Hàng chục ngàn phụ nữ trẻ khu vực Mekong bị dụ dỗ, ép buộc kết hôn với đàn ông Trung Quốc mỗi năm, đối mặt với lạm dụng và bạo hành gia đình.
Sự nghèo khổ là một trong những tác nhân khiến các cô gái Campuchia sang Trung Quốc lấy chồng. Ảnh: Getty |
Ai cũng có lợi trong cuộc hôn nhân giữa Nary (tên nhân vật đã thay đổi) với một người đàn ông Trung Quốc, trừ bản thân cô dâu người Campuchia. Cô đã trở về trong tình trạng nghèo khổ, bị chế nhạo và hầu như không thể nhìn thấy lại con trai của mình.
Anh của Nary đã trốn đi với khoản tiền hồi môn dành để hỗ trợ cho cả gia đình trị giá 3.000 USD, sau khi dụ dỗ cô gái khi đó chỉ mới 17 tuổi rời đất nước đi lấy chồng. Còn những người môi giới đã chia nhau số tiền 7.000 USD do người chồng Trung Quốc trả.
Lúc đi, Nary sang Trung Quốc một cách hợp pháp bằng thị thực du lịch. Thế nhưng khi đến Thượng Hải, cô phát hiện người đàn ông đã trả tiền để có cô là một công nhân xây dựng sống ở làng, không phải là bác sĩ giàu có như được hứa hẹn.
Cuộc hôn nhân của Nary kết thúc chỉ một tháng sau khi cô sinh một bé trai, khi mẹ chồng bất ngờ ngăn Nary cho con bú, thậm chí không cho cô gặp và ẵm con. Gia đình chồng thúc giục ly dị trong khi thị thực của Nary lại hết hạn.
Cuối cùng cô phải dọn ra ngoài và làm việc ở một xưởng thủy tinh. Nhưng rồi cô bị cơ quan di trú phát hiện và phải ngồi tù một năm cùng với hàng chục cô gái Campuchia với tình cảnh tương tự
Nary là một trong hàng chục ngàn phụ nữ trẻ người Campuchia, Việt Nam, Lào và Myanmar kết hôn với đàn ông Trung Quốc mỗi năm, lấp đi chiếc hố cách biệt giới tính do chính sách một con kéo dài ba thập niên của Bắc Kinh.
Khi chính sách trên được bãi bỏ, đất nước này thiếu hụt khoảng 33 triệu phụ nữ khiến chừng ấy đàn ông phải đối diện với nguy cơ ở giá.
Tình trạng nghèo khổ đã thúc đẩy những phụ nữ trong khu vực Mekong đánh cược với việc kết hôn ở Trung Quốc. Những người rời đi để tìm việc làm cuối cùng cũng bị ép kết hôn trái ý muốn. Có những cuộc hôn nhân hạnh phúc, trong đó người phụ nữ có thể cấp dưỡng cho gia đình mà họ bỏ lại phía sau.
Tuy nhiên, thực tế bạo hành gia đình thường xuyên xuất hiện, khiến phụ nữ phải chịu rủi ro lạm dụng, bị giam giữ theo luật di trú của Trung Quốc hoặc bị “sang tay” vào động mại dâm.
Những cô gái bị biến thành "máy đẻ"
Hàng chục ngàn cô gái Đông Nam Á lấy chồng Trung Quốc mỗi năm. Ảnh: Getty |
Theo South China Morning Post, chi phí để có một người vợ ở Trung Quốc có giá 10.000-15.000 USD. Đây là khoản tiền được trả cho những đơn vị môi giới và những đơn vị này đến lượt mình sẽ chia sẻ vài ngàn USD cho các đối tác ngoài nước để tuyển chọn cô dâu.
Kế đó, một khoản tiền hồi môn trị giá 1.000-3.000 USD để “nhử” gia đình cô dâu nhưng cô này thường là người thụ hưởng cuối cùng trong “chuỗi tiền bạc” nếu cô có thể nhận được cái gì đó.
“Các gia đình hiện trông vào con gái để nhìn thấy “quyền lợi” mà chúng có thể báo đáp cho họ” - ông Chou Bun Eng, Phó Chủ tịch Ủy ban Chống buôn người của Campuchia, phát biểu. Thương mại hôn nhân là một hoạt động làm ăn không nhỏ.
Các số liệu chính thức cho thấy có đến 10.000 phụ nữ chỉ riêng từ Campuchia được đăng ký tại các tỉnh Quảng Đông, Quý Châu và Vân Nam. Số lượng đăng ký của những phụ nữ đến từ các nước Đông Nam Á khác cũng có chiều hướng gia tăng tương tự theo kiểu có cầu thì có cung.
