Cựu Tổng thống Mỹ đầu tiên bị kết án hình sự
VTC News dẫn thông tin từ NDTV cho biết, Bồi thẩm định đoàn ở Manhattan (New York, Mỹ) hôm 30/5 kết luận cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump phạm toàn bộ 34 tội liên quan làm giả hồ sơ kinh doanh để che giấu khoản tiền “bịt miệng” cho ngôi sao phim người lớn Stormy Daniels trước cuộc bầu cử tổng thống năm 2016.
Được biết, bồi thẩm đoàn tại Manhattan gồm 12 thành viên đã cân nhắc hơn 11 giờ trong 2 ngày, trước khi công bố kết luận nhất trí về các tội danh đối với ông Trump. Với phán quyết nói trên, ông Trump đã trở thành cựu Tổng thống đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ bị tuyên phạm tội hình sự.
Nhóm của ông Trump sẽ sớm công bố có kháng cáo hay không. Nếu thua kiện ở tòa phúc thẩm, cựu Tổng thống Mỹ có thể kháng cáo lên tòa án cấp cao nhất của bang để xét xử vụ việc của mình. Việc này có thể kéo dài 1 năm.
Ông Donald Trump trở thành cựu Tổng thống đầu tiên trong lịch sử nước Mỹ bị tuyên phạm tội hình sự. Ảnh: Reuters
Ngày tuyên án sẽ được ấn định vào 10h ngày 11/7 (theo giờ Bờ Đông Mỹ, tức 22h cùng ngày theo giờ Việt Nam), ngay trước đại hội toàn quốc của đảng Cộng hòa ở Milwaukee, nơi ông Trump dự kiến nhận được đề cử chính thức trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng.
Tòa có thể kết án ông Trump ở mức bị quản chế hoặc chịu án từ 1,5 năm đến 4 năm cho mỗi tội danh trong nhà tù tiểu bang, tối đa là 20 năm. Hiện tại, ông Trump sẽ không bị giam giữ trong khi chờ tuyên án. Các công tố viên cũng không yêu cầu ông nộp bất kỳ khoản tiền bảo lãnh nào.
Phát biểu với báo giới, cựu Tổng thống Trump coi kết quả này là "sự ô nhục" và "gian lận", cho rằng "phán quyết thực sự" sẽ đến từ các cử tri trong cuộc bầu cử tổng thống ngày 5/11.
Trong khi đó, nhóm chiến dịch tranh cử của Tổng thống Mỹ Joe Biden nói rằng phiên tòa cho thấy "không ai đứng trên pháp luật".
Theo các luật sư của ông Trump, đây là vụ án duy nhất trong số 4 vụ truy tố hình sự của ông Trump sẽ được đưa ra xét xử trước cuộc tổng tuyển cử ngày 5/11.
Ông Trump phải đối mặt với 3 cáo trạng hình sự khác xuất phát từ nỗ lực lật ngược thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020 và việc xử lý các tài liệu mật sau khi rời Nhà Trắng vào năm 2021.
CNN nhận định, việc kết án ông Trump trong phiên tòa ở Manhattan không có ý nghĩa gì nhiều đối với 3 vụ án hình sự khác nhằm vào ông. Các vụ án này sẽ tiếp tục được tiến hành như trước khi ông bị kết tội trong vụ án “chi tiền bịt miệng” ở New York.
Chiến dịch tranh cử tổng thống có bị ảnh hưởng?
Báo Tin Tức dẫn thông tin từ CNN cho biết, Hiến pháp Mỹ chỉ đưa ra 3 yêu cầu đối với ứng cử viên tổng thống: Là một công dân Mỹ từ khi sinh ra; đã ít nhất 35 tuổi và là cư dân tại Mỹ trong ít nhất 14 năm. Cựu Tổng thống Trump đáp ứng cả 3 yêu cầu này.
Có thể cho rằng, có một tiêu chí khác được đặt ra trong Tu chính án thứ 14, trong đó tuyên bố rằng không ai trước đây đã tuyên thệ nhậm chức và tham gia nổi loạn có thể là một quan chức của Mỹ. Thế nhưng, đầu năm 2024, Tòa án Tối cao đã ra phán quyết rằng Quốc hội sẽ phải thông qua một đạo luật đặc biệt viện dẫn lệnh cấm này và điều đó sẽ không xảy ra sớm.
Giáo sư luật Richard L. Hasen ở Đại học California - một trong những chuyên gia hàng đầu của Mỹ về luật bầu cử nhiều lần nói rằng, không có điều nào trong Hiến pháp Mỹ cấm một tội phạm bị kết án tranh cử vào chức vụ chính quyền cao nhất đất nước.
