Năm 2016, tại thôn Tân Kiều, tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc, người dân đang đào mương dẫn nước phục vụ nông nghiệp thì bất ngờ máy xúc chạm phải một vật cứng, phát ra tiếng động lớn. Kiểm tra kỹ hơn, họ phát hiện một vật thể kim loại hình trụ, dài khoảng 1 mét, rộng nửa mét, nằm sâu trong lòng đất. Bề mặt vật thể đã hoen gỉ, cho thấy nó đã bị chôn vùi từ rất lâu. Nghi ngờ đây là bom, người dân lập tức báo cảnh sát.
Khi cảnh sát đến hiện trường, đội xử lý bom mìn cũng đã có mặt. Tuy nhiên, kết quả kiểm tra sau đó lại hoàn toàn khác với những gì mọi người dự đoán.
Trong quá trình thi công, đội đào mương phát hiện một vật lạ nghi là bom. Sự việc thu hút sự chú ý của nhiều người, khiến công trường phải tạm dừng hoạt động để đảm bảo an toàn. Cảnh sát được gọi đến ngay lập tức.
Khi có mặt, cảnh sát cùng đội xử lý bom mìn đã phong tỏa hiện trường, yêu cầu người dân sơ tán và tiến hành các bước tháo dỡ quả bom.
Sau 2 giờ căng thẳng kiểm tra, đội xử lý bom mìn đưa ra thông báo bất ngờ: vật thể kim loại không phải bom và không chứa chất nổ. Mọi người thở phào nhẹ nhõm nhưng vẫn tò mò về thứ ẩn giấu bên trong.
Do Quảng Hán là vùng đất có bề dày lịch sử, từng là thành trì quan trọng của nước Thục thời cổ đại, nên các chuyên gia về cổ vật được mời đến để thẩm định. Giả thuyết được đặt ra là đây có thể là cổ vật bị chôn vùi hàng trăm, hàng nghìn năm dưới lòng đất.
Để tránh làm hư hại di tích văn hóa quý giá, các chuyên gia đã tiến hành mở khối kim loại hình trụ một cách cực kỳ tỉ mỉ và thận trọng. Sau gần 3 giờ đồng hồ, nắp khối kim loại cuối cùng cũng được cắt ra thành công, hé lộ những thứ bên trong khiến mọi người không khỏi kinh ngạc. Bên trong khối kim loại là rất nhiều đồ vật bằng sứ được xếp đặt gọn gàng. Chúng có hình dáng đơn giản mà trang nhã, được phủ một lớp men xanh như ngọc. Dù đã bị chôn vùi dưới lòng đất rất lâu, những đồ vật này vẫn còn nguyên vẹn một cách đáng kinh ngạc.
Ngay khi nhận được tin báo, Cục Di tích Văn hóa thành phố Quảng Hán đã cử nhân viên đến hiện trường. Các di vật quý giá được đóng gói cẩn thận và chuyển đến trung tâm bảo vệ di tích văn hóa để làm sạch và nghiên cứu sơ bộ.
Các chuyên gia xác nhận đây là những tác phẩm của lò nung Long Tuyền thời Nam Tống, có niên đại hơn 800 năm. Đặc biệt, một chiếc lư ba chân với hình dáng tinh xảo và màu men hiếm có được đánh giá là di tích văn hóa cấp quốc gia hạng 2. Bên cạnh đó, 4 món đồ sứ khác (gồm 1 bát và 3 đĩa) được xếp hạng là di tích văn hóa hạng 3. 11 món đồ còn lại tuy ở cấp độ thấp hơn nhưng vẫn là những di tích văn hóa tổng hợp có giá trị sưu tầm và nghiên cứu lớn.
Theo ước tính sơ bộ của các chuyên gia, tổng giá trị của lô di vật này có thể lên tới hàng trăm triệu nhân dân tệ (tương đương hàng nghìn tỷ đồng). Con số này khiến tất cả mọi người có mặt đều vô cùng kinh ngạc. Không ai có thể ngờ rằng một phát hiện tình cờ lại dẫn đến một kho báu khổng lồ đến vậy.
Việc khai quật lô di tích văn hóa quý giá này có ý nghĩa to lớn đối với việc nghiên cứu lịch sử gốm sứ Trung Quốc nói chung và lịch sử vùng Quảng Hán nói riêng.