Rác thải bủa vây bản làng
Sau khi kết thúc đợt mưa lớn nhiều ngày của hoàn lưu cơn bão số 6, ông Lương Văn Thuyết, Phó trưởng bản Đình Hương, xã Tam Đình, huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An lập tức huy động người dân chèo thuyền ra dọc bờ sông Lam để dọn dẹp, thu gom rác thải do nước lũ mang về.
“Mới đầu mùa mưa nhưng lượng rác mỗi ngày trôi về đây khá lớn. Không chỉ có rác sinh hoạt, cành cây gỗ mà có nhiều xác động vật cũng trôi dạt về đây gây ô nhiễm môi trường. Đặc biệt, thuyền bè đi lại sẽ vô cùng nguy hiểm”, ông Thuyết nói.
Theo Phó trưởng bản, mùa mưa, lượng rác từ thượng lưu chảy về dạt vào bờ rất lớn. Nếu như trước đây, phần lớn rác thải này sẽ trôi theo dòng nước. Thế nhưng từ khi Thủy điện Khe Bố được xây dựng, rác thải bị mắc kẹt lại. Bản Đình Hương nằm cách Thủy điện Khe Bố không xa, cũng vì vậy mà chịu ảnh hưởng nghiêm trọng.
“Rác lâu ngày không xử lý bắt đầu phân hủy gây ô nhiễm môi trường. Hiện một số bà con trong bản không dám nuôi cá lồng bè vì lo ngại nguồn nước không đảm bảo. Thậm chí, tình trạng ô nhiễm môi trường lòng hồ Khe Bố đang gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe vì người dân hay dùng nước này để sinh hoạt”, ông Thuyết nói.
Để hạn chế rác trôi dạt vào bờ, người dân đã cùng nhau dựng lên hàng rào nổi bằng tre dọc bờ sông. Tuy nhiên, vào thời điểm mưa bão, lá chắn này không thể ngăn cản được rác đổ về. Vì vậy, cứ sau khi mưa tạnh, mọi người phải thay nhau dùng thuyền đi thu gom rác đưa về xử lý.
Tuy nhiên, trên bề mặt vẫn còn nhiều cặn rác và vẫn tồn tại các loại rác thải lưu cữu, chìm trong lòng hồ. Đến mùa mưa bão, rác đổ về rất nhiều. Vì vậy, tình trạng ô nhiễm, gây mùi hôi ở khu vực lân cận các bản dân cư.
“Tình trạng ô nhiễm môi trường lòng hồ Khe Bố đang gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người dân sinh sống tại các bản dân cư Đình Hương, Đình Thắng, Đình Tiến, Đình Phong. Người dân có phản ánh, kiến nghị lên HĐND và UBND huyện nhưng vẫn chưa có biện pháp gì”, ông Thắng nói.
Đảm bảo môi trường lòng hồ có trách nhiệm của thủy điện
Ông Nguyễn Phùng Hùng, Trưởng phòng Tài Nguyên và Môi trường huyện Tương Dương xác nhận, tình trạng rác thải tích tụ về khu vực lòng hồ Thủy điện đã xảy ra nhiều năm, đặc biệt sau mỗi mùa mưa bão rác từ thượng nguồn trôi về rất nhiều.
“Chúng tôi mới lập đoàn kiểm tra, đúng là tại khu vực nhà máy Thủy điện Khe Bố đang tập trung rất nhiều rác, tuy nhiên hiện đơn vị này vẫn chưa thu gom xử lý. Rác thải đang tập trung nhiều nhất ở bản Tam Hương, xã Tam Quang, dẫn đến khu vực này bị ô nhiễm và còn gây ách tắc giao thông đường thủy”, ông Hùng cho biết.
Theo ông Hùng, đảm bảo môi trường lòng hồ không chỉ là trách nhiệm của người dân và chính quyền địa phương, mà có cả trách nhiệm của chủ đầu tư nhà máy thủy điện. Vì vậy, UBND huyện Tương Dương đã công văn gửi gửi UBND tỉnh Nghệ An, Sở Tài nguyên Môi trường Nghệ An đề nghị tiếp tục chỉ đạo Thủy điện Khe Bố thu dọn lòng hồ.
Ngày 4/9/2021, UBND tỉnh Nghệ An có Văn bản số 6513/UBND-CN yêu cầu các chủ sở hữu đập, hồ chứa thủy điện nghiêm túc, khẩn trương trai khai thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh tại công văn Công văn số 854/UBND-NN ngày 20/02/2020 của UBND tỉnh về việc thu dọn rác lòng hồ thủy điện.
Liên quan đến vấn đề xử lý rác trên các lòng hồ thủy điện, ngày 10/9/2021, Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Nghệ An cũng có văn bản đề nghị nhà máy Thủy điện Khe Bố và một số nhà máy khác trên địa bàn huyện Tương Dương phối hợp với chính quyền địa phương kiểm tra, đánh giá hiện trạng rác trôi nổi trong toàn bộ khu vực lòng hồ.
Trường hợp có hiện tượng dồn ứ, ách tắc dòng chảy gây mất an toàn giao thông đường thủy, suy giảm chất lượng nguồn nước và ảnh hưởng sinh hoạt người dân phải triển khai vệ sinh, thu dọn kịp thời theo chỉ đạo của UBND tỉnh; báo cáo kết quả thực hiện về Sở Tài nguyên và Môi trường trước ngày 30/10/2021 để theo dõi, giám sát.
Đồng thời đề nghị, UBND Tương Dương phối hợp chặt chẽ các chủ nhà máy thủy điện để kiểm tra hiện trạng, thực hiện vệ sinh, thu dọn rác trôi nổi trong khu vực lòng hồ của địa phương; giám sát việc chấp hành pháp luật về bảo vệ môi trường theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường liên quan để để xử lý theo thẩm quyền hoặc kịp thời báo cáo UBND tỉnh, Sở Tài nguyên và Môi trường để được chỉ đạo, phối hợp xử lý.
Nhà máy Thủy điện Khe Bố thuộc Công ty cổ phần Phát triển Điện lực Việt Nam được xây dựng trên sông Cả (đầu nguồn sông Lam) đoạn qua huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An. Khởi công từ năm 2007, đến năm 2013 nhà máy được hoàn thành đưa vào sử dụng với công suất 100MW.
Anh Ngọc
Bài đăng trên ấn phẩm Đời sống & Pháp luật số thứ Tư (160)
