Mới đây, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 143/2024/NĐ-CP về bảo hiểm tai nạn lao động theo hình thức tự nguyện, có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025.
Đối tượng áp dụng của Nghị định này là người lao động làm việc không theo hợp đồng lao động từ đủ 15 tuổi trở lên, không thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, có tham gia bảo hiểm tai nạn lao động theo hình thức tự nguyện.
Nghị định 143 quy định 2 chế độ bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện gồm: Giám định mức suy giảm khả năng lao động và trợ cấp tai nạn lao động.
Theo đó, người lao động bị suy giảm khả năng lao động từ 5% trở lên do tai nạn lao động xảy ra trong thời gian tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện, thì sẽ được hưởng chế độ bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện này.
Người lao động không được hưởng các chế độ tai nạn lao động nếu tai nạn xảy ra do một trong các nguyên nhân như: Mâu thuẫn của chính nạn nhân với người gây ra tai nạn mà không liên quan đến công việc, nhiệm vụ lao động; người lao động cố ý tự hủy hoại sức khỏe của bản thân; sử dụng chất ma tuý, chất gây nghiện trái quy định của pháp luật.
Mức trợ cấp tai nạn lao động sẽ tùy theo tỷ lệ suy giảm khả năng lao động từ 5% đến 100%. Cụ thể, người lao động suy giảm 5% khả năng lao động thì được hưởng 3 lần mức lương tối thiểu tháng tính theo vùng IV do Chính phủ quy định. Sau đó, cứ suy giảm thêm 1% thì được hưởng thêm 0,3 lần tháng lương tối thiểu vùng IV.
Theo Nghị định số 74/2024/NĐ-CP của Chính phủ quy định mức lương tối thiểu đối với người lao động làm việc theo hợp đồng lao động, từ ngày 1/7/2024, lương tối thiểu tại vùng 4 tăng lên mức 3,45 triệu đồng/tháng.
Ngoài mức trợ cấp nêu trên, người lao động còn được hưởng thêm khoản trợ cấp tính theo số năm đã đóng vào Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện. Từ 1 năm trở xuống thì được tính bằng 0,5 lần tháng lương tối thiểu vùng IV. Sau đó, cứ thêm mỗi năm đóng vào quỹ được tính thêm 0,3 lần tháng lương tối thiểu vùng IV.
Tham gia bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện, lao động tự do có cơ hội hưởng bảo hiểm tai nạn lao động. (Ảnh: Người lao động)
Thời gian làm căn cứ tính hưởng chế độ tai nạn lao động là tổng thời gian người lao động đóng vào Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện, tính đến tháng trước liền kề tháng bị tai nạn lao động. Nếu đóng không liên tục thì được cộng dồn; một năm được tính khi có đủ 12 tháng đóng bảo hiểm vào Quỹ bảo hiểm tai nạn lao động tự nguyện.
Thời điểm để xác định tháng lương cơ sở vùng IV làm căn cứ tính mức hưởng trợ cấp được tính vào tháng người lao động điều trị ổn định xong, ra viện, hoặc vào tháng có kết luận của Hội đồng giám định y khoa trong trường hợp không điều trị nội trú.
Trường hợp bị tai nạn lao động mà sau đó không xác định được thời điểm điều trị ổn định xong, ra viện, thì thời điểm hưởng trợ cấp tai nạn lao động được tính vào tháng có kết luận của Hội đồng giám định y khoa.
Bên cạnh đó, nhân người lao động bị chết do tai nạn lao động được hưởng trợ cấp một lần bằng 31,5 lần tháng lương tối thiếu vùng IV, điều kiện là thuộc một trong các trường hợp sau đây: Người lao động đang làm việc bị chết do tai nạn lao động; người lao động bị chết trong thời gian điều trị lần đầu do tai nạn lao động; người lao động bị chết trong thời gian điều trị thương tật do tai nạn lao động, mà chưa được giám định mức suy giảm khả năng lao động. Thời điểm hưởng trợ cấp đối với trường hợp này được tính tại tháng người lao động bị chết.
Trợ cấp tai nạn lao động thực hiện theo nguyên tắc tai nạn lao động xảy ra lần nào thực hiện trợ cấp lần đó, không cộng dồn các vụ tai nạn đã xảy ra từ các lần trước đó.
Trường hợp giám định lại có kết quả tăng mức suy giảm khả năng lao động so với mức suy giảm khả năng lao động đã được hưởng trợ cấp, người lao động được hưởng thêm trợ cấp bổ sung một lần, để bảo đảm hưởng đủ mức trợ cấp tương ứng với tỷ lệ suy giảm khả năng lao động tăng thêm. Thời điểm hưởng trợ cấp đối với trường hợp này được tính vào tháng có kết luận của Hội đồng giám định y khoa.
