Với khát khao mang tri thức về nông thôn, người đàn ông với biệt danh “Cửu vạn sách” bước vào hành trình tặng sách, xây dựng tủ sách, khuyến đọc và dành ngọn lửa đam mê với những dự án ý nghĩa, trở thành thành viên tích cực của chương trình Sách hóa nông thôn Việt Nam.
Ý tưởng sách hóa nông thôn
Từng mang tiếng “vác tù và hàng tổng” khiến gia đình, người thân lo lắng, nhưng với bản lĩnh và nhiệt huyết thanh xuân, “Cửu vạn sách” vẫn miệt mài gieo mầm văn hóa đọc trên mỗi nẻo hành trình, dần chinh phục những ánh nhìn nghi ngờ từ những người xung quanh.
Đó là một quãng gian nan trong câu chuyện của anh Đỗ Tiến Thành (sinh năm 1979). Hiện đang là Phó Giám đốc trung tâm Hạ tầng kỹ thuật của một công ty xây dựng, nhưng anh được mọi người biết đến với biệt danh “Cửu vạn sách” cùng những dự án khuyến đọc nhiều hơn.
Làm tủ sách lớp 1 tại trường tiểu học. (Ảnh: NVCC). |
Mở đầu câu chuyện, người đàn ông 41 tuổi lý giải về biệt danh “Cửu vạn sách” của mình: “Đơn giản chỉ là mô tả công việc đưa sách về nông thôn, cũng là mong muốn của cá nhân tôi, sẽ đưa được nhiều vạn cuốn sách đến cho trẻ em. Tôi may mắn có những người bạn đồng chí hướng. Chúng tôi chọn những cái tên rất đơn giản và gần gũi như “Ăn mày sách Nguyễn Quang Thạch”, “Giáo sư bán sách rong Nguyễn Quốc Vương”, “Cửu vạn sách Đỗ Tiến Thành”... gắn liền với một công việc đơn giản nhưng với tình yêu, sự bền bỉ có thể đem lại giá trị lớn cho cộng đồng, xã hội”.
Là người con sinh ra giữa hồn quê văn hiến Hưng Yên, và đúc kết từ chính những trải nghiệm của bản thân, anh tâm niệm: “Để nuôi dưỡng văn hóa đọc trong mỗi con người, hãy giúp những đứa trẻ đọc sách từ ấu thơ”.
“Đến bây giờ, tôi vẫn nhớ như in hai cuốn sách mà mình có được từ khi còn rất nhỏ. Đó là cuốn Không gia đình mà mẹ tôi mua tặng và cuốn Con chim mồi bằng gỗ vốn là phần thưởng cho 3 tháng đi sinh hoạt hè năm 1986, khi tôi học lớp 2. Những câu chuyện chứa đựng sự nhân văn và lòng yêu thương đã đi theo tôi đến lúc trưởng thành, nuôi dưỡng mong muốn đưa sách đến cho các em nhỏ ở nông thôn và khắp nơi trên cả nước”, anh Thành bồi hồi nhớ lại.
Ước muốn giúp trẻ em đọc sách đã đưa người kỹ sư xây dựng đến với chương trình Sách hóa nông thôn Việt Nam do người bạn Nguyễn Quang Thạch khởi xướng. Đồng cảm với nhau ở góc nhìn khi thấy trẻ em ở nông thôn hiện nay thiếu sách, không có thói quen đọc sách, anh cùng bạn bè của mình đã bền bỉ gieo mầm văn hóa đọc trên mỗi nẻo hành trình.
Năm 2014, hành trình của “Cửu vạn sách” bắt đầu bằng việc tự bỏ tiền ra mua những cuốn sách hay như Khuyến đọc, Totto chan... tặng các bạn sinh viên, bạn bè, đồng nghiệp và bắt đầu chia sẻ với mọi người về chương trình sách hóa. Năm 2015, anh cùng nhóm của mình làm những tủ sách lớp học đầu tiên cho các trường học tại quê hương.
Khát khao đưa thật nhiều sách đến với các em nhỏ, trong ngày sinh nhật của mình, Đỗ Tiến Thành không ngại đăng lên Facebook, kêu gọi mọi người thay lời chúc bằng việc quyên góp 25.000 đồng để mua sách cho trẻ em.
