường hiệu quả điều trị tiểu đường.
Lợi ích cho da
Thực phẩm hoặc đồ uống từ mướp đắng rất có lợi cho da. Dùng thường xuyên, mướp đắng được cho là có tác dụng “làm sáng da” và hữu ích trong việc điều trị mụn trứng cá, bệnh vẩy nến và bệnh chàm. Trải nghiệm sự dịu nhẹ và tự nhiên đối với mướp đắng. Hãy thử canh mướp đắng để giảm được triệu chứng của bất kỳ tình trạng da nào trong số này hoặc để có làn da đẹp hơn. Một lợi ích nữa là mướp đắng là một chất làm sạch máu rất hiệu quả.
Giảm cân
Giống như hầu hết các loại thực vật, mướp đắng cực kỳ ít calo và có thể tạo cảm giác no lâu hơn nên có thể trở thành thực phẩm giảm cân hiệu quả. Chuẩn bị mướp đắng nhồi để tận hưởng những lợi ích này. Các đặc tính hỗ trợ chống lại bệnh tiểu đường tuýp II cũng giúp giảm cân và duy trì sức khỏe. Mướp đắng cũng có rất nhiều chất dinh dưỡng, đó là một lý do khác khiến cho nó rất có lợi trong việc giảm cân.
Bổ gan
Có một số lợi ích khi mà bạn thường xuyên uống thuốc bổ gan. Thuốc bổ hỗ trợ về tiêu hóa, cải thiện chức năng túi mật và giảm tích nước. Xơ gan, viêm gan, táo bón có thể thuyên giảm với bài thuốc bổ gan đến từ mướp đắng. Uống nước ép mướp đắng ít nhất một lần trên một ngày để tận hưởng những lợi ích mà chúng mang lại cho gan. Mướp đắng cũng giúp giảm cân và có thể làm giảm các triệu chứng của hội chứng ruột kích thích.