Khái niệm về thuốc lá điện tử (vape)
Thuốc lá điện tử (có tên tiếng Anh là Electronic Nicotine Delivery Systems – ENDS), hay còn được gọi với cái tên khác như E-cigarette hoặc Vape, là thiết bị điện tử cầm tay, sử dụng pin để làm nóng dung dịch điện tử có chứa nicotine và các chất hóa học khác, tạo ra các hạt khí dung (còn gọi là aerosol hay sol khí) cho người dùng hít vào.
Cấu tạo điển hình của thuốc lá điện tử như sau:
Cấu tạo chi tiết. Ảnh minh họa
Các loại thuốc lá điện tử phổ biến hiện nay
Thuốc lá điện tử hiện chưa được lưu hành chính thức ở Việt Nam. Tuy nhiên, trên thị trường có rất loại nhiều thuốc lá điện tử với tên gọi, hình dáng và kích thước khác nhau.
Loại thuốc lá điện tử sử dụng một lần, nó có hình giống điếu thuốc (cigalike), không thể sạc hay tái nạp lại dung dịch điện tử, dùng một lần cho đến khi hết pin hoặc hết dung dịch có sẵn trong thiết bị.
Loại thuốc lá điện tử sử dụng nhiều lần có ống chứa dung dịch điện tử được đóng sẵn bởi nhà sản xuất và có thể thay ống mới khi sử dụng hoặc có bộ phận chứa dung dịch điện tử có thể tái nạp sau khi sử dụng. Ống chứa dung dịch điện tử được gắn vào pin. Thuốc lá điện tử này có hình như chiếc bút (vape pen).
Loại thuốc lá điện tử sử dụng nhiều lần với đầu đốt dung dịch điện tử và thân máy tích hợp bộ điều khiển và pin (tanks mods) cho phép người sử dụng có thể điều chỉnh nhiệt độ và thay đổi thành phần dung dịch điện tử. Thiết bị có thể sạc và sử dụng nhiều lần.
Hay loại thuốc lá điện tử sử dụng nhiều lần với phần đầu là bình chứa dung dịch điện tử được nạp sẵn hoặc tái nạp gắn với thân máy tích hợp hệ thống có thể điều chỉnh (Pod-mods). Sản phẩm thường sử dụng muối nicotin thay vì nicotine đơn thuần như trong các sản phẩm thuốc lá điện tử khác, cho phép dung nạp nicotine nồng độ cao.
Tác hại khủng khiếp của thuốc lá điện tử đối với sức khỏe
Gây hại cho hệ hô hấp:
Viêm phổi mãn tính: Hít vào các hóa chất độc hại trong Vape, đặc biệt là Acrolein và Diacetyl, có thể dẫn đến tổn thương phổi vĩnh viễn, gây viêm phổi mãn tính, khó thở, ho dai dẳng và sụt giảm chức năng phổi.
Bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính (COPD): Sử dụng Vape lâu dài làm tăng nguy cơ mắc COPD, bao gồm khí phế thũng và viêm phế quản mạn tính, khiến việc thở trở nên vô cùng khó khăn.
Viêm phổi cấp tính do Vape (EVALI): Đây là một căn bệnh phổi nguy hiểm liên quan đến Vape, có thể dẫn đến tổn thương phổi nghiêm trọng, thậm chí tử vong.
Tăng nguy cơ ung thư:
Chất gây ung thư: Vape chứa nhiều chất gây ung thư, bao gồm Formaldehyde, Benzene và Nicotine, có thể làm tăng nguy cơ ung thư phổi, ung thư vòm họng, ung thư thanh quản và các bệnh ung thư khác.
Hại ADN: Các hóa chất độc hại trong Vape có thể phá hủy cấu trúc ADN, dẫn đến đột biến tế bào và hình thành ung thư.
Ảnh hưởng tiêu cực đến tim mạch:
Tăng nhịp tim và huyết áp: Nicotine trong Vape kích thích hệ thần kinh trung ương, làm tăng nhịp tim và huyết áp, gây nguy cơ cao cho các bệnh tim mạch như nhồi máu cơ tim và đột quỵ.
Gây tổn thương tim: Việc hít vào các hóa chất độc hại trong Vape có thể làm tổn thương tim, dẫn đến suy tim và các biến chứng tim mạch khác.
Gây ngộ độc Nicotine:
Thuốc lá điện tử ngày càng phổ biến với nhiều người, đặc biệt là giới trẻ, bởi vẻ ngoài sành điệu và hương vị đa dạng. Ảnh minh họa
Nguy cơ cao cho trẻ em: Trẻ em đặc biệt dễ bị ngộ độc Nicotine do cơ thể nhỏ bé và hệ trao đổi chất chưa hoàn thiện. Ngộ độc Nicotine có thể gây ra các triệu chứng nguy hiểm như buồn nôn, nôn mửa, co giật, thậm chí tử vong.
Gây nghiện: Nicotine trong Vape có tính gây nghiện cao, khiến người sử dụng khó cai nghiện và dễ dẫn đến việc sử dụng các chất kích thích khác.
Nguy cơ cháy nổ:
Pin Lithium-ion: Vape sử dụng pin Lithium-ion, có thể bị cháy nổ nếu bị hỏng hoặc sử dụng không đúng cách, gây nguy hiểm cho người sử dụng và những người xung quanh.
Chất lỏng Vape: Một số loại chất lỏng Vape có chứa cồn, dễ bắt lửa và có thể gây cháy nổ khi tiếp xúc với nhiệt độ cao hoặc tia lửa điện.
Vape không phải là phương pháp cai thuốc lá an toàn như nhiều người lầm tưởng. Trên thực tế, Vape tiềm ẩn nhiều mối nguy hại nghiêm trọng cho sức khỏe, đặc biệt là hệ hô hấp, tim mạch và tiềm ẩn nguy cơ ung thư. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng trước khi sử dụng Vape và bảo vệ bản thân khỏi những hậu quả tai hại.