Tặng sách online
Bên cạnh việc tặng sách, khuyến đọc, anh Thành còn vận động cha mẹ, thầy cô tích cực đồng hành dạy dỗ, đọc sách cùng trẻ.
Tâm đắc với câu danh ngôn “Một dân tộc không đọc sách là một dân tộc không có hy vọng”, “Cửu vạn sách” không giấu nổi niềm trăn trở: “Những quốc gia văn minh, phát triển như Âu, Mỹ, Nhật, Israel... đều có tỉ lệ người dân đọc sách rất cao, họ có hệ thống thư viện và ngành xuất bản phát triển mạnh mẽ từ nhiều thế kỷ trước. Đọc sách chính là quá trình tự học, tự trải nghiệm, vượt qua khuôn khổ thời gian và không gian, ranh giới của sự giàu nghèo. Trong khi đó, theo thống kê của ngành xuất bản, tỉ lệ sách đọc tại Việt Nam chỉ khoảng 0,8-1 cuốn/người/năm. Đây là con số rất thấp so với thế giới và chúng ta cần nỗ lực cải thiện văn hóa đọc”.
Hóa thân thành ông già Noel để mang sách đến cho học sinh mầm non.(Ảnh: NVCC). |
Đồng hành cùng chương trình Sách hóa nông thôn, anh nhận thấy: “Hệ thống thư viện tập trung trong trường học, đặc biệt là các trường công còn yếu kém, nghèo nàn. Đọc sách chưa được coi trọng như một môn học, thủ thư trường học phần lớn không được đào tạo chuyên môn, bài bản, chưa được đãi ngộ hợp lý”.
“Để cải thiện văn hóa đọc trong môi trường học đường, chúng tôi mong muốn ngành giáo dục áp dụng mô hình tủ sách lớp học (theo hình thức xã hội hóa), kết hợp với thư viện trường học để tăng thời lượng đọc/mượn sách của học sinh. Đọc sách cần được coi trọng như một môn học thay vì chỉ chú trọng đến sách giáo khoa.
Ngoài ra, ngành văn hóa cũng cần đẩy mạnh mô hình tủ sách gia đình, tủ sách cộng đồng. Chỉ cần mỗi gia đình Việt Nam đều có tủ sách thì đất nước sẽ có hàng chục triệu tủ sách, và rất nhiều trẻ em được đọc sách từ nhỏ”, đôi mắt anh ánh lên niềm hy vọng.
“Sự kết nối trực tiếp giữa người với người đang dần bị mất đi, thay vào đó là sự hỗ trợ của thiết bị công nghệ. Cho dù có nhiều vật chất nhưng con người đang cảm thấy thiếu hạnh phúc hơn. Điều đó cho thấy, đọc sách giấy, cũng như những hoạt động trải nghiệm, lao động gắn với thiên nhiên là không thể thiếu. Sách giấy, cùng với sách điện tử nên là sự bổ sung và lựa chọn khác nhau cho con người. Quan trọng là văn hóa đọc được phát triển mạnh mẽ”, đó là những điều người “Cửu vạn sách” muốn nhắn nhủ trước khi kết thúc cuộc trò chuyện.
Tri ân y, bác sĩ nơi tuyến đầu chống dịch Với mong muốn chia sẻ trách nhiệm cộng đồng trong mùa dịch Covid-19, “Cửu vạn sách” cùng Giám đốc dự án “Mọt sách Mogu” Lê Hiền, đã thực hiện chương trình “Tặng sách cho con em y, bác sĩ - mang bình an đến cho mùa dịch Covid-19”. “Chúng tôi, những người làm khuyến đọc, nhận thấy mình cũng phải có hành động gì đó để tri ân...Vì vậy, chúng tôi đã mang những cuốn sách gửi tặng cho con em các y, bác sĩ, các bệnh nhân nhỏ tuổi ở các bệnh viện trên cả nước”, anh Thành chia sẻ. |
Thủy Tiên - Quang Trường
Bài viết đăng trên ấn phẩm Đời sống & Pháp luật số Thứ 2 (123)
