Nghiện rượu có thể gây ra rất nhiều các bệnh lí khác nhau, đặc biệt là những bệnh về gan. Trong đó, rượu gây bệnh xơ gan nguy hiểm tính mạng.
Xơ gan do rượu
Gan là một cơ quan lớn, đóng nhiều vai trò quan trọng trong cơ thể như lọc các độc tố trong máu, chuyển hóa các protein, và tạo ra dịch mật giúp cơ thể hấp thụ chất béo. Khi một người uống nhiều rượu trong thời gian dài hàng thập kỉ, cơ thể sẽ thay thế những mô gan khỏe mạnh bằng các mô sẹo. Các bác sỹ gọi tình trạng này là xơ gan.
Cùng với tiến triển của bệnh, các mô gan lành ngày càng bị thay thế nhiều bởi các mô sẹo, khiến gan không còn thực hiện được các chức năng một cách hợp lí.
Theo Hiệp Hội Gan Hoa Kỳ, có khoảng 10-20% những người uống rượu nhiều bị xơ gan nguyên nhân do rượu. Xơ gan do rượu là bệnh gan phổ biến nhất liên quan đến việc sử dụng rượu. Bệnh là một quá trình tiến triển từ gan nhiễm mỡ cho đến viêm gan do rượu rồi xơ gan do rượu. Tuy nhiên, có một vài trường hợp có thể tiến triển thành xơ gan do rượu mà không trải qua giai đoạn viêm gan do rượu.
Triệu chứng
Những triệu chứng của xơ gan do rượu thường phát triển ở độ tuổi 30-40. Cơ thể của bạn sẽ có thể bù trừ những suy giảm về chức năng gan ở giai đoạn đầu của bệnh. Khi bệnh tiến triển thì các triệu chứng cũng trở nên dễ nhận thấy hơn.
Các triệu chứng của xơ gan rượu cũng tương tự như những rối loạn về gan liên quan đến rượu, bao gồm: Vàng da; Tăng áp lực tĩnh mạch cửa (tăng áp lực máu ở tĩnh mạch dẫn máu về gan); Ngứa
Nguyên nhân
Những tổn thương lặp lại và uống quá nhiều rượu dẫn đến xơ gan do rượu. Khi các mô gan bắt đầu hóa sẹo, chức năng gan sẽ không còn tốt như trước nữa. Vì vậy, cơ thể không thể sản xuất đủ protein và lọc hết độc tố khỏi máu.
Xơ gan do rượu có thể còn là sự kết hợp của nhiều nguyên nhân khác nhau nhưng nó vẫn liên quan trực tiếp đến việc uống rượu.
Yếu tố nguy cơ
Yếu tố nguy cơ quan trọng nhất của bệnh là nghiện rượu. Đặc biệt là một người uống nhiều rượu trong vòng ít nhất là 8 năm.
Phụ nữ có nguy cơ cao hơn đàn ông bởi họ không có nhiều enzyme trong dạ dày giúp phá vỡ các phân tử rượu. Vì vậy chúng có nhiều cơ hội tiếp xúc với các tế bào gan và tạo các mô sẹo.
Bệnh gan do rượu cũng có những yếu tố di truyền. Ví dụ như những người thiếu các men enzyme bẩm sinh. Ngoài ra, béo phì, chế độ ăn giàu chất béo và viêm gan C cũng làm tăng khả năng mắc bệnh.
Chẩn đoán
Bác sỹ sẽ chẩn đoán bệnh thông qua khai thác các tiền sử bệnh tật, tiền sử sử dụng rượu và làm một số xét nghiệm. Các kết quả xét nghiệm có thể chỉ ra một số tình trạng bệnh lí như:
Thiếu máu
Lượng amoniac trong máu cao
Đường máu cao
Tăng bạch cầu
Sinh thiết gan cho thấy mô gan bị tổn thương
Xét nghiệm men gan trong máu cho thấy lượng AST tăng gấp đôi lượng ALT
Nồng độ Magie, Kali, Natri trong máu thấp
Tăng áp lực tĩnh mạch cửa
Các bác sỹ cũng sẽ loại trừ các tình trạng bệnh lí khác ảnh hưởng đến gan để có thể chẩn đoán xác định xơ gan do rượu.
Biến chứng
Xơ gan rượu có thể gây nhiều biến chứng nghiêm trọng. Tình trạng này được gọi là xơ gan mất bù.
Những trường hợp xơ gan nặng hơn cần được cấy ghép gan để có thể sống sót. Theo bệnh viện Cleveland, bệnh nhân xơ gan mất bù gan do rượu, người được ghép gan có tỷ lệ sống sót sau 5 năm là 70%.
Điều trị
Điều trị có thể giúp đảo ngược một vài tình trạng bệnh lí về gan nhưng xơ gan do rượu thường không thể đảo ngược. Tuy nhiên, bác sỹ vẫn khuyến cáo điều trị để làm giảm tiến triển và triệu chứng của bệnh.
Bước đầu tiên trong quá trình điều trị là bệnh nhân cần bỏ rượu.
Những điều trị khác bao gồm:
Dùng thuốc: corticoid, thuốc chẹn kênh canxi, Insulin, bổ sung chất chống oxy hóa, và S-adenosyl-L-methionine (SAMe).
Dinh dưỡng hợp lí vì nghiện rượu thường dẫn đến thiếu dinh dưỡng
Bổ sung protein: bệnh nhân cần bổ sung thêm một số loại protein nhất định để làm giảm khả năng phát triển hội chứng não gan.
Ghép gan: bệnh nhân cần bỏ rượu ít nhất 6 tháng trước khi cân nhắc chỉ định ghép gan.
