Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đang lấy ý kiến sửa đổi một số điều của Thông tư 17/2019 về khung giá dịch vụ vận chuyển hành khách trên các đường bay nội địa (khung trần giá vé máy bay nội địa).
Theo dự thảo, đường bay dưới 500 km và đường bay phát triển kinh tế - xã hội không điều chỉnh tăng trần so với mức hiện hành. Cụ thể, giữ nguyên mức giá tối đa 1,6 triệu đồng/vé/chiều với đường bay phát triển kinh tế - xã hội, và giữ mức 1,7 triệu đồng/vé/chiều với đường bay dưới 500 km.
Tuy nhiên, nhóm đường bay từ 500 km trở lên sẽ thực hiện tăng giá trần. Cụ thể, đường bay cự ly từ 500 - 850 km, dự kiến giá trần tăng lên mức 2,25 triệu đồng/vé/chiều (tăng 50.000 đồng/vé so với trần hiện hành).
Đường bay từ 850 - 1.000 km, tăng giá trần vé lên 2,89 triệu đồng/vé/chiều (tăng 100 nghìn đồng/vé so với trần hiện hành).
Đường bay từ 1.000 - 1.280 km, giá trần tăng lên 3,4 triệu đồng/vé/chiều (tăng 200.000 đồng/vé so với trần hiện hành).
Đường bay từ 1.280 km trở lên sẽ tăng trần đạt mức 4 triệu đồng/vé/chiều (tăng 250.000 đồng/vé so với trần hiện hành).
Mức giá trần kết trên chưa gồm thuế, phí và các khoản hãng hàng không thu hộ đơn vị khác (như phí an ninh soi chiếu an ninh, phục vụ mặt đất).
Trên cơ sở khung giá trần trên, các hãng hàng không quy định giá vé cụ thể trên đường bay hoặc nhóm đường bay theo phương thức đa dạng giá vé, chính giá giảm giá vé, đặc biệt với nhóm ưu tiên.
Thực tế cho thấy, việc bỏ giá trần vé máy bay sẽ có lợi cho hãng hàng không vào giai đoạn cao điểm. Tuy nhiên, điều này có thể khiến hành khách gặp khó khăn trong tiếp cận dịch vụ hàng không vào dịp cao điểm.
Liên quan đến việc điều chỉnh giá trần vé máy bay, Chính phủ vừa đã có tờ trình gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội và chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật Giá (sửa đổi).
Chính phủ cho rằng báo cáo tổng kết Luật Hàng không dân dụng Việt Nam đã có đánh giá chi tiết và dự thảo Luật Giá đã hoàn chỉnh cơ chế định giá mặt hàng này theo hướng chuyển từ quy định khung giá sang quy định giá trần, tức bỏ quy định về giá sàn.
Theo Chính phủ, nếu tiếp tục bỏ cả giá trần vé máy bay thì sẽ không còn công cụ để điều tiết giá với vé máy bay. Đây là vấn đề thay đổi lớn, thay đổi một chính sách quan trọng, so với việc bỏ giá sàn đã được đánh giá rất kỹ nên chưa có cơ sở để bỏ quy định này.
Việc Bộ GTVT quy định giá trần nhằm tạo cơ chế khuyến khích cạnh tranh để giảm giá dịch vụ, bảo vệ lợi ích người tiêu dùng. Đặc biệt là các đối tượng có thu nhập thấp sẽ được tiếp cận các dịch vụ hàng không, qua đó giảm chi phí xã hội cho các nhu cầu vận chuyển của người dân, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển.
Trường hợp khi không còn quy định giá trần, Chính phủ cho rằng các hãng hàng không hoàn toàn có thể đưa ra giá vé ở mức cao.
Về dài hạn, Chính phủ cho rằng khi khả năng cung ứng của vận tải hàng không đáp ứng tốt hơn yêu cầu xã hội, thị trường có sự tham gia đa dạng của nhiều hãng hàng không, thúc đẩy cạnh tranh thực chất bằng giá vé, chất lượng; khi đó đề xuất bỏ quy định giá trần với vé máy bay trên các đường bay nội địa là phù hợp.
Cùng trao đổi về vấn đề này, TS. Cấn Văn Lực cho rằng, việc bỏ giá trần sẽ làm tăng khả năng thu hút đầu tư cho ngành hàng không, giá cả và các yếu tố cấu thành giá hàng không thay đổi rất nhanh, cứ áp giá trần là không theo kịp.
Chúng ta không nên can thiệp quá nhiều vào giá vé máy bay, tuy nhiên cơ quan quản lý và các hãng hàng không phải công khai, minh bạch hơn và cạnh tranh với nhau lành mạnh.
Bộ GTVT cho rằng, trong chi phí của hãng hàng không, trong điều kiện bình thường chi phí nhiên liệu thường chiếm trên 39% tổng chi. Tuy nhiên, tại tháng 12/2022, cùng với biến động tỷ giá ngoại tệ, chi phí nhiên liệu của các hãng tăng hơn 80% so với tháng 9/2015 làm tổng chi phí của hãng hàng không tăng thêm gần 33,5%. Trong khi đó, giá trần vé máy bay đang áp dụng được ban hành từ năm 2015 và sử dụng tới nay.
Cơ quan soạn thảo đánh giá, với mức tăng cho đường bay dài, giá vé máy bay một số đường bay sẽ chịu tác động tăng thêm hơn 6% so với giá hiện hành, như các đường bay: Hà Nội – TP.HCM; Hà Nội - Phú Quốc; TP.HCM - Hải Phòng… Trong khi, một số đường bay ngắn giá vẫn giữ ổn định, như: TP.HCM - Đà Lạt, Hà Nội - Vinh, Hà Nội - Điện Biên…
Việc tăng trần giá vé máy bay nội địa theo khung trên có thể khiến chỉ số giá tiêu dùng (CPI) năm nay tăng thêm 0,07%.
Nguyễn Lâm
