Tỉ số phần trăm là gì?
Tỷ số của hai số là thương của phép chia số a cho số b với b khác 0, được viết dưới dạng a / b hoặc a : b.
Tỷ số phần trăm chính là tỉ số của hai số mà ở đó ta sẽ quy mẫu số của tỉ số về số 100. Tỷ số phần trăm thường được sử dụng để biểu thị độ lớn tương đối của một lượng này so với lượng khác. Ví dụ: 1/100=1%, 25/100=25%
Ký hiệu thường dùng là "%" – ký hiệu phần trăm. Ví dụ: 50% (đọc là "năm mươi phần trăm") tương đương với 50/100, nói cách khác là 0,5.
Để biểu diễn phần trăm của một số a với a là số tự nhiên hoặc số thập phân, ta dùng ký hiệu:
a : 100 hoặc a/100 = a%
Ví dụ; 15/100 = 15%
Ý nghĩa của tỷ số phần trăm
Phần trăm là một tỉ số được biểu thị thành dạng phân số với mẫu số là 100.
Ký hiệu (%): đọc là phần trăm.
Ví dụ: 100% được đọc thành là một trăm phần trăm.
Phần trăm được người ta dùng để xem xét độ lớn tương đối của 1 lượng khi so với lượng khác. Nói 1 cách dễ hiểu hơn là đại lượng số 1 sẽ thường biểu thị phần tương ứng hay phần có thay đổi so với đại lượng số 2.
Ví dụ: Có 1 lượng tiền là 100.000 đồng mà lãi khi tăng thêm là 5000 đồng thì khi đó số tiền tổng sẽ tăng 5000/10000 = 0,05 so với lúc đầu tiên. Khi cần diễn đạt dưới dạng tỉ số phần trăm thì chúng ta có thể nói là số tiền 100.000 đồng này có lãi suất thêm 5%.
Các cách tính phần trăm (%) nhanh chóng và chính xác nhất
Cách Tính Phần Trăm Lương
Tính mức lương cũ so với mức lương mới với công thức: (Mức lương mới - Mức lương cũ) : Mức lương cũ x 100.
Ví dụ: Lương tháng 7 là 7,7 triệu đồng, lương tháng 6 là 6,4 triệu đồng thì % lương tăng/giảm của tháng 7 so với tháng 6 = (7,7 - 6,4) : 6,4 x 100 = 20,31%.
Cách Tính Phần Trăm % Hoàn Thành
Ví dụ: công ty Taimienphi.vn đặt ra mục tiêu cho năm 2017 là 150 tỷ đồng. Tuy nhiên tính tới quý 3 năm 2017 tổng mức doanh thu của công ty đã đạt được 159 tỷ đồng thì % hoàn thành so với đề xuất ban đầu là bao nhiêu, hãy áp dụng cách tính phần trăm % khối lượng hoàn thành trong trường hợp này.
Ta áp dụng công thức: % Đã hoàn thành = Doanh thu đã đạt được/Doanh thu đã đặt ra *100 (Đơn vị là %).
Như vậy sẽ là Số phần trăm % đã đạt được = 159/150 * 100 =106 (%).
-> Kết luận chỉ sau 3 quý công ty Taimienphi.vn đã hoàn thành vượt mức đề ra 6%.
Cách tính phần trăm giảm giá
Công thức: Số tiền sau khi giảm giá = Giá tiền x [(100 - % giảm giá)/100].
Chẳng hạn mặt hàng A tại siêu thị có giá gốc là 1 triệu 3 trăm nghìn đồng và được giảm giá 7%. Vậy số tiền phải trả để mua mặt hàng A sau khi đã giảm giá là bao nhiêu?
Chúng ta có phép tính số tiền giảm: (1.300.000 * 7) / 100 = 91.000 đồng.
Vậy số tiền phải trả để mua sau khi đã giảm là 1.300.000 - 91.000= 1.209.000 đồng.
Cách tính phần trăm tăng giá
Để tính phần trăm tăng giá nhanh nhất, bạn cũng có thể áp dụng tương tự như cách tính phần trăm giảm giá ở trên.
