Một ngày của những năm 1990, một ông lão ở vùng Đông Bắc Trung Quốc đã mang bảo vật của tổ tiên đến Cục Di tích Văn hóa. Nhân viên lúc đó đã ngay lập tức tiếp đón ông rất nồng nhiệt và mời một chuyên gia đến đánh giá.
Ông lão không rành về tranh nhưng đủ biết đó là món đồ quý, sợ rằng nếu bảo vật rơi vào tay những kẻ buôn bán đồ cổ thì ông sẽ không bao giờ được nhìn thấy di vật của tổ tiên nữa.
Sau khi nghe xong, chuyên gia mở khung tranh và bắt đầu nghiên cứu. Bức tranh có chiều dài 52cm, rộng 125,4cm, vẽ phong cảnh và con người. Tuy nhiên, các chuyên gia lúc đó còn hạn chế, ban đầu nhận định đây chỉ là bức tranh phong cảnh, tuy cổ nhưng không quý giá như lời giới thiệu bảo vật của ông lão. Thấy vậy, ông lão liền hỏi chuyên gia liệu đã nhìn xuống góc bức tranh.
Chủ nhân bức tranh. Ảnh: Sohu
Chuyên gia lúc này không khỏi bàng hoàng khi nhận ra con dấu của 3 vị Hoàng đế thời nhà Thanh là Càn Long (1711-1799), Gia Khánh (1760-1820) và Phổ Nghi (1906- 1967). Họ bày tỏ sự quan tâm đến bức tranh và hỏi ông lão: "Tổ tiên của ông là ai?"
Ông lão rất thành thật mà nói với các chuyên gia rằng tổ tiên của ông là thị vệ của Hoàng đế Phổ Nghi. Nhờ có công hộ tống hoàng đế mà tổ tiên của ông đã được ban bức tranh này. Thấy chuyên gia đã nhận ra giá trị của bảo vật, ông lão nói chỉ cần đưa mình 8 triệu nhân dân tệ (27 tỷ đồng theo tỷ giá hiện tại), họ có thể mang bức tranh đi.
Nhưng vào năm 1992, 1 triệu nhân dân tệ đã là con số lớn chứ chưa nói đến mức giá cao như 8 triệu nhân dân tệ. Chuyên gia lắc đầu nói rằng họ chỉ có thể trả cho ông 20.000 nhân dân tệ (69 triệu đồng). Ông lão thấy vậy liền cầm bức tranh cổ của mình lên và rời đi.
Mãi đến năm 1995, bức tranh này mới xuất hiện trở lại. Các chuyên gia lúc này đã nhận định đây chính là bức “Thập Vịnh Đồ” của họa sĩ Trương Tiên thời Bắc Tống.
"Thập vịnh đồ" là một bức tranh nổi tiếng của thời nhà Tống, được vẽ bởi một tài tử Giang Nam. Sau này bức tranh được hoàng gia mua lại, đây cũng là bộ sưu tập của hoàng tộc các triều đại trước.Ảnh: Sohu
Trương Tiên không một họa sĩ quá nổi tiếng khi đó nhưng có rất nhiều mối quan hệ tầm cỡ. Bức tranh này được vẽ khi ông đã bước sang tuổi 82. Trương Tiên đã vẽ nên khung cảnh trong 10 bài thơ của cha mình, gửi gắm vào đó nỗi niềm thương nhớ người cha đã khuất.
Trong một cuộc đấu giá ở phòng đấu giá Hạn Hải, Bắc Kinh, bức tranh của ông lão đã được bán thành công với giá 18 triệu nhân dân tệ (62 tỷ đồng theo tỷ giá hiện tại), thậm chí còn cao hơn gấp đôi số tiền ông lão từng ra giá. Bảo vật này hiện được cất giữ trong Bảo tàng Cố Cung.
