(ĐS&PL) - Những ngày g?áp Tết, ngườ? dân xã D?ễn Phú, huyện D?ễn Châu (Nghệ An) lạ? kéo đến đền Mạo Sơn xếp hàng để được đặt bàn chân mình vào “vết chân t?ên” trên tảng đá cầu sang năm mớ? may mắn. Xung quanh “vết chân t?ên” có nh?ều truyền thuyết bí ẩn mà đến nay ngườ? dân nơ? đây vẫn chưa lí g?ả? được.
Tục lệ lạ của ngườ? dân
Làng cổ Thọ Sơn (nay là xóm 6) thuộc xã D?ễn Phú, huyện D?ễn Châu (Nghệ An) từ lâu đã nổ? t?ếng khắp vùng vì có hòn đá rất kì lạ, trên bề mặt có ?n hình bàn chân ngườ?. Các cụ cao n?ên trong làng cũng không nhớ nổ? hòn đá ?n hình bàn chân có từ bao g?ờ. Họ chỉ b?ết từ kh? lớn lên đã thấy hòn đá rất to, rộng khoảng 10m2 nằm ngay dướ? chân nú?. Trên tảng đó có ?n hình bàn chân phả? nằm chính g?ữa, rộng bằng bàn chân của ngườ? lớn. Đ?ều kỳ lạ ở đây, mặc dù nằm trên bề mặt tảng đá nhưng 5 ngón chân được h?ện d?ện rất rõ trên tảng đá. Ngườ? xưa đều cho rằng hòn đá nhất định ?n hình “bàn chân t?ên” vì đơn g?ản “đá cứng như thế, không có chân ngườ? thường nào ?n dấu lên được”.
Gần tảng đá hình chân t?ên có ngô? đền gọ? là đền Mạo Sơn, nơ? thờ một vị tướng của An Dương Vương. Tương truyền, ngày xưa kh? vị tướng trên đường đánh g?ặc về thì bị thương nặng và mất tạ? nơ? này. Dân làng Thọ Sơn đã chôn cất, lập đền thờ để tưởng nhớ công lao của ông. Danh tính vị tướng thờ? xưa không được gh? rõ nhưng những câu chuyện truyền đờ? từ đờ? này sang đờ? khác vẫn được ngườ? dân nơ? đây khẳng định đó là bàn chân của vị tướng thờ? xưa để lạ?. Các bô lão còn kể truyền thuyết khác về thờ? nước ta bị đô hộ, g?ặc ngoạ? xâm đã vơ vét rất nh?ều vàng bạc nhưng không mang về được nên chôn cất dướ? chân nú?, vì vậy để đánh dấu vị trí chôn kho báu chúng đã khắc hình bàn chân t?ên lên để sau này quay lạ? tìm k?ếm.
Không b?ết đâu là câu chuyện về nguồn gốc vết chân t?ên này nhưng từ đờ? này sang đờ? khác ngườ? dân nơ? đây vẫn xem đó là nơ? l?nh th?êng. Theo ngườ? dân nơ? đây, thì có những câu chuyện thực tế chứng m?nh “vết chân t?ên” cạnh đền Mạo Sơn rất l?nh th?êng. Họ kể lạ? rằng, trước đây có một ngườ? trong làng lên nú? chặt củ? đ? ngang qua đã t?ểu t?ện vào tảng đá. Sau kh? về nhà anh ta l?ền bị ốm nặng, chạy chữa khắp nơ? nhưng mã? vẫn không khỏ?. Lúc đó, anh mớ? chợt nhớ đến v?ệc mình xâm phạm nơ? được xem là l?nh th?êng. Nghĩ vậy g?a đình phả? soạn lễ vật lên để tạ tộ? nơ? tảng đá. Sau đó, ngườ? này mớ? dần khỏ? bệnh.
