VietNamNet dẫn lời bác sĩ chuyên khoa 1 Bùi Thị Yến Nhi, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM - Cơ sở 3 cho biết, có ba con đường chuyển hóa rượu ở trong cơ thể người là tại gan, qua tuyến mồ hôi trên da, thông qua hệ hô hấp. Trong đó, khoảng 90% được chuyển hóa thông qua hệ thống men của gan nhờ hai enzym chủ yếu là alcohol dehydrogenase và aldehyde dehydrogenase, tạo ra sản phẩm cuối cùng là carbon dioxide và nước.
Khi cơ thể có hai loại men trên, rượu sẽ được phân hủy nhanh hơn, hệ thần kinh trung ương ít bị ảnh hưởng bởi rượu. Nhưng khi uống rượu quá nhiều và quá nhanh, vượt khả năng phân hủy của men hay khi thiếu hụt một phần hay hoàn toàn men chuyển hóa, người đó sẽ rơi vào tình trạng say rượu.
“Thuốc giải rượu” thực chất là để tăng cường chức năng hoạt động của hệ thống men gan từ đó tăng phân hủy rượu, giúp bạn mau tỉnh táo, loại bỏ cảm giác nôn nao kéo dài sau khi uống rượu.
Song khả năng của gan có hạn, nó chỉ sản sinh lượng enzyme nhất định mỗi giờ, ứng với lượng cồn nhất định được chuyển hóa. Vậy nên, nếu bạn uống quá nhiều gan sẽ không kịp sản xuất lượng enzyme này.
Một người có say hay không say phụ thuộc vào nồng độ ethanol trong máu. Lưu ý, khả năng dung nạp ethanol ở mỗi người cũng không giống nhau.
| Nồng độ ethanol trong máu | Biểu hiện của cơ thể |
| 0,05 - 0,1% | Bắt đầu có cảm giác say nhẹ |
| 0,3% | Dáng đi loạng choạng, nói không kiểm soát |
| 0,5% trở lên | Nguy cơ tử vong |
Một số mẹo giúp bạn tránh bị say khi sử dụng rượu, bia.
Đó là nên uống rượu từ từ, chậm rãi nhằm giảm kích ứng niêm mạc miệng và dạ dày đồng thời giúp gan có thời gian để kịp ôxy hóa rượu giảm nguy cơ say và ngộ độc rượu
Trước khi uống rượu nên uống nước lọc, nước quả hoặc nước súp/súp hoặc nước canh và đồ ăn đặc biệt là rau xanh nhằm pha loãng nồng độ cồn của rượu, giảm kích ứng dạ dày. Nên ăn đồ ăn có nhiều protein khi uống rượu để làm chậm quá trình hấp thu rượu vào máu.
Không nên uống rượu lúc đói bởi khi đói làm lượng cồn phối hợp với dịch vị tăng khả năng kích ứng dạ dày dẫn đến viêm loét dạ dày và chảy máu dạ dày.
Không nên uống rượu với đồ uống có ga (nước giải khát có ga, bia): lượng ga tăng khả năng hấp thu rượu vào trong máu.
Không nên uống rượu với caffeine: Rượu là một chất ức chế/trầm cảm làm chậm hoạt động của não và làm suy yếu khả năng đi lại, giao tiếp và suy nghĩ. Caffeine là chất kích thích làm tăng huyết áp, nhịp tim và trong một số trường hợp, gây nhịp tim đập nhanh và nhịp tim không đều.
Caffeine cũng dẫn đến nhức đầu, bồn chồn, kích động, các vấn đề về dạ dày và hơi thở bất thường. Nếu sử dụng caffeine để "tỉnh táo" khi uống rượu là một sai lầm nguy hiểm. Uống đồng thời rượu và caffeine không có sự trung hòa giữa chất ức chế và chất kích thích, ngược lại nó làm tăng nguy cơ tử vong do mắc hội chứng sốc độc tố. Nếu sử dụng caffeine để "tỉnh táo" sau khi uống rượu là một sai lầm.
Không ăn quả hồng, dùng cà rốt để chế biến các món nhậu khi uống rượu, bởi caroten trong cà rốt có thể phản ứng với rượu gây độc tố, ảnh hưởng xấu tới gan.