Ví dụ: Khi mua hàng có giá 270 nghìn đồng, chịu thêm mức thuế VTA là 0.5%. Vậy giá trị thực tế của mặt hàng sau khi tính thuế là bao nhiêu?
Phép tính tăng đã có thuế VAT: (270.000 * 0,5) / 100 = 1.350 đồng.
Vậy tổng số tiền phải trả là 270.000 + 1.350 = 271.350 nghìn đồng.
Cách tính phần trăm tăng trưởng
Phần trăm tăng trưởng là một khái niệm quen thuộc trong kinh tế. Khi nhìn vào phần trăm tăng trưởng chúng ta sẽ biết mức độ phát triển của doanh nghiệp hay nền kinh tế đó là nhanh hay chậm, tăng hay giảm so với các kỳ trước.
Công thức tính phần trăm tăng trưởng là: % tăng trưởng = (năm cần tính - năm trước)/năm trước*100
Ví dụ: Doanh nghiệp sản xuất giày có doanh thu năm nay là 50 tỷ VND, năm trước là 35 tỷ VND. Vậy thì phần trăm tăng trưởng của doanh nghiệp này là: ((50-35)/ 35)*100 = 42.86%.
Ngoài ra, tỷ lệ phần trăm trong trường hợp này cũng có thể mang giá trị âm. Lý do là vì doanh thu tháng này có thể thấp hơn so với kỳ cần so sánh, và giá trị âm sẽ mang ý nghĩa mức tăng trưởng giảm hay thấp hơn.
Cách tính phần trăm hoàn thành
Sẽ có đôi khi ta cũng cần đến cách tính phần trăm để đánh giá mức độ hoàn thành công việc. Giờ đây, công thức này còn được nâng cấp lên để tính tỷ lệ hoàn thành công việc theo dự kiến giúp cho việc hoạch định kế hoạch được tốt hơn,…
Công thức tính phần trăm hoàn thành công việc: (số công việc đã hoàn thành x/ số công việc phải hoàn thành y)*100
Ví dụ: Một người thợ may được giao may 50 cái áo trong một tháng, cô đã may được 25 cái. Vậy mức độ hoàn thành công việc của cô ấy sẽ là: (20/50)*100 = 40%.
Cách tính tiền lãi suất ngân hàng
Dùng công thức phần trăm để tính lãi suất sẽ giúp cho chúng ta lựa chọn được mức lãi suất của ngân hàng nào phù hợp và tốt nhất cho ta.
Ví dụ: Bạn A gửi 200.000.000 VND ở ngân hàng B với mức lãi suất là 5%/năm. Lãi suất gửi hàng tháng sẽ là 5%/12 tháng. Tiền lãi mỗi tháng của A là: 200.000.000 * 5% / 12 = 833.333,33 VND.
Tuy nhiên trên đây cũng chỉ là công thức đơn giản khi tính lãi suất tiền gửi ngân hàng. Số tiền lãi thực mà bạn nhận được sẽ còn tùy thuộc vào mức lãi suất của từng ngân hàng cũng như hình thức tính lãi suất (lãi đơn, lãi kép, lãi trả theo cuối kỳ hay theo tháng, theo quý,…) mà có cách tính khác nhau. Nhưng dù là tính cách nào thì chúng vẫn sẽ dựa trên công thức chung ban đầu.
Cách tính lãi suất vay ngân hàng
Tương tự khi đi vay ngân hàng, việc tính được tiền lãi khi vay sẽ giúp chúng ta biết nên lựa chọn ngân hàng nào là hợp lý.
Công thức tính lãi suất khi vay: Số tiền lãi = Số tiền ban đầu * Lãi suất vay
Ví dụ: Bạn vay ngân hàng 50.000.000 VND với mức lãi suất là 9%/năm. Từ đó suy ra, lãi suất vay ngân hàng phải chi trả mỗi tháng là 9%/12 tháng. Vậy tiền lãi mỗi tháng mà bạn phải trả ngân hàng sẽ là: 50.000.000 * 9% / 12 = 375.000 VND.