“Về mặt pháp lý, không có gì thay đổi với tư cách ứng cử viên của ông Trump”, giáo sư Hasen viết trên Blog Luật Bầu cử của mình hôm 30/5.
Thẩm phán Juan Mercan đã lên lịch tuyên án ông Trump vào ngày 11/7, tức là 4 ngày trước khi bắt đầu Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng hòa. Về mặt kỹ thuật, có khả năng ông Trump có thể bị kết án tù, mặc dù điều này khó xảy ra đối với người phạm tội lần đầu.
Theo nhà phân tích cấp cao Elie Honig của CNN, hầu hết các tội danh loại E - loại tội hình sự ít nghiêm trọng nhất ở New York, đều dẫn đến các bản án không phải tù giam, mà thường là sự kết hợp giữa quản chế, phạt tiền và phục vụ cộng đồng.
Trong khi đó, ông Anthony Guglielmi - Giám đốc truyền thông của Sở Mật vụ Mỹ cho hay, với tư cách là một cựu Tổng thống, ông Trump được hưởng sự bảo vệ trọn đời của Mật vụ và ông sẽ tiếp tục nhận được sự bảo vệ dù ở bất cứ đâu.
Tại Mỹ đã có tiền lệ về các chiến dịch tranh cử tổng thống được tổ chức từ phòng giam, mặc dù không thành công. Điển hình như ông Eugene Debs - nhà lãnh đạo Đảng Xã hội đã tiến hành chiến dịch tranh cử tổng thống năm 1920 từ nhà tù liên bang ở Atlanta, nơi ông đang thụ án 10 năm vì tội xúi giục nổi loạn. Ông đã khuyến khích người Mỹ phản đối quân dịch trong Thế chiến thứ nhất.
Giáo sư nghiên cứu người Mỹ Thomas Doherty tại Đại học Brandeis từng viết về ông Debs vào năm 2023, lưu ý rằng ông vẫn ở trong tù khi số phiếu được bỏ và kiểm đếm và ông nhận được gần 1 triệu phiếu ủng hộ, chiếm hơn 3% số phiếu bầu.
Ngay cả sau khi Đạo luật Nổi loạn bị bãi bỏ, ông Debs vẫn bị giữ trong tù. Tổng thống Mỹ lúc bấy giờ là Woodrow Wilson đã từ chối ban hành lệnh ân xá. Người kế nhiệm ông Wilson và là đối thủ của ông Debs năm 1920 - Tổng thống thứ 29 của Mỹ Warren G. Harding - sau đó đã giảm án cho ông Debs vào năm 1921.
Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump tại phiên xét xử ở New York (Mỹ). Ảnh: Reuters
Về quyền bỏ phiếu của ông Trump tại Florida trong cuộc bầu cử vào tháng 11/2024, điều này phụ thuộc vào việc ông có bị kết án tù có thời hạn hay không và liệu ông có mãn hạn tù đó trước thời điểm bầu cử hay không.
Cụ thể, mỗi bang lại đưa ra các quy tắc riêng của mình, trong đó hai bang Vermont và Maine cho phép tội phạm được bỏ phiếu ngay trong tù. Ông Trump hiện là cư dân Florida và các cử tri Florida vào năm 2018 đã ủng hộ áp đảo một cuộc trưng cầu dân ý để tái trao quyền cho những người phạm tội bị kết án.
Tuy nhiên, các nhà lập pháp Đảng Cộng hòa kiểm soát chính quyền bang đã trì hoãn, sau đó ra điều kiện cho việc lấy lại quyền bỏ phiếu bằng cách yêu cầu những người phạm tội hình sự phải trả tất cả các khoản tiền phạt và phí liên quan đến bản án của họ.
Ông Neil Volz - Phó giám đốc của Liên minh Phục hồi Quyền Florida, một tổ chức hoạt động nhằm giúp tái trao quyền cho những người từng bị giam giữ, dự đoán ông Trump sẽ gặp ít vấn đề trong việc bỏ phiếu vì nếu bản án của một công dân bang Florida được tuyên ở ngoài tiểu bang này, Florida sẽ tuân theo luật của tiểu bang đó về cách người phạm tội hình sự có thể lấy lại quyền bầu cử của họ.
Theo CNN, tại New York, sau khi luật được thông qua vào năm 2021, bất kỳ tội phạm nào bị kết án không bị giam giữ đều có đủ điều kiện để đăng ký bỏ phiếu.
Như vậy, sau phán quyết có tội vừa được tòa án ở Manhattan đưa ra, quyền bỏ phiếu ở bang Florida của ông Trump trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 11 sẽ phụ thuộc vào việc ông có bị thẩm phán ở New York kết án tù có thời hạn hay không và liệu ông có mãn hạn tù đó trước thời điểm bầu cử hay không.
