Theo báo Công An Nhân Dân, ngày 5/3, TAND TP.HCM sẽ mở phiên tòa hình sự sơ thẩm xét xử các bị cáo liên quan đến sai phạm xảy ra tại Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) và các đơn vị có liên quan.
Trong vụ án này, bị cáo Trương Mỹ Lan (Chủ tịch Tập đoàn Vạn Thịnh Phát) bị truy tố về 3 tội: Tham ô tài sản, Đưa hối lộ và Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng. Bị cáo Lan được xác định có vai trò chính, gây thiệt hại và chiếm đoạt hàng trăm nghìn tỷ đồng của SCB.
Cáo trạng của Viện KSND tối cao truy tố bị cáo Lan theo quy định tại Bộ luật Hình sự năm 1999. Tại quy định của BLHS năm 1999, Bộ luật Hình sự năm 2015 và Nghị quyết số 41 năm 2017 của Quốc hội về thi hành Bộ luật Hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 thì những hành vi phạm tội xảy ra trước ngày 1/1/2018 xử lý theo điều, khoản tương ứng Bộ luật Hình sự năm 1999. Những hành vi sai phạm nếu xảy ra sau ngày 1/1/2018 bị xử lý theo các điều, khoản của Bộ luật Hình sự năm 2015, có xem xét đến nguyên tắc có lợi cho các bị can.
Từ kết quả điều tra, các cơ quan tiến hành tố tụng đã rà soát, phân loại xử lý các bị can theo các tội danh cụ thể, tương ứng với vị trí, vai trò, số lượng, tính chất, mức độ hành vi và lỗi của từng bị can.
Hành vi phạm tội của bị cáo Lan được xác định diễn ra trong thời gian dài, trước khi Bộ luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 có hiệu lực. Khi truy tố bị cáo Lan, cơ quan tố tụng áp dụng nguyên tắc có lợi cho người bị buộc tội nên đã áp dụng Bộ luật hình sự năm 1999 đối với bị cáo Lan về tội Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng.
Bào chữa cho bị cáo Lan tại tòa có 5 luật sư, gồm luật sư Giang Hồng Thanh, luật sư Trương Thanh Đức, luật sư Phan Trung Hoài, luật sư Phan Minh Hoàng và luật sư Nguyễn Huy Thiệp.
Báo Công An Nhân Dân dẫn lời luật sư Giang Hồng Thanh cho hay, trước ngày diễn ra phiên tòa, sức khỏe của bị cáo Lan tốt. Mặc dù mắc nhiều bệnh, phải sử dụng gần 10 loại thuốc mỗi ngày nhưng bệnh xá và bác sĩ của trại giam không lúc nào để bị cáo Lan bị thiếu thuốc. Về tinh thần, bị cáo Lan ổn định, vững vàng, không than phiền, đổ lỗi, oán trách ai.
Do gia đình bị cáo Lan ở xa nên cơ quan tố tụng và các cơ sở giam giữ cho phép luật sư thay mặt gia đình mỗi tháng từ 2 - 3 lần gửi đồ ăn uống, nhu yếu phẩm, thuốc men cho bị cáo Lan.
Qua luật sư bào chữa, bị cáo Lan bày tỏ việc tự nguyện mang tất cả tài sản hợp pháp của mình cũng như vận động gia đình, kêu gọi bạn bè giúp đỡ để đảm bảo giải quyết triệt để các vấn đề về tài chính, kinh tế liên quan đến hậu quả vụ án trong trường hợp tòa án phán quyết bị cáo Lan có tội và có trách nhiệm bồi thường, khắc phục.
Luật sư Giang Hồng Thanh cũng cho hay, bị cáo Lan khẳng định với điều kiện kinh tế, uy tín và khả năng của bản thân, khi tòa phán quyết phải chịu trách nhiệm đối với hậu quả nào, đều sẽ được giải quyết, theo thông tin trên báo Dân Việt.
Gia đình bị cáo Lan cũng đã cung cấp tới các cơ quan tố tụng danh sách hơn 10 tài sản có giá trị rất lớn và không liên quan đến vụ án để xin phương án xử lý.
"Bà Lan còn một số vấn đề chưa đồng nhất với quan điểm buộc tội của cơ quan tố tụng; mong mọi việc sẽ được xem xét một cách kỹ lưỡng, thấu đáo để có những quyết định thấu tình đạt lý cho bà và những người khác trong cùng vụ án", luật sư Giang Hồng Thanh nói.
Cũng theo luật sư Giang Hồng Thanh, bị cáo Lan từng chia sẻ, từ khi Nhà nước có chủ trương hợp nhất ba ngân hàng yếu kém thành Ngân hàng TMCP Sài Gòn (SCB) vào năm 2011, bị cáo đã dùng nhiều tài sản có giá trị hàng chục nghìn tỷ đồng của bản thân và gia đình, đưa vào ngân hàng bảo lãnh cho nhiều khoản nợ không phải của mình để làm phương án cơ cấu các khoản cấp tín dụng yếu kém trước đó, tránh cho ba ngân hàng không bị đổ vỡ.
