Là một nhà giáo về hưu, cụ Liễn đã biến ngôi nhà của mình trở thành thư viện cộng đồng, một không gian học tập suốt đời và miễn phí cho người dân trong vùng.
Với sự góp sức của nhiều tổ chức, trường học, ngôi nhà trí tuệ số 3 hiện có hàng nghìn đầu sách. |
Cụ ông Đoàn Tử Liễn (97 tuổi) ở thôn Trại Trúc, xã Đức Lạc (huyện Đức Thọ - Hà Tĩnh) đã dành tặng căn nhà kiên cố của mình để cùng người con trai xây nên một không gian học tập suốt đời, hoàn toàn miễn phí cho người dân nông thôn.
Sinh thời, cụ Đoàn Tử Liễn là người ham mê đọc sách nên thường được con cái bổ sung sách để đọc. Từ đó, tủ sách gia đình ngày một nhiều thêm, đa dạng hơn, bạn bè, đồng nghiệp, bà con lối xóm cũng thường lui tới để đọc sách, đánh cờ.
Cũng xuất phát từ đó, cụ Liễn có nguyện vọng là biến ngôi nhà trở thành thư viện cộng đồng, một không gian học tập suốt đời, hoàn toàn miễn phí cho người dân trong vùng.
Nay tuổi đã cao, trí nhớ không còn được minh mẫn, song mỗi lần nhìn về ngôi nhà trí tuệ mà các con gây dựng nên, đôi mắt cụ vẫn sáng lên vẻ phấn khởi, mãn nguyện.
Bà Đoàn Thị Minh Lý (57 tuổi, con gái ông Liễn) hiện là người trực tiếp thăm nom ngôi nhà trí tuệ ở Hà Tĩnh kể lại: Cách đây 7 năm, khi cha tròn 90 tuổi, anh em chúng tôi đã góp công, góp của để xây cho cha một căn nhà kiên cố. Sống một mình trong căn nhà mới, cha thường được con cái đem sách về để đọc, dần dần, ngôi nhà này có rất nhiều sách. Bạn bè, láng giềng cũng thường lui tới để đọc sách”.
Phía trước nhà, một cái chòi lá được dựng lên bên cạnh ao cá, có bộ bàn ghế đá để người dân xung quanh đến hóng mát, đọc sách hay đánh cờ. Khu vực sân có mái che, được đặt nhiều bộ bàn ghế cùng một chiếc bảng, có thể dùng để ngồi đọc sách hay triển khai hoạt động dạy học.
Cụ Đoàn Tử Liễn phấn khởi khi ngôi nhà của mình trở thành không gian học tập cho cộng đồng. |
Năm 1958, khi dạy học tại Trường phổ thông cấp 1 xã Đức Lập (huyện Đức Thọ), cụ Liễn đã tích cực tham gia phong trào Bình dân học vụ, góp phần hoàn thành kế hoạch 3 năm thanh toán nạn mù chữ trước thời hạn. Cụ được Ủy ban hành chánh Hà Tĩnh tặng GIẤY GHI CÔNG DIỆT DỐT.
Năm 1961, cụ tham gia học lớp bổ túc nghiệp vụ Trường Sư phạm sơ cấp Hà Tĩnh. Từ 1971 đến 1974, tham gia bồi dưỡng văn hóa nghiệp vụ theo chương trình Trung học hoàn chỉnh (hệ Hàm thụ). Sau khi ra trường, cụ được điều động về dạy học tại Trường Cấp 1 xã Cẩm Nam, rồi được đề bạt làm Hiệu trưởng Trường cấp 1 xã Cẩm Yên (huyện Cẩm Xuyên).
Sau đó, cụ Đoàn Tử Liễn được chuyển về giảng dạy tại Trường cấp 1 Đức Lạng, Trường cấp 1 Đức Đồng, rồi làm Phó Phòng Giáo dục - Đào tạo Đức Thọ cho đến khi nghỉ hưu theo chế độ. Trong quá trình dạy học, cụ nhiều năm đạt danh hiệu giáo viên giỏi tỉnh, danh hiệu chiến sỹ thi đua cấp tỉnh và nhiều năm có học sinh giỏi cấp tỉnh.
Đến năm 2018, do sức khỏe yếu nên cụ Liễn về ở hẳn với gia đình bà Lý. Từ những nguyện vọng trước đó của cha, con trai út là ông Đoàn Tử Hoan (chủ nhà sách Đông – Tây, Hà Nội) đã xin phép cha sửa chữa căn nhà để xây dựng thư viện, nơi đọc sách chung cho bà con trong vùng, đặc biệt là các em học sinh.
Đến tháng 4/2018 thì ngôi nhà được hoàn thiện theo phong cách kiến trúc thư viện, công năng được chuyển đổi, không gian riêng tư thành nơi sinh hoạt cộng đồng. Đây cũng là ngôi nhà nằm trong chuỗi dự án ngôi nhà trí tuệ được anh Nguyễn Anh Tuấn (Nghệ An) và anh Đoàn Tử Hoan triển khai ở một số địa phương khác. Do đó, tên đầy đủ của thư viện là “Ngôi nhà trí tuệ số 3” (ngôi nhà trí tuệ số 1 và số 2 được xây dựng trước đó tại Nghệ An - PV)”.
Cụ Đoàn Tử Liễn nhiều năm đạt danh hiệu giáo viên giỏi tỉnh và Chiến sỹ thi đua cấp tỉnh. Ảnh: Infonet |
Điều khiến ông Hoan trăn trở là làm sao “Ngôi nhà trí tuệ” đi vào hoạt động được hiệu quả và phát huy được giá trị của sách. Làm sao giới thiệu cho nhiều người biết để đến đọc và sinh hoạt: “Chúng tôi muốn tổ chức các lớp học miễn phí ở đấy, sẵn sàng mời thầy cô giáo nhưng học sinh rất bận nên không triển khai được. Vừa rồi chúng tôi có mời một số tình nguyện viên nước ngoài về chơi, giao lưu tiếng Anh nên thu hút được khá đông học sinh tham gia”.
Ông Trần Hoài Đức, Phó chủ tịch UBND huyện Đức Thọ đánh giá cao mô hình Ngôi nhà trí tuệ: “Đây là một việc làm rất tốt, có sức cổ vũ lớn đối với phong trào đọc sách mà huyện vừa phát động. Mặc dù ở xã miền núi nhưng đã thu hút được nhiều độc giả ở mọi lứa tuổi, đặc biệt là học sinh”.
“Đến với Ngôi nhà trí tuệ, ngoài việc đọc sách các em còn được giao lưu, giúp đỡ lẫn nhau trong quá trình học tập, tạo nên sự phấn chấn, thúc đẩy các em học tập tốt hơn vì đây là một sân chơi rất lành mạnh và bổ ích, một trường học ngoài đời”, ông Đức nói thêm.
Mộc Miên (T/h)
