Ngữ văn là môn thi đầu tiên trong kỳ thi THPT quốc gia 2019, trước khi làm bài thi chính thức vào sáng 25/6, thí sinh (TS) có thể thử sức làm đề thi tham khảo.
Dưới đây là đề thi tham khảo môn Ngữ văn của Bộ GD-ĐT:
Đề thi tham khảo môn Ngữ văn của Bộ GD-ĐT năm 2019. |
So với đề thi THPT quốc gia năm 2018, đề thi tham khảo năm nay không có bất kỳ sự thay đổi nào về cấu trúc. Khuôn mẫu này được duy trì từ năm 2017 đến nay.
Về mặt nội dung, một số giáo viên nhận xét phần đọc hiểu, đề tham khảo giữ nguyên việc sử dụng ngữ liệu nằm ngoài sách giáo khoa. Sự thay đổi lớn nhất trong phần này nằm ở cách ra các câu hỏi.
Câu đầu tiên không còn kiểm tra học sinh về kiến thức tiếng Việt căn bản như thể thơ, phong cách ngôn ngữ, phương thức biểu đạt… giống những năm trước. Các câu hỏi đều không yêu cầu học thuộc kiến thức trong sách giáo khoa.
Ở đề tham khảo, phần đọc hiểu yêu cầu học sinh thực hiện chính xác hai thao tác là đọc và hiểu ngữ liệu. Đây là sự thay đổi lớn. Nếu đề thi thật như đề tham khảo, học sinh không cần phải quá tập trung việc học kiến thức tiếng Việt.
Ở phần làm văn, viết đoạn văn là câu hỏi duy nhất không thay đổi. Đề tham khảo giữ nguyên cách hỏi và hình thức thể hiện của câu hỏi như đề thi THPT quốc gia 2018.
Học sinh được yêu cầu viết một đoạn văn nghị luận xã hội khoảng 200 chữ về vấn đề được trích ra trong ngữ liệu ở phần đọc hiểu. Học sinh cần nắm chắc nội dung ngữ liệu phía trên để có thể làm tốt câu hỏi này.
Nếu như năm ngoái câu nghị luận văn học yêu cầu học sinh vận dụng kiến thức lớp 11 và lớp 12, đề tham khảo chỉ hỏi duy nhất kiến thức nằm trong chương trình lớp 12.
Theo các chuyên gia, muốn làm bài thi môn Ngữ văn đạt điểm cao, TS cần nắm rõ những lỗi các năm trước thường mắc phải để khắc phục. Dưới đây là những lỗi rất phổ biến trong bài làm của TS ở hai kỳ thi năm 2017 và 2018.
Lỗi ở phần đọc hiểu
Để làm bài thi môn Ngữ văn tốt cần tránh mắc phải những lỗi thí sinh năm trước mắc phải. Ảnh minh họa. |
Ở câu 1 của đề thi năm 2017 (nhận biết về phương thức biểu đạt), nhiều TS không có điểm do trả lời sai hoặc đưa ra nhiều phương án. Vì câu hỏi có từ “chính/chủ yếu”, nên đáp án chỉ chấp nhận cho 0,5 điểm nếu TS trả lời một phương án đúng duy nhất.
Với đề thi 2018, do không nắm chắc kiến thức, nên tuy câu 1 khá dễ nhưng nhiều TS trả lời sai về thể thơ, hoặc trả lời may rủi 3, 4 phương án. Ở câu 2, TS phải kể ra được ít nhất 4 yếu tố mới được 0,55 điểm. Nếu chỉ nêu được 2 đến 3 yếu tố thì chỉ được 0,25 điểm. Đây là kinh nghiệm cho TS, khi đề hỏi “theo tác giả/theo văn bản” thì cần đọc kỹ và trả lời càng đầy đủ càng tốt. Ở câu 3 (nêu hiệu quả của việc sử dụng câu hỏi tu từ, 1 điểm), rất nhiều bài làm 0 điểm. Số còn lại trong khoảng 0,25 - 0,5 điểm. Lý do là TS không chép ra câu hỏi tu từ trong đoạn thơ (mất 0,25 điểm) và trả lời hiệu quả/tác dụng lan man mà không đúng trọng tâm yêu cầu đáp án. Ở câu 4 (1 điểm) phần đọc hiểu, hầu hết TS không đạt được điểm trọn vẹn, do không trả lời đúng theo 2 vế: nêu rõ ràng quan điểm (0,25 điểm) và lý giải thuyết phục (0,75 điểm). Phần lý giải hầu hết còn chung chung, thiếu thuyết phục.
Lỗi ở câu viết đoạn văn
Lỗi dễ thấy nhất là TS lấy lại ý từ văn bản đọc hiểu (bị lệ thuộc) quá nhiều, nên ít bài có tính sáng tạo. Nhiều bài viết quá ngắn hoặc quá dài, viết thành bài văn chứ không phải đoạn văn, nên bị trừ điểm về hình thức, bố cục.
Trong kỳ thi 2018, có nhiều TS lạc yêu cầu từ nghị luận xã hội sang phân tích thơ. Thậm chí có TS chép lại nguyên cả đoạn thơ trong phần giới thiệu rồi say sưa phân tích. Nhiều TS hiểu sai yêu cầu nên đã lạc đề, từ “sứ mệnh đánh thức tiềm lực đất nước của mỗi cá nhân trong cuộc sống hiện nay” lạc sang hoặc là bàn luận về tiềm lực đất nước, hoặc là nói về tiềm lực của bản thân một cách phiến diện, chung chung. Những bài làm tốt là những bài mà TS có những điểm nhấn: ý thức được sứ mệnh của mình, có phương hướng và hành động cụ thể để đánh thức tiềm lực bản thân và có sự tác động tích cực lan tỏa đến cộng đồng.
Lỗi ở câu nghị luận văn học
Đề thi năm 2017 có 2 yêu cầu: Phân tích đoạn thơ và bình luận. Hầu hết TS chỉ đạt được nửa số điểm vì chủ yếu phân tích thơ còn phần bình luận không làm được, hoặc làm sơ sài. Nhiều TS yếu kỹ năng về làm bài tích hợp nên vụng về khi xây dựng bố cục.
Đề thi 2018 cũng có sự tích hợp giữa lớp 12 và lớp 11. Các lỗi của TS là chỉ làm được vế đầu của đề, hoặc có liên hệ với vế sau nhưng sơ sài, khiên cưỡng. Ngoài ra rất nhiều TS bỏ trống phần liên hệ này.
Thanh Tùng(T/h)