Về nhiều nhiều bất động sản đắc địa tại TP.HCM chưa được triển khai xây dựng, bị Lan chia sẻ có mong muốn chọn đối tác tốt nhất về tài chính, kỹ thuật và quản trị để xây dựng những "công trình tầm cỡ thế giới", như tòa nhà Times Square của vợ chồng bị cáo.
Theo hồ sơ vụ án, bị cáo Trương Mỹ Lan (còn gọi Trương Muội) sở hữu hệ sinh thái Vạn Thịnh Phát gồm hàng loạt doanh nghiệp như Tập đoàn VTP; Công ty Vạn Thịnh Phát; Tập đoàn Sài Gòn Peninsula; Công ty Tài chính Việt Vĩnh Phú; Tập đoàn An Đông… Ngoài ra, bị cáo còn lập hàng loạt công ty ma, để đứng tên khoản vay; chuyển/nhận tiền từ nước ngoài; phát hành trái phiếu; đứng tên dự án…
Ngân hàng SCB được bị cáo Lan thành lập trên cơ sở thâu tóm rồi hợp nhất 3 ngân hàng tư nhân để "lợi dụng hoạt động của ngân hàng trong việc huy động vốn" cho các doanh nghiệp nói trên.
Cụ thể, từ năm 2011, bị cáo Lan nhờ người đứng tên, thâu tóm đa số cổ phần của ngân hàng Sài Gòn (cũ), ngân hàng Việt Nam Tín Nghĩa, ngân hàng Đệ Nhất. Năm sau, bị cáo Lan cho hợp nhất cả 3 thành ngân hàng Sài Gòn – SCB.
Ban đầu, bị cáo nhờ 73 cổ đông đứng tên sở hữu hơn 85% cổ phần tại SCB nhưng đến năm 2018, tỷ lệ nắm giữ tăng lên hơn 91%. Trong đó, bị cáo Lan chỉ trực tiếp nắm 4,9% vốn điều lệ, còn lại vẫn nhờ người thân tín đứng tên.
Với việc nắm quyền chi phối SCB, bị cáo Lan đưa người của mình vào các vị trí chủ chốt như Hội đồng quản trị, Ban Tổng giám đốc, Giám đốc chi nhánh lớn, Trưởng ban kiểm soát…
Theo thông tin trên báo Dân Việt, những người này đều có trình độ, hoạt động lâu năm trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng và làm việc theo sự chỉ đạo của bị cáo Trương Mỹ Lan. Đổi lại, bị cáo trả cho họ mức lương cao, từ 200 – 500 triệu đồng một tháng.
Cơ quan điều tra cáo buộc bằng cách thâu tóm, điều hành hoạt động của SCB, bị cáo Trương Mỹ Lan đã "sử dụng SCB với chức năng của một ngân hàng thương mại cổ phần như một công cụ tài chính để huy động tiền gửi của người dân và các tổ chức, huy động vốn từ các nguồn khác… Trong hoạt động cho vay, SCB chủ yếu phục vụ mục đích cá nhân của Trương Mỹ Lan".
Kết quả điều tra cho thấy, bà Lan chỉ đạo thân tín của mình tại SCB, triển khai hoạt động rút tiền trong ngân hàng thông qua hình thức "cho vay khống", thậm chí còn rút tiền trước, lập hồ sơ vay vốn sau.
Mỗi khoản cần rút, bị cáp Lan và đồng phạm đều áp dụng cách làm khác nhau và giao cho từng nhóm của Vạn Thịnh Phát dựng công ty ma, vẽ phương án đầu tư các dự án, giao cấp dưới tính toán tài sản đảm bảo cho phù hợp…
Cơ quan điều tra xác định, trong tổng số hơn 1.200 khoản vay của bị cáo Trương Mỹ Lan và Vạn Thịnh Phát tại SCB, có 684 khoản vay với tổng số nợ 382.876 tỷ đồng chưa có thủ tục thế chấp khi giải ngân. Bên cạnh đó, có 201 khoản vay không được phê duyệt của cấp có thẩm quyền trong ngân hàng.
Viện kiểm sát xác định, giai đoạn 2012 – 2017, bị cáo Trương Mỹ Lan và đồng phạm rút tiền trái phép khỏi SCB bằng 368 hồ sơ, hiện còn dư nợ hơn 132.000 tỷ đồng, không có khả năng thu hồi. Giai đoạn 2018 - 2022, bị cáo Lan lập khống gần 1.000 hồ sơ vay vốn, chiếm đoạt của SCB hơn 304.000 tỷ đồng, gây thiệt hại gần 130.000 tỷ đồng.
Đinh Kim (T/h)
