Thì là có tên khoa học Anethum graveolens, thuộc họ Hoa tán, được dùng như một loại thuốc và gia vị ở khắp các nước, đặc biệt là châu Á. Cây có mùi thơm hắc, hơi đắng, vị cay, không độc. Lá cây có bẹ, phiến lá phát triển xé hình lông chim, phiến nhỏ như sợi chỉ, các lá ở ngọn thường tiêu giảm, không có cuống. Bộ phận thường dùng là lá, củ và hạt để làm hương liệu chế biến thức ăn và làm thuốc.
Ở một số quốc gia, thì là được trồng để lấy quả làm thuốc hoặc làm hương liệu, còn ở Việt Nam thì là được trồng chủ yếu lấy lá để thêm vào các món ăn.
Thì là tươi chứa ít calo nhưng khả năng cung cấp dồi dào các loại vitamin A, C và nhiều loại khoáng chất khác cần thiết cho cơ thể. Lá thì là được xem như một loại thảo mộc và gia vị vì có vị ngọt và hương thơm đặc trưng, thường được sử dụng để tăng hương vị cho các món ăn. Ngoài ra, thì là cũng rất giàu dinh dưỡng và có thể giúp phòng cũng như hỗ trợ nhiều bệnh lý khác nhau.
Tác dụng của rau thì là đối với sức khỏe
Trong Đông y, thì là có vị hơi đắng, tính ấm, mùi thơm hăng hắc, không độc. Có tác dụng bổ thận, chữa đau bụng, kích thích sự bài tiết nước tiểu và giúp cải thiện hoạt động của dạ dày.
Các nghiên cứu y học hiện đại cho thấy, rau thì là có thành phần dinh dưỡng ấn tượng khi chứa rất ít calo nhưng lại là một nguồn cung cấp một số vitamin và khoáng chất thiết yếu cho cơ thể, bao gồm vitamin A, vitamin C, folate, sắt, mangan... Nhờ có sự đa dạng về dưỡng chất nên ăn rau thì là mang đến rất nhiều lợi ích tiềm năng cho sức khỏe.
Rau thì là tốt cho hệ hô hấp
Theo một nghiên cứu, súc miệng bằng dầu làm từ hạt thì là giúp long đờm trong phổi, đồng thời giúp giảm ho và đau rát họng. Mỗi ngày súc miệng khoảng 1 - 1,5 thìa cà phê dầu hạt thì là có thể làm giảm các triệu chứng ho, đau họng.
Giàu chất chống oxy hóa
Chất chống oxy hóa là các hợp chất tự nhiên giúp bảo vệ các tế bào chống lại ảnh hưởng gây ra bởi các phân tử không ổn định được gọi là gốc tự do. Tiêu thụ thực phẩm giàu chất chống oxy hóa có thể giúp giảm viêm mãn tính và ngăn ngừa hoặc thậm chí điều trị một số bệnh, bao gồm: Bệnh tim, Alzheimer, viêm khớp dạng thấp và một số dạng ung thư.
Điều hòa kinh nguyệt và giảm đau bụng kinh
Theo y học cổ truyền, rau thì là giúp điều hòa khí âm và dương. Còn theo nghiên cứu y học hiện đại ở Iran, tinh chất thì là kết hợp với vitamin E làm giảm tình trạng đau bụng kinh. Sự kết hợp này đem lại hiệu quả cao hơn so với cả dùng thuốc giảm đau.
Có lợi cho sức khỏe tim mạch
Nhờ có thành phần flavonoid nên rau thì là có tác dụng tốt đối với sức khỏe tim mạch. Một số nghiên cứu ghi nhận, sử dụng chiết xuất từ thì là có thể giúp cải thiện mức cholesterol toàn phần và chất béo trung tính nhưng không làm thay đổi chất cholesterol HDL (tốt) trong cơ thể.
Tuy nhiên, các nghiên cứu đều sử dụng chiết xuất thì là, do đó, cần có thêm nhiều nghiên cứu hơn nữa về tác dụng của rau thì là tươi hoặc khô đối với sức khỏe tim mạch.
Tăng sức đề kháng và chống nhiễm trùng
Trong lá rau thì là chứa chất polyacetylenes và flavonoid đặc tính kháng khuẩn, chống viêm, chống nhiễm trùng, đồng thời góp phần nâng cao miễn dịch để cơ thể chống lại mầm bệnh.
Chất vitamin C trong thì là cũng giúp tăng cường hệ miễn dịch, giảm cảm lạnh và phòng ngừa các bệnh về đường hô hấp.
Rau thì là còn có những công dụng khác như hỗ trợ tiêu hóa, chữa đầy bụng, trị mụn nhọt, viêm đường tiết niệu, cải thiện sức khỏe tim mạch.
Giảm lượng đường trong máu
Một trong những tác dụng của rau thì là là có thể giúp giảm lượng đường trong máu. Một số nghiên cứu trên động vật cho thấy, rau thì là có tác dụng hạ đường huyết, đặc biệt là kiểm soát bệnh tiểu đường tuýp 2.
Kích thích tiết sữa ở sản phụ
Rau thì là được biết đến là loại thực phẩm lợi sữa được các bà mẹ từ thời xa xưa áp dụng. Trong rau thì là chứa các chất anethole, dianethole và photoanethole có khả năng kích thích sản xuất estrogen và prolactin - hai hoạt chất tham gia vào quá trình sản xuất sữa mẹ.
Tốt cho xương
Thì là là một nguồn cung cấp canxi, magie và phốt pho cho cơ thể, đây đều là những chất đặc biệt quan trọng đối với “sức khỏe" của xương.
Chữa rối loạn tiêu hóa
Ăn rau thì là nấu chín là một trong những cách giúp tiêu hóa tốt và chống táo bón hiệu quả.
Một số lưu ý khi ăn rau thì là
Rau thì là sử dụng trong ẩm thực được xem là an toàn đối với hầu hết mọi người. Ngoại trừ một số trường hợp ăn quá nhiều rau thì là sẽ có thể gây ra một số tác dụng phụ như: co giật, ảo giác, buồn nôn, nôn mửa, chán ăn, dị ứng,…
Do đó, các khuyến cáo đều cho rằng bạn chỉ nên ăn thì là với một lượng vừa phải trong tuần. Đặc biệt, phụ nữ mang thai không nên sử dụng nhiều vì trong thì là có chứa số lượng lớn các chất kích thích tử cung, dẫn đến sảy thai.
Thì là có khả năng tương tác với thuốc, làm tăng tác dụng phụ của thuốc khi sử dụng rau thì là. Vì vậy, lời khuyên dành cho bạn là tuyệt đối không ăn rau thì là khi đang sử dụng các loại thuốc chứa estrogen, dược liệu điều trị co giật, ciprofloxacin.
Cây thì là có thể giúp điều trị một số bệnh nhưng hầu hết các bệnh này đều có thuốc chữa và thực phẩm chức năng hỗ trợ. Vì vậy, bạn không nên tự ý dùng thì là để điều trị bệnh và lạm dụng nó, bạn nên dùng với lượng vừa phải và tham khảo ý kiến của các bác sĩ nếu muốn sử dụng thì là để chữa bệnh.
Như Quỳnh(T/h)