Cách Tính Phần Trăm Khối Lượng
Công thức: Phần trăm khối lượng = khối lượng mol nguyên tố/khối lượng phân tử của hợp chất x 100.
Ví dụ: Tính phần trăm khối lượng của Hidro trong một phân tử nước.
Công thức hóa học của nước là H20.
Nguyên tử khối Oxi là 16, nguyên tử khối của Hidro là 1.
Do đó, tính phần trăm khối lượng Hidro trong một phân tử nước là (1 x 2) : (2 + 16) * 100 = 11,11%.
Trên đây là toàn bộ những cách tính phần trăm đơn giản nhất. Hy vọng với mỗi công thức bên trên sẽ phần nào giúp bạn biết được cách tính phần trăm nhanh nhất có thể.
Cách tính phần trăm thuế thu nhập cá nhân (TNCN)
Cách tính thuế thu nhập cá nhân diện cư trú
Số tiền thuế TNCN phải đóng= Thu nhập chịu thuế TNCN*20%
Ghi chú: Thu nhập chịu thuế TNCN= Tổng thu nhập - Thu nhập không chịu thuế- Thu nhập được miễn thuế
Cách tính 10% thuế giá trị gia tăng (GTGT)
Trường hợp đóng thuế 10% cho loại hành hóa.dịch vụ:
Nếu giá trị hàng hóa/ dịch vụ chưa tính thuế thì lấy giá trị hàng hóa đó nhân cho phần trăm thuế 10%
Các dạng toán bài tập về tỉ số phần trăm
Các dạng toán bài tập về tỉ số phần trăm bao gồm các dạng: cộng, trừ, nhân, chia. Đối với dạng toán này thực hiện như đối với các số tự nhiên hoặc số thập phân rồi viết thêm ký hiệu phần trăm (%) vào bên phải kết quả vừa tìm được.
Dạng toán cộng:
Công thức: a% + b% = (a + b)%.
Ví dụ: 25% + 25% = (25 + 25)% = 50%
Dạng toán trừ:
Công thức: a% – b% = (a – b)%.
Ví dụ: 120% – 20% = (120 – 20)% = 100%
Dạng toán nhân:
Công thức: a% × b = (a × b)%.
Ví dụ: 20% × 2 = (20 × 2)% = 40%
Dạng toán chia:
Công thức: a% : b = (a : b)%.
Ví dụ: 30% : 3 = (30 : 3)% = 10%
Bài tập vận dụng cách tính phần trăm
Bài tập số 1: Có 200kg măng tươi, sau khi người nông dân phơi khô đi số măng đó nhẹ đi mất 30kg. Lượng nước trong măng tươi là 20%. Tính tỉ số phần trăm nước trong măng đã phơi khô?
Hướng dẫn giải:
Bước 1: Tính lượng nước ban đầu chứa trong 200kg măng tươi bằng 200 : 100 × 20
Bước 2: Tính lượng nước còn lại trong măng đã phơi khô = Lượng nước ban đầu chứa trong măng tươi – Số kg măng nhẹ đi sau khi phơi khô măng tươi.
Bước 3: Tính tỉ số phần trăm nước trong măng đã phơi khô = Lượng nước còn lại trong măng đã phơi khô : Số lượng măng đã phơi khô x 100.
Lời giải:
Lượng nước ban đầu chứa trong 200kg măng tươi là: 200 : 100 x 20 = 40(kg)
Số lượng măng phơi khô là còn: 200 – 30 = 170(kg)
Lượng nước còn lại trong 170kg măng đã được phơi khô là: 40 – 30 = 10(kg)
Tỉ số phần trăm nước trong măng đã phơi khô là: 10 : 170 = 5,88%
Đáp số: Vậy tỉ số phần trăm nước trong măng đã phơi khô là 5,88%.
Bài tập số 2: Trong một lớp học có 25% học sinh giỏi, 55% học sinh khá, có 5 bạn là học sinh trung bình. Tính số học sinh của lớp học đó?
Hướng dẫn giải:
Bước 1: Ta coi tổng số học sinh của lớp là 100% để giải bài toán trên.