Những “cô dâu” thường được “cất kho” khi đến Trung Quốc và hình ảnh của họ được tung lên mạng WeChat và các website hẹn hò để tìm đến những người chồng tương lai.
Các cô gái càng trẻ và xinh đẹp, giá của họ càng cao. Theo Liên Hiệp Quốc, một phụ nữ được trả tiền, được mua hay bị bán cho hôn nhân và được đưa qua biên giới, cho dù có sự đồng tình, đều được xếp loại là nạn nhân buôn người.
Theo nghĩa này, một cuộc nghiên cứu mới được đăng tải trên báo Anh The Independent cho thấy hàng ngàn phụ nữ đang bị buôn bán từ Myanmar qua Trung Quốc để ép kết hôn và sinh con.
Cụ thể, cuộc khảo sát của các chuyên gia ĐH John Hopkins (Mỹ) và Hiệp hội Phụ nữ Kachin Thái Lan tại 40 điểm ở hai nước trên cho thấy có hơn 7.400 người là nạn nhân của hôn nhân cưỡng ép trong khu vực và hơn 5.000 người bị buộc phải sinh con với những người chồng hoặc gọi là chồng Trung Quốc.
Tại Campuchia, những kẻ môi giới và các bên thứ ba có thể bị phạt tù đến 15 năm nếu bị phát hiện và lâu hơn nếu nạn nhân là trẻ vị thành niên. Tuy nhiên, những vụ kết án là rất hiếm hoi, do những kẻ môi giới sẵn sàng trả đến 5.000 USD để mua sự im lặng của các nạn nhân.
Những ngôi làng… "độc thân" ở Trung Quốc
Mất cân bằng giới là một vấn đề ảnh hưởng nghiêm trọng tới xã hội Trung Quốc. Ảnh: SCMP |
Tại Trung Quốc, nam giới hơn nữ giới 34 triệu người - tương đương với dân số Malaysia. Chính sách một con, có hiệu lực từ năm 1979 đến năm 2015, đã buộc hàng triệu cặp vợ chồng phải đi đến quyết định đứa con duy nhất của họ nên là con trai.
Tình trạng "thừa nam, thiếu nữ" bóp méo thị trường lao động, tỷ lệ tiết kiệm tăng vọt trong khi sức tiêu thụ giảm sút, đi cùng đó là tội phạm bạo lực, tệ nạn buôn người, mại dâm gia tăng. Những hậu quả đó không chỉ giới hạn trong Trung Quốc mà còn lan rộng tới các nước láng giềng.
Mất cân bằng giới có thể dẫn đến khủng hoảng tâm lý đối với đàn ông. Theo nhà nghiên cứu khoa học xã hội Prem Chowdhry, “những người xung quanh đánh giá thấp những người ế vợ. Vai trò cơ bản của đàn ông trong xã hội nông thôn phải là lập gia đình và chu cấp cho gia đình”.
Sự mất cân bằng giới tính ở vùng nông thôn là nghiêm trọng nhất. Khắp Trung Quốc, những ngôi làng… “độc thân” khá phổ biến, và vì có quá nhiều đàn ông “tồn kho”, nên nhiều gia đình có nguy cơ mất người nối dõi. Wang Haibo, công nhân nhà máy ở huyện Qishan, tỉnh Thiểm Tây mới 28 tuổi nhưng có vẻ khá chật vật khi muốn tìm vợ. Ở khu vực này, độ tuổi kết hôn trung bình của cả hai giới là 20 nên tuổi của anh đã được coi là có nguy cơ “ế”.
“Chỉ có hai cô gái mà có tới 50 chàng trai trong danh sách quan tâm. Hai cô gái đó có học thức cao, đều là cử nhân hoặc thạc sĩ. Tôi đã bị sốc khi thấy những đòi hỏi cao mà họ đặt ra”, mẹ anh Wang nói.
“Chừng nào con trai chưa lấy vợ, tôi còn chưa yên lòng vì tôi đã không hoàn thành nghĩa vụ của một người cha. Tôi từng nghĩ con trai cả của tôi, năm nay 32 tuổi sẽ kết hôn ngay khi có công việc ổn định sau khi tốt nghiệp đại học. Tôi có một cậu con trai khác ít tuổi hơn. Anh chưa lấy vợ thì em cũng phải giậm chân tại chỗ”, lão nông Xing Gengshan (68 tuổi) tâm sự.
NGUYỄN QUỲNH (T/h)
