Michael Worobey, chuyên gia hàng đầu về truy vết nguồn gốc virus thuộc Đại học Arizona (Mỹ), cho biết, dựa vào phân tích dữ liệu, bệnh nhân đầu tiên mắc COVID-19 ở thành phố Vũ Hán (Trung Quốc) có thể không phải một nhân viên kế toán mà là một người bán hàng tại chợ hải sản Hoa Nam.
Đây là những báo cáo nghiên cứu được đăng tải trên tạp chí danh tiếng Science ngày 18/11 (giờ Mỹ) và sẽ xới lại cuộc tranh luận về nguồn gốc COVID-19 dù chắc chắn vẫn không thể giải quyết vấn đề này, theo báo New York Times.
Chuyên gia Worobey, mối quan hệ của người bán hàng đó với chợ hải sản Hoa Nam cũng như mối liên hệ của các ca bệnh COVID-19 sớm nhất ở Vũ Hán với khu chợ cho thấy nhiều khả năng dịch khởi phát từ đây.
Quay trở lại thời điểm cuối tháng 12/2019, các bác sĩ tại một số bệnh viện ở Vũ Hán phát hiện những trường hợp viêm phổi lạ ở người làm việc tại chợ hải sản Hoa Nam, khu chợ ẩm thấp chuyên bán hải sản, gia cầm, thịt và động vật hoang dã.
Ngày 30/12, giới chức y tế Vũ Hán yêu cầu các bệnh viện báo cáo tất cả các trường hợp nhiễm bệnh lạ liên quan chợ.
Để tránh việc lặp lại kịch bản như đợt dịch SARS (năm 2003), giới chức Trung Quốc lệnh đóng cửa chợ Hoa Nam từ ngày 1/1/2020. Bất chấp những biện pháp đó, số ca nhiễm bệnh lạ vẫn tăng tại Vũ Hán.
Tháng 2/2020, giới chức Vũ Hán xác định ca COVID-19 đầu tên là một kế toán viên họ Chen 41 tuổi, được cho là mắc bệnh ngày 8/12/2019 và không có liên quan đến chợ hải sản Hoa Nam của thành phố.
Tuy nhiên, Chuyên gia Worobey trong báo báo mới nhất, nói rằng, dựa vào các phân tích dữ liệu cũng như phỏng vấn nhân vật, đã có sự nhầm lẫn về mốc thời gian trong việc xác định ông Chen là ca nhiễm đầu tiên.
Cụ thể, ông Chen có biểu sốt vào ngày 8/12/2019 nhưng đây có thể chỉ là biến chứng của việc ông vừa nhổ răng và phải dùng đến kháng sinh.
Ngoài ra, trong một video phỏng vấn Chen được truyền thông Trung Quốc đăng vào tháng 3/2020, người này nói rằng "tôi bị sốt vào ngày 16/12/2019" và sống cách xa chợ hải sản Hoa Nam cả chục km. Ngoài sốt, ông Chen cảm thấy tức ngực và đến bệnh viện ngay hôm đó. Đây rõ ràng mới là những triệu chứng của bệnh COVID-19.
Lật lại hồ sơ các ca nhiễm đầu tiên được ghi nhận tại Vũ Hán, ông Worobey phát hiện một nữ tiểu thương họ Wei bán hàng tại chợ hải sản Hoa Nam, bắt đầu có triệu chứng từ ngày 10/12/2019, mới có thể là bệnh nhân đầu tiên nhiễm COVID-19.
Một số chuyên gia cũng đồng tình với lập luận. Ông Peter Daszak, một thành viên trong nhóm điều tra nguồn gốc COVID-19 của WHO,cho biết phát hiện của ông Worobey phù hợp với thông tin nhóm điều tra phát hiện trong chuyến công tác tại Vũ Hán.
Dù vậy, cả ông Worobey và ông Daszak đều nhấn mạnh những phân tích nói trên không mang tính kết luận về nguồn gốc COVID-19.
Một số ý kiến khác cũng cho rằng báo cáo trên vẫn chưa đủ căn cứ để trả lời đại dịch đã khởi nguồn như nào. Theo họ, virus có thể đã truyền bệnh cho một "bệnh nhân số 0" trước khi nữ tiểu thương kia được phát hiện nhiễm bệnh và sau đó dịch lan rộng ra khắp khu chợ.
"Tôi không đồng ý với phân tích cho rằng nữ tiểu thương Wei là ca nhiễm đầu tiên. Tuy nhiên, tôi cũng không cho rằng có bất kỳ dữ liệu nào xác đáng, đầy đủ để khẳng định bất cứ điều gì, ngoài vấn đề chợ hải sản Hoa Nam rõ ràng là sự kiện siêu lây nhiễm", Jesse Bloom, nhà virus học tại Trung tâm Nghiên cứu Ung thư Fred Hutchinson, cho biết.
Một phát ngôn viên WHO cho biết sẽ "khó bình luận" về ca COVID-19 đầu tiên, vì nhóm điều tra WHO bị hạn chế quyền truy cập dữ liệu y tế và quan trọng là các nhà điều tra phải tiếp tục tìm kiếm ca nhiễm sớm hơn.
Khu chợ hải sản Hoa Nam ở thành phố Vũ Hán, tỉnh Hồ Bắc, Trung Quốc, được cho là nơi đầu tiên búng phát dịch COVID-19. Cho đến nay, đại dịch đã lan ra hầu hết các quốc gia trên giới, khiến hơn 256,38 triệu người nhiễm bệnh và hơn 5,14 triệu người tử vong.
Hoa Vũ (T/h)
