Theo quan niệm dân gian, việc ăn các thực phẩm như cơm rượu trong ngày này sẽ giúp cơ thể khỏe mạnh và phòng tránh bệnh tật.
Mâm cỗ Tết Đoan Ngọ. Ảnh: Vnexpress
Tết Đoan Ngọ còn là dịp người dân phát động bắt sâu bọ, tiêu diệt sâu bệnh gây hại cho cây trồng, góp phần bảo vệ mùa màng và môi trường sống.
Tết Đoan Ngọ 2024 là ngày nào, thứ mấy?
Tết Đoan Ngọ - Đoan Dương diễn ra vào mùng 5/5 Âm lịch, chính xác là thời điểm giữa trưa. Đoan có nghĩa là mở đầu, ngọ là thời điểm giữa trưa, lúc dương khí cực thịnh.
Tết Đoan Ngọ 2024 sẽ rơi vào thứ Hai ngày 10/6. Vào ngày này, người dân làm lễ cúng Tết Đoan ngọ với mong muốn tiêu diệt các loài sâu bọ gây hại cho cây trồng và cầu mong một vụ mùa bội thu, cũng như tiêu diệt những loài gây bệnh cho con người, vật nuôi.
Theo quan niệm dân gian, việc ăn trái cây và rượu nếp vào ngày 5/5 Âm lịch là cách để diệt trừ sâu bọ. Nghi thức này bao gồm súc miệng ba lần cho sạch sâu bọ, ăn một bát rượu nếp để làm sâu bọ say và ăn trái cây để giết sâu bọ.
Ở một số nơi, người dân có tập quán ăn bánh tro, chè trôi nước, hạt sen để diệt trừ sâu bọ và bệnh tật trong người. Nhiều người còn tắm nước lá mùi để phòng bệnh và tẩy trừ sâu bọ.
Ở nhiều địa phương ven biển, vào Tết Đoan Ngọ, người dân chờ đúng giờ Ngọ đi tắm biển để cầu bình an khỏe mạnh vì theo quan niệm dân gian, đây là ngày khí dương mạnh nhất trong năm, giờ Ngọ là giờ dương khí mạnh nhất trong ngày. Cũng với quan niệm đó, nhiều người hái các loại thảo dược đúng thời điểm này vì cho rằng đây là lúc dược tính trong cây cỏ cao nhất.
Tết Đoan Ngọ - Đoan Dương diễn ra vào mùng 5/5 Âm lịch, chính xác là thời điểm giữa trưa. Ảnh minh họa
Các hoạt động truyền thống trong ngày Tết Đoan Ngọ
Ăn Cơm Rượu Nếp: Một trong những phong tục phổ biến nhất trong Tết Đoan Ngọ là ăn cơm rượu nếp. Người dân tin rằng ăn cơm rượu vào buổi sáng sớm có thể giết chết các loại ký sinh trùng và làm sạch đường tiêu hóa.
Ăn Trái Cây: Đặc biệt là các loại trái cây có vị chua như mận, vải, chôm chôm cũng được ăn vào ngày này. Người ta tin rằng vị chua của trái cây có thể giúp tiêu diệt sâu bọ trong cơ thể.
Tắm Lá Mùi: Người dân thường hái lá mùi (một loại thảo dược) vào sáng sớm để nấu nước tắm, giúp xua đuổi tà khí và mang lại sức khỏe.
Đặt Cành Ngải Cứu: Cành ngải cứu được đặt trước cửa nhà để xua đuổi ma quỷ và tà khí. Ngải cứu có mùi hăng, được cho là có khả năng trừ tà, bảo vệ gia đình khỏi các điều xấu.
Lễ Cúng Tổ Tiên: Người Việt Nam thường chuẩn bị mâm cỗ để cúng tổ tiên, bao gồm cơm rượu, bánh tro, trái cây và các món ăn truyền thống khác. Mâm cỗ này không chỉ để bày tỏ lòng thành kính với tổ tiên mà còn để cầu mong mùa màng bội thu, gia đình khỏe mạnh.
Tết Đoan Ngọ trong xã hội hiện đại
Trong xã hội hiện đại, Tết Đoan Ngọ vẫn giữ nguyên giá trị truyền thống nhưng cũng đã có nhiều sự thay đổi để phù hợp với nhịp sống hiện đại. Các hoạt động như ăn cơm rượu nếp, ăn trái cây, tắm lá mùi vẫn được duy trì nhưng đơn giản hơn. Nhiều gia đình hiện nay thường kết hợp việc cúng tổ tiên với các hoạt động vui chơi, nghỉ ngơi để tạo không khí gia đình ấm cúng.
Ngoài ra, các lễ hội Tết Đoan Ngọ còn được tổ chức tại nhiều địa phương nhằm giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống. Những lễ hội này không chỉ thu hút người dân địa phương mà còn là điểm đến hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước.