Từ đó dân làng lạ? càng t?n vào sự l?nh th?êng của hòn đá đặc b?ệt, cứ vào ngày đầu tháng và rằm hàng tháng, ngườ? dân khắp nơ? lạ? kéo về đây để thắp hương, cầu khấn những đ?ều may mắn. Nhưng đặc b?ệt nhất là đến dịp lễ tết, hòn đá có “vết chân t?ên” lạ? thu hút khách nh?ều hơn. “Đa số họ đến đây để đặt bàn chân mình vào bàn chân đá vớ? hy vọng lấy lộc đầu năm”, một cụ cao n?ên góp chuyện. Đ?ều kỳ lạ là chỉ một cỡ chân trên đá nhưng ngườ? lớn hay trẻ em ướm vào đều vừa vặn, chưa có a? ướm chân vào mà không vừa cho dù chân có to đến đâu đ? nữa.
Cụ Cao Danh Thanh bên cạnh tảng đá ?n hình bàn chân t?ên đã bị vù? lấp
Cụ Cao Danh Thanh (75 tuổ?) một cao n?ên trong làng, sống cạnh tảng đá ch?a sẻ: “Ngày xưa cứ dịp đầu năm dân làng lạ? nô nức lên nú? ướm chân lên tảng đá để bắt đầu một năm mớ? suôn sẻ, gặp nh?ều may mắn, không khí lúc đó rất nhộn nhịp, vu? vẻ. Kh? còn nhỏ tô? cũng thường lên đây để x?n được thông m?nh, học hành g?ỏ? g?ang và khỏe mạnh”. Cụ Thanh còn cho b?ết thêm, không chỉ ngườ? ở làng Thọ Sơn mà ngườ? dân các làng khác nghe t?ếng cũng đến để x?n được một lần đặt chân lên đá cầu may, nh?ều hôm ngườ? đến đông quá còn phả? xếp hàng theo thứ tự. A? ra về đều nở nụ cườ? trên mô?.
“Đá th?êng” đánh dấu kho báu
Tạ? vị trí hòn đá ngày xưa, nay chỉ còn một phần nhỏ của tảng đá kỳ lạ nổ? trên mặt đất, ngay sát đường đ? của xã, phần còn lạ? bị lấp trong lớp đất sâu. Tục ướm chân theo đó cũng chỉ còn lạ? trong ký ức của dân làng. Kh? được hỏ? vì sao “đá th?êng” lạ? bị vù? lấp ông Thanh cho b?ết: Có rất nh?ều chuyện kì lạ về v?ệc hòn đá đột nh?ên bị vù? mất. Chỉ qua một đêm ngủ dậy, dân làng đ? qua nơ? có hòn đá mớ? bàng hoàng phát h?ện tảng đá to rộng bị vù? phần lớn trong đất, các dấu vết còn sót lạ? như một h?ện trường mớ? bị phá hoạ?.
Vùng đất này xưa k?a dân cư thưa thớt, phần đất dướ? chân nú? nơ? có tảng đá ?n hình bàn chân t?ên cũng rất hoang vu, cây cố? rậm rạp ít ngườ? qua lạ? nên nguyên nhân tảng đá bị phá như thế nào không a? b?ết rõ. L?ên tưởng đến những câu chuyện truyền tụng về kho báu của ngườ? Trung Quốc được chôn dấu từ xa xưa đến nay, các cụ cao n?ên nhận định có lẽ hòn đá ?n hình bàn chân chính là một vật đánh dấu kho báu. Nh?ều khả năng đoàn khách lạ bí mật đến cách đây chừng 30 năm để tìm lạ? kho báu nên mớ? đào bớ? lòng đất phía dướ? tảng đá. Lờ? đoán định này kh?ến cả làng xôn xao, tra? tráng ngày ấy ch?a nhau theo các hướng để đuổ? theo những ngườ? lạ mong tìm được câu trả lờ? nhưng đoàn khách bí h?ểm đó đã rò? đ? cách bí ẩn về một dấu vết được chôn hàng trăm năm dướ? “đá th?êng”.
Nh?ều ngườ? không t?n vào chuyện kho báu, họ g?ả? thích đơn g?ản bọn trộm chính là thủ phạm phá đá. Thấy ngườ? dân sùng bá?, quý trọng hòn đá, thắp hương nên bọn chúng nghĩ phía dướ? tảng đá đó có vàng bạc châu báu nên đã tìm đến đào bớ?, chứ chẳng l?ên quan đến đoàn ngườ? nước ngoà? nào cả. Chưa có một nguyên nhân nào xác thực, đủ t?n cậy nhưng có một đ?ều đáng t?ếc hòn đá đã bị vù? lấp, tục ướm chân trên đá cầu may cũng không còn.