Bước 2: Tính số phần trăm học sinh trung bình của lớp học đó.
Bước 3: Tính số học sinh của lớp học đó bằng cách lấy số học sinh trung bình chia cho số phần trăm học sinh trung bình của lớp đó rồi nhân với 100.
Lời giải:
Ta coi tổng số học sinh của lớp học đó là 100%
Số phần trăm học sinh trung bình so với cả lớp học là: 100% – (25% + 55%) = 20%
Số học sinh của lớp học đó là: 5 : 20 x 100 = 25 (học sinh)
Đáp số: Vậy trong lớp học đó có tất cả là 25 học sinh.
Bài tập số 3: Trong nước biển chứa 4% muối. Hỏi để tỉ lệ muối trong 400 gam nước biển là 2% thì ta cần đổ thêm bao nhiêu gam nước lã vào dung dịch đó?
Hướng dẫn giải:
Bước 1: Tính lượng muối chứa trong 400 gam nước biển bằng cách lấy 400 gam nước biển nhân với tỉ lệ phần trăm lượng muối trong nước biển ban đầu.
Bước 2: Ta cần hiểu rằng dung dịch chứa 2% muối nghĩa là cứ có 100 gam nước biển thì có 2 gam muối.
Bước 3: Tính số gam nước lã đổ vào 400gam nước biển sao cho tỉ lệ muối là 2%.
Lời giải:
Lượng muối chứa trong 400 gam nước biển có lượng muối là: 400 x 4 : 100 = 16 (g)
Bởi vì dung dịch chứa 2% muối nên nghĩa là cứ có 100 gam nước thì có 2 gam muối.
Số lượng nước để có 16 gam muối là: 100 : 2 x 16 = 800 (g)
Số gam nước lã cần phải đổ vào 400 gam nước biển là: 800 – 400 = 400(g)
Đáp số: Vậy để cho tỉ lệ muối trong 400 gam nước biển là 2% thì ta cần đổ thêm 400 gam nước lã vào trong dung dịch.
Bài tập số 4: Diện tích vườn chôm chôm của nhà anh A rộng hơn vườn chôm chôm nhà anh B là 5%. Sản lượng thu hoạch chôm của vườn nhà anh A hơn vườn nhà anh B là 26%. Hỏi năng suất thu hoạch của vườn chôm chôm nhà anh A hơn năng suất thu hoạch của vườn chôm chôm nhà anh B là bao nhiêu phần trăm?
Hướng dẫn giải:
Bước 1: Ta coi diện tích và sản lượng thu hoạch của vườn nhà anh B là 100% để tính phần trăm diện tích và sản lượng thu hoạch của vườn chôm chôm nhà anh A.
Bước 2: Tính phần trăm sản lượng vườn và diện tích vườn chôm chôm nhà anh A.
Bước 3: Tính phần trăm năng suất vườn chôm chôm nhà anh A bằng cách lấy sản lượng vườn chia cho diện tích vườn (vừa được tính ở bước trên)
Bước 4: Tính phần trăm năng suất thu hoạch chôm chôm của vườn nhà anh A hơn năng suất thu hoạch chôm chôm của vườn nhà anh B.
Lời giải:
Ta coi sản lượng vườn chôm chôm nhà anh B là 100% thì sản lượng vườn chôm chôm nhà anh A có số phần trăm là: 100% + 26% = 126%
Ta coi diện tích vườn chôm chôm nhà anh B là 100% thì diện tích vườn chôm chôm nhà anh B có số phần trăm là: 100% + 5% = 105%
Phần trăm năng suất vườn chôm chôm nhà anh A là: 126 : 105 = 120%
Phần trăm năng suất thu hoạch chôm chôm của vườn nhà anh A hơn năng suất thu hoạch chôm chôm của vườn nhà anh B là: 120% – 100% = 20%
Đáp số: Vậy năng suất thu hoạch vườn chôm chôm của nhà anh A cao hơn 20% so với năng suất thu hoạch vườn chôm chôm của nhà anh B.
Như Quỳnh(T/h)