Sau khi Hội đồng Giáo sư nhà nước công bố danh sách ứng viên chính thức được công nhận đạt chuẩn chức danh Giáo sư (GS), Phó giáo sư (PGS) năm 2023, một số diễn đàn mạng xã hội xôn xao phản ánh nhiều tân GS, PGS vi phạm liêm chính học thuật, đứng tên các công bố quốc tế... trong đó dư luận nhắc đến một số tân GS, PGS ngành Y học, Kinh tế.
Về vấn đề này, báo VTC News đưa tin, trưa 25/11, PGS.TS Dương Nghĩa Bang, Phó chánh văn phòng Hội đồng Giáo sư Nhà nước cho biết, từ sau khi công bố danh sách các ứng viên GS, PGS đạt chuẩn đến nay, Hội đồng chưa nhận được đơn thư tố cáo nào từ phía các chuyên gia, đơn vị liên quan đến liêm chính học thuật.
Theo quy định, trong quá trình xét duyệt, nếu có đơn thư tố cáo, phản ánh, Hội đồng Giáo sư Nhà nước sẽ chuyển đến các hội đồng giáo sư ngành, liên ngành để thẩm định, xác minh, làm rõ thông tin. Tùy theo từng nội dung phản ánh, các ứng viên có thể phải giải trình hoặc không phải giải trình. Đồng thời, ứng viên có thể chọn giải trình bằng văn bản hoặc trả lời trực tiếp các câu hỏi chất vấn của các thành viên hội đồng giáo sư ngành tại phiên báo cáo tổng quan.
Căn cứ giải trình của ứng viên và kết quả xử lý, xác minh của các bên liên quan (nếu có), Hội đồng Giáo sư ngành tổ chức thảo luận công khai, minh bạch, đưa ra kết quả để báo cáo lên Hội đồng Giáo sư Nhà nước bằng văn bản theo quy định.
Vị Phó chánh văn phòng cho biết, trong trường hợp sau khi các ứng viên được công nhận, nếu có đơn thư tố cáo, phản ánh liên quan đến liêm chính học thuật thì Hội đồng Giáo sư Nhà nước sẽ họp bàn lại trong trường hợp có quyết định, kết quả thẩm định của các đơn vị chức năng. Hội đồng không có chức năng giải quyết tất cả các phản ánh, đơn thư sau khi các ứng viên đã được công nhận, bỏ phiếu thông qua.
Theo báo Thanh niên, mùa xét GS, PGS năm nay diễn ra trong bối cảnh nền khoa học Việt Nam còn nhiều điểm mờ, khó phân định nhà khoa học liêm chính hay không liêm chính. Nhiều ứng viên bị tố trên mạng xã hội là có dấu hiệu "thiếu liêm chính", tuy nhiên, trong danh sách ứng viên đã được Hội đồng Giáo sư Nhà nước thông qua có tên các ứng viên này.
Điển hình có một ứng viên GS ngành y bị tố cáo là kê khai số lượng công trình khoa học đã công bố quốc tế (bài báo quốc tế) không trung thực. Ứng viên này có quá nhiều bài, trong khi hồ sơ chỉ kê khai một phần rất nhỏ. Bên cạnh đó, ứng viên cũng bị cáo buộc đã đăng bài trên các tạp chí "săn mồi", một hành vi mà các nhà khoa học nghiêm túc đang chống lại…
Ngành toán là một ngành có tiếng tiếp cận được gần nhất với chuẩn mực nghiên cứu khoa học quốc tế năm nay cũng bị phản ánh là có dấu hiệu bao che cho một số ứng viên bị nghi ngờ vi phạm liêm chính khoa học. Theo phản ánh trên trang liêm chính khoa học, nhiều nhà toán học (trong đó có 2 ứng viên GS) đã đăng nhiều bài báo quốc tế mà trong đó phần ghi địa chỉ gồm 2 nơi, một nơi là cơ quan làm việc của ứng viên, một nơi là Trường ĐH Thăng Long, với danh nghĩa có hợp tác với Trường ĐH Thăng Long nhưng thực chất của sự hợp tác này chưa được làm rõ.
Tuy nhiên, đại diện các hội đồng ngành liên quan cho biết họ đều không có căn cứ để xác định những ứng viên đó vi phạm liêm chính khoa học, trong khi các yêu cầu về chuyên môn các ứng viên đều đạt.
Vân Anh(T/h)