Cách giải rượu đơn giản, có thể bạn chưa biết
Các chuyên gia dinh dưỡng cũng lưu ý, trong trường hợp sau khi uống rượu, cảm thất đau đầu, buồn nôn, nôn mửa, mất kiểm soát hành vi… thậm chí là gây ngộ độc cho cơ thể, mọi người có thể dùng những nguyên liệu tự nhiên như nước ép cà, sinh tố trái cây, nước lọc, gừng… để tránh hoặc giải quyết cơn đau đầu, buồn nôn và những khó chịu của cơ thể.
Nước ép trái cây không chỉ bù lại lượng nước mất đi khi bị nôn, nước ép trái cây còn giúp bạn giải độc trong cơ thể do rượu gây ra. Những chất dinh dưỡng và khoáng chất trong nước ép trái cây, giúp làm mát gan, hồi phục cơ thể nhanh. Ngoài ra, trong bữa ăn gia đình hay tiệc nhậu bạn có thể chuẩn bị sẵn trái cây, rồi bày lên bữa nhậu để có thể ăn khi uống rượu, vừa là món nhậu ngon vừa tránh bị say rượu ngày Tết.
Uống nước cam và mật ong
Trong nước cam và mật ong có chứa một loại chất đường fructose. Đây là chất có khả năng tiêu hóa rượu nhanh hơn. Chỉ cần uống một ly nước cam hoặc mật ong rồi nằm ngủ, khi ngủ dậy bạn sẽ thấy cơ thể tỉnh táo hơn nhiều.
Hoặc ép 1-2 trái cam và hòa thêm 1-2 thìa mật ong, rồi cho người say rượu uống, cách này cũng hỗ trợ giải độc rượu nhanh hơn. Khi kếp hợp cam với mật ong sẽ làm loãng lượng cồn trong cơ thể, đồng thời chuyển hóa và phá vỡ cấu trúc, đào thải rượu ra khỏi cơ thể.
Nước lọc
Cách đơn giản nhất để giải bia, rượu là uống nước lọc. Bởi vì nước lọc giúp bạn bù lượng nước còn thiếu và pha loãng lượng cồn trong máu để đỡ say hơn.
Lưu ý, chỉ uống nước lọc chứ không dùng nước tăng lực hay nước ngọt có gas sau khi uống bia, rượu. Do những loại thức uống này sẽ làm tăng hàm lượng carbon dioxide trong dạ dày và ruột non, góp phần làm cho rượu đẩy nhanh tốc độ hấp thụ vào người.
Gừng
Gừng làm cho các mạch máu lưu thông tốt hơn, giúp hóa giải nhanh chất cồn trong cơ thể. Bạn chỉ cần thái một củ gừng tươi thành từng lát mỏng, sau đó đem sắc nước uống. Có thể cho thêm vào ly nước gừng nóng một thìa nhỏ mật ong để có thể giải say rượu nhanh hơn.
Chè xanh
Trong chè xanh có chứa axit tanic có tác dụng giải rượu khá tốt. Bạn sẽ đỡ say đi rất nhiều khi uống một ly chè xanh nóng.
Nước chanh
Chanh chứa hàm lượng vitamin C cao giúp giảm cơn say và làm cơ thể tỉnh táo trở lại. Ngoài ra, khi say rượu thường cơ thể rất háo nước nên uống nước chanh còn giúp kịp thời bổ sung nước cho cơ thể. Có thể thêm muối vào nước chanh để bù điện giải.
Nước dừa
Phần lớn người say rượu sẽ có cảm giác khát nước, khô họng vào sáng hôm sau. Nước dừa là một trong những thứ nước giải khát tuyệt vời, giúp làm dịu cơn khát đồng thời cung cấp các chất điện giải cho cơ thể. Nhiều nơi còn trộn rượu với nước dừa để giảm nồng độ cồn trong rượu và uống dễ hơn.
Đậu xanh
Đậu xanh có vị ngọt, hơi tanh, tính hàn, không độc, bổ nguyên khí, thanh nhiệt mát gan và giải độc, theo y học cổ truyền. Nên nấu sẵn một nồi cháo đậu xanh loãng để nguội, cho người say rượu ăn vài chén sẽ giải rượu rất nhanh, hiệu quả và không còn cảm giác mệt mỏi vào buổi sáng hôm sau, theo báo Người Lao Động.
Thùy Dung (T/h)
