Theo báo Tuổi trẻ Online, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) vừa có văn bản gửi Bộ trưởng Bộ Công Thương về những vướng mắc trong đàm phán giá điện các dự án nhà máy điện gió, điện mặt trời chuyển tiếp. Báo cáo này gửi ra trong bối cảnh chỉ còn một ngày nữa là hết thời hạn mà Bộ Công Thương yêu cầu EVN và các chủ đầu tư dự án phải hoàn thành việc đàm phán giá.
Theo đó, hiện có 85 dự án năng lượng tái tạo (công suất hơn 4.676 MW) bị chậm tiến độ vận hành thương mại. Tuy nhiên, đến ngày 29/3 mới có 4 trong 85 chủ đầu tư gửi hồ sơ đàm phán giá. Trong quá trình làm việc các bên gặp nhiều khó khăn do thiếu loạt hướng dẫn từ Bộ Công Thương về thời hạn hợp đồng mua bán điện (PPA) và phương pháp xác định giá điện.
Tiết lộ lý do, EVN cho hay, hiện thông tư 01 của Bộ Công Thương đã bãi bỏ thời hạn hợp đồng mua bán điện (PPA) trong 20 năm với điện mặt trời nhưng giữ nguyên thời hạn này với điện gió, nên EVN và các chủ đầu tư rất khó thống nhất thời hạn PPA cho dự án điện mặt trời.
Theo EVN, với các nhà máy điện truyền thống đều có hướng dẫn về phương pháp tính giá, nhưng với nhà máy điện chuyển tiếp thì đến nay Bộ Công Thương vẫn chưa có hướng dẫn. Bao gồm các hướng dẫn liên quan đến đời sống kinh tế dự án, sản lượng điện dùng để tính toán giá điện, chi phí vận hành và bảo trì, tỉ lệ vốn chủ sở hữu, lãi vay, tỉ suất lợi nhuận trên vốn chủ sở hữu…
Đơn cử, Bộ Công Thương quy định với dự án truyền thống, đời sống kinh tế cho dự án thủy điện là 40 năm, nhiệt điện than là 30 năm, nhưng với dự án điện gió, mặt trời chuyển tiếp, lại chưa có hướng dẫn nên chưa có cơ sở thực hiện. Chi phí vận hành bảo trì ở dự án truyền thống được quy định mức trần để hai bên đàm phán, nhưng với dự án điện gió, mặt trời chuyển tiếp lại chưa có hướng dẫn…
Ngoài ra, EVN cho hay hiện đang tồn tại 2 nguyên tắc xác định giá điện từ thông số đầu vào. Đó là việc xác định giá điện theo hệ số chiết khấu tài chính bình quân; và xác định giá điện theo dòng tiền từng năm.
Việc chưa có hướng dẫn khiến EVN và các chủ đầu tư gặp khó khăn trong thống nhất sử dụng một nguyên tắc để thực hiện chung cho tất cả các dự án.
Đến nay, Bộ Công Thương chỉ hướng dẫn các nguyên tắc đàm phán giá điện, nhưng EVN cho rằng đây chỉ là các quy định khung cơ bản về chính sách giá điện và giá phát điện, không nêu rõ các thông số và nguyên tắc như đã nêu trên.
Theo VnExpress, không riêng EVN, các chủ đầu tư dự án điện chuyển tiếp cũng nói "khó khả thi" trước 31/3 do còn nhiều băn khoăn về khung giá mua điện. Theo khung giá này, giá trần dự án điện mặt trời chuyển tiếp là 1.185-1.508 đồng/kWh và điện gió 1.587-1.816 đồng/kWh. Mức giá trần này thấp hơn khoảng 20% so với giá FIT ưu đãi 20 năm từng được đưa ra trước đây.
Đại diện Tập đoàn Phát triển Năng lượng Gulf (Thái Lan) cho rằng mức giá này quá thấp khiến doanh nghiệp khó thực hiện dự án. Nhà chức trách cần tính toán thêm với các tư vấn, dùng thông số đầu vào hợp lý hơn, đảm bảo giá điện tái tạo cạnh tranh với giá điện than, điện khí.
Về phía EVN, tập đoàn này đề nghị Bộ Công Thương sớm ban hành, chấp thuận đề xuất về cách tính giá điện theo chiết khấu dòng tiền, để làm cơ sở các bên đàm phán cho các dự án điện tái tạo chuyển tiếp.
Theo đó, giá điện sẽ gồm hai thành phần, là giá cố định và giá vận hành, bảo dưỡng (tương tự các nhà máy thuỷ điện). Giá cố định tính theo dòng tiền tương tự phương pháp quy định tại Thông tư 57/2020 với các thông số đầu vào, như tổng mức đầu tư, thông số tài chính theo thực tế vay, giải ngân.
Nguyên tắc xác định giá này, nhằm đảm bảo để các chủ đầu tư trả các khoản chi phí hợp lý toàn bộ vòng đời kinh tế dự án; tỷ suất sinh lời nội tại (IRR) dự án không quá 12% (mức trần IRR Bộ Công Thương quy định cho các dự án điện than, khí, thuỷ điện) và giá hợp đồng mua bán điện nằm trong khung giá Bộ ban hành.
Vân Anh(T/h)