Vậy là cả làng hoảng hốt tìm nguyên nhân, tuy nh?ên vẫn không a? lí g?ả? được tạ? sao chỉ trong vòng một đêm tảng đá lạ? bị vù? lấp nhanh như vậy. Sau đó một số ngườ? dân trong làng mớ? chợt nhớ đến những ngườ? Tàu đã đến và lên thăm tảng đá ngày hôm qua. Tất cả mọ? ngườ? đều cho rằng đây là những đố? tượng khả ngh? nhất. Nhớ đến những câu chuyện ngườ? xưa kể lạ?, các cụ cao n?ên trong làng nhận định rằng có lẽ đoàn ngườ? Tàu đến để lấy kho báu mà cha ông họ ngày xưa đã cất g?ấu ở đây. Và bàn chân ngườ? trên đá là kí h?ệu họ để lạ? chỉ vị trí của kho báu để sau này dễ tìm k?ếm. Nghĩ vậy mọ? ngườ? trong làng l?ền ch?a nhau theo các hướng để đuổ? theo những ngườ? Tàu đó, tuy nh?ên cho dù truy tìm rất lâu thì vẫn không thể tìm ra một dấu vết nào của những ngườ? lạ mặt. Đoàn ngườ? đã cao chạy xa bay ngay sau kh? lấy được kho báu mà không để lạ? một dấu vết nào.
Vị trí của hòn đá có dấu chân t?ên nay chỉ còn lạ? phần nhỏ.
Nhưng cụ Thanh cho b?ết có ngườ? lạ? kể rằng tảng đá bị phá và bị vù? lấp là do những kẻ trộm làm. Có lẽ bọn chúng nghĩ dướ? tảng đá có vàng bạc châu báu nên đã lợ? dụng đêm tố? đến đào bớ?, tìm k?ếm, chứ chẳng có đoàn ngườ? Tàu nào cả. Không b?ết thật g?ả thế nào nhưng ông Thanh ch?a sẻ từ kh? tảng đá bị vù? lấp tục ướm chân vào hòn đá ?n hình bàn chân t?ên vào đầu năm mớ? cũng không còn nữa.
Lần tìm về các phong tục của làng, ông Cao Nga, trưởng ban văn hóa xã D?ễn Phú, huyện D?ễn Châu cho b?ết: “Hòn đá có ?n hình bàn chân ở làng Thọ Sơn là có thật, phòng văn hóa thông t?n của huyện D?ễn Châu cũng đã nh?ều lần lên thăm và có ý định phục dựng lạ? tảng đá. Nhưng do nh?ều vấn đề phát s?nh nên công v?ệc khô? phục hòn đá ?n bàn chân t?ên vẫn chưa được thực h?ện. Những câu chuyện ly kì về hòn đá đều là lờ? kể của dân g?an trong đó có nh?ều chuyện từ xa xưa truyền lạ? theo lố? truyền m?ệng. Các sách vở tà? l?ệu chính thống không gh? về kho báu và thực tế không tìm thấy bằng chứng nào l?ên quan”.
Mặc dù tảng đá kì lạ đã bị vù? lấp và tục ướm chân cũng chỉ còn là kỷ n?ệm trong ký ức của những bậc cao n?ên, nhưng làng Thọ Sơn vẫn t?n tưởng nơ? hòn đá an tọa chính là chốn “địa l?nh” đầy phép màu. Ngày lễ tết nào nơ? đây cũng ngh? ngút khó? hương của khách thập phương và đón nhận lờ? cầu phúc của khắp nơ? gần xa. Dân làng h?ện đang không ngừng h? vọng vào một cá? tết không xa tảng đá ?n hình bàn chân t?ên sẽ được phục dựng và tục ướm chân vào dịp đầu năm sẽ được hồ? s?nh, mang lạ? nét s?nh hoạt độc đáo cho ngườ? dân nơ? đây.
K?m Thoa – Hà Hằng
