Bộ Tài chính vừa có Tờ trình Chính phủ đề nghị xây dựng dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế). Trong đó, nội dung tờ trình có đề cập đến phương án tà soát để điều chỉnh mức thuế suất tại Biểu thuế toàn phần tương ứng với các nội dung sửa đổi về thu nhập từ chuyển nhượng vốn, chuyển nhượng bất động sản.
Theo Bộ Tài chính, về mức thuế suất đối với thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản, chính sách thuế TNCN hiện hành của nước ta không phân biệt theo thời gian nắm giữ bất động sản của người chuyển nhượng.
Nhằm hạn chế tình trạng đầu cơ bất động sản, một số quốc gia trên thế giới đã sử dụng các công cụ thuế để tăng chi phí cho hành vi đầu cơ và giảm sức hấp dẫn của việc đầu cơ bất động sản trong nền kinh tế, trong đó có thuế TNCN.
Ngoài ra, một số nước còn áp dụng thuế đối với lợi nhuận thu được từ giao dịch bất động sản phù hợp với tần suất giao dịch, thời gian mua, bán lại bất động sản. Nếu thời gian này diễn ra càng nhanh thì thuế suất càng cao, diễn ra chậm hơn thì thuế suất thấp hơn.
Tại Singapore, đất mua đi, bán lại trong năm đầu tiên bị đánh thuế 100% trên giá trị chênh lệch mua, bán; sau 2 năm thì mức thuế suất là 50%; sau 3 năm là 25%. Tại Đài Loan, giao dịch bất động sản thực hiện trong 2 năm đầu sau khi mua áp dụng thuế suất là 45%; thực hiện trong 2-5 năm thuế suất là 35%; trong 5-10 năm thuế suất 20% và thực hiện sau 10 năm mức thuế suất là 15%.
Theo Bộ Tài chính, để có mức độ điều tiết hợp lý, tránh tình trạng đầu cơ, bong bóng bất động sản có thể nghiên cứu để thực hiện thu thuế đối với TNCN từ chuyển nhượng bất động sản theo thời gian nắm giữ như kinh nghiệm của một số nước.
Mức thuế suất cụ thể cần được nghiên cứu, xác định phù hợp, phản ánh được thực trạng hoạt động của thị trường bất động sản. Đồng thời, việc áp dụng chính sách thuế TNCN đối với chuyển nhượng bất động sản theo thời gian nắm giữ cũng cần đồng bộ với quá trình hoàn thiện các chính sách có liên quan đến đất đai, nhà ở cũng như sự đồng bộ, mức sẵn sàng của hạ tầng công nghệ thông tin về đăng ký đất đai, bất động sản.
“Qua đó, có thể tạo điều kiện cho cơ quan thuế có đủ thông tin và cơ sở pháp lý để có được các thông tin liên quan đến thời gian nắm giữ bất động sản”, tờ trình nêu rõ.
PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, Chuyên gia kinh tế.
Trao đổi với PV Đời sống & Pháp luật, chuyên gia tài chính PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng đánh thuế bất động sản theo thời gian nắm giữ là đúng đắn và có thể thực hiện ngay.
“Đánh thuế theo thời gian nắm giữ có thể làm giảm thiểu vấn nạn đầu cơ trên thị trường bất động sản. Việc đánh thuế cụ thể sẽ được tính toán kỹ. Tôi đề xuất có thể theo phương án đánh thuế cao nếu phát sinh giao dịch mua bán ngay trong năm đầu tiên, sau đó càng về sau càng thấp và cuối cùng sau 5 năm thì đánh thuế rất thấp như hiện tại”, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh nói.
Trước ý kiến lo ngại việc đánh thuế chuyển nhượng bất động sản theo thời gian sở hữu sẽ làm ảnh hưởng tới những người có nhu cầu mua bán bất động sản để phục vụ nhu cầu chính đáng của bản thân, PGS.TS Đinh Trọng Thịnh cho rằng đây chỉ là những trường hợp hy hữu.
“Mua nhà, bất động sản là quyết định quan trọng và người mua cần tính toán, suy xét kỹ trước khi ra quyết định. Theo tôi, nếu mua và bán ngay trong thời gian ngắn thì buộc họ sẽ phải chịu mức thuế cao hơn”, chuyên gia này nhấn mạnh.
Luật sư Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch Công ty luật SBLAW.
Đồng quan điểm với PGS.TS Đinh Trọng Thịnh, Luật sư Nguyễn Thanh Hà - Chủ tịch Công ty luật SBLAW cho rằng việc đánh thuế dựa trên thời gian sở hữu có thể tạo động lực để cá nhân giữ bất động sản lâu dài, thay vì đầu cơ ngắn hạn để trục lợi. Điều này giúp ổn định thị trường bất động sản, giảm nguy cơ “bong bóng” và đảm bảo nguồn cung nhà ở bền vững.
Theo Luật sư Nguyễn Thanh Hà, người sở hữu bất động sản trong thời gian ngắn thường có lợi nhuận cao hơn do chênh lệch giá thị trường. Việc áp dụng mức thuế cao hơn với nhóm này sẽ giúp điều chỉnh sự công bằng giữa các nhóm sở hữu bất động sản.
“Đề xuất này có thể tăng nguồn thu thuế từ các giao dịch ngắn hạn, đặc biệt trong bối cảnh thị trường bất động sản sôi động, đóng góp vào ngân sách nhà nước”, Luật sư Nguyễn Thanh Hà cho biết.
Bên cạnh đó, Luật sư Nguyễn Thanh Hà đề xuất cần xây dựng quy định cụ thể và rõ ràng về cách xác định thời gian sở hữu, tăng cường năng lực quản lý của cơ quan thuế để tránh gian lận, đánh giá tác động thực tế đến thị trường và cân nhắc mức thuế phù hợp để không làm giảm tính thanh khoản hoặc gây khó khăn cho những người giao dịch hợp lý.
