Nh?ều doanh ngh?ệp “lách luật” bằng cách ký hợp đồng lao động/hợp đồng làm v?ệc vớ? ngườ? lao động dướ? 12 tháng để không phả? đóng BHTN.
Phao cứu s?nh cho ngườ? lao động
Chính sách BHTN có h?ệu lực th? hành từ năm 2009, lúc đầu cả doanh ngh?ệp và ngườ? lao động đều không mấy mặn mà. Tuy nh?ên và? năm gần đây, kh? nền k?nh tế đất nước bị ảnh hưởng bở? cuộc khủng hoảng k?nh tế thế g?ớ?, hoạt động của doanh ngh?ệp gặp nh?ều khó khăn, tình trạng thất ngh?ệp, mất v?ệc làm g?a tăng thì BHTN thực sự trở thành “phao cứu s?nh” cho ngườ? lao động.
Chính sách này đã kịp thờ? bù đắp một phần thu nhập cho ngườ? lao động mất v?ệc làm để duy trì cuộc sống và có các b?ện pháp tích cực như tư vấn, g?ớ? th?ệu v?ệc làm, hỗ trợ ngườ? lao động học nghề. Vì vậy, số ngườ? tham g?a BHTN l?ên tục tăng, số ngườ? được thụ hưởng cũng ngày càng tăng.
Doanh ngh?ệp nợ t?ền bảo h?ểm thất ngh?ệp, ngườ? lao động sẽ gặp rất nh?ều khó khăn kh? mất v?ệc Ảnh: Phú Khánh
Tuy nh?ên, cũng g?ống như các loạ? hình bảo h?ểm xã hộ? khác, ch?ếc “phao cứu s?nh” của ngườ? lao động trong thờ? kỳ khủng hoảng k?nh tế này đang bị nh?ều doanh ngh?ệp “đánh cắp”. Ông Lê Quang Trung – Phó Cục trưởng Cục V?ệc làm, Bộ LĐ-TB&XH chỉ ra, tình trạng doanh ngh?ệp trốn đóng BHTN cho ngườ? lao động ngày càng có xu hướng g?a tăng.
Phổ b?ến nhất là hình thức doanh ngh?ệp “lách luật” bằng cách ký hợp đồng lao động/hợp đồng làm v?ệc vớ? ngườ? lao động dướ? 12 tháng để không phả? đóng BHTN. Đơn cử như tạ? TP. Hồ Chí M?nh, theo phản ánh của cơ quan bảo h?ểm xã hộ? thành phố thì h?ện nay không xác định được hết số doanh ngh?ệp và ngườ? lao động thuộc đố? tượng tham g?a BHTN trên địa bàn do số lượng này quá lớn.
Số nợ đọng g?a tăng
Cùng vớ? v?ệc trốn đóng BHTN cho ngườ? lao động thì tình trạng nợ đọng BHTN của các doanh ngh?ệp cũng ngày càng tăng. Theo ông Lê Quang Trung, năm 2011, số nợ đọng BHTN là 172 tỷ đồng. Năm 2012 con số này tăng hơn 2 lần, đạt 365,4 tỷ đồng, trong đó nợ ngân sách nhà nước hỗ trợ đóng BHTN là hơn 223,3 tỷ đồng (ch?ếm 61,13\% tổng số nợ).
Tính đến tháng 6-2013, số nợ BHTN là 544,4 tỷ đồng, trong đó nợ ngân sách 266,2 tỷ đồng (ch?ếm 48,9\% tổng số nợ). Ông Nguyễn Hùng Cường, Phó Trưởng Ban thực h?ện chính sách bảo h?ểm xã hộ? - Bảo h?ểm Xã hộ? V?ệt Nam bổ sung thêm, tính đến tháng 8-2013, số nợ đọng BHTN đã lên tớ? trên 600 tỷ đồng, trong đó phần hỗ trợ 1\% từ Ngân sách nhà nước là gần 303 tỷ đồng, phần nợ từ đơn vị sử dụng lao động là 299 tỷ đồng.
Sự g?a tăng nợ đọng BHTN kh?ến Quỹ BHTN đang bị đe dọa. Trên thực tế, do số lượng ngườ? tham g?a BHTN tăng nhanh nên số thu BHTN cũng tăng theo từng năm. Tính đến tháng 8-2013, tổng số t?ền thu BHTN là hơn 27,6 tỷ đồng, trong kh? số t?ền đã ch? trả từ năm 2010 đến nay là hơn 6,7 tỷ đồng nên số kết dư quỹ tương đố? lớn.
Tuy nh?ên, ông Nguyễn Hùng Cường phân tích, Quỹ BHTN có số kết dư lớn chủ yếu là do năm 2009 (năm đầu t?ên thực h?ện chính sách BHTN) chỉ thu phí tham g?a BHTN mà chưa phả? ch? trả. Đến năm 2010 và 2011 mớ? thực h?ện ch? trả nhưng ở mức thấp, thờ? hạn hưởng là 3 tháng trợ cấp nên số phả? ch? trả không lớn.
Còn từ năm 2012 trở đ?, Quỹ BHTN bắt đầu phả? ch? lớn hơn nh?ều so vớ? trước do số ngườ? hưởng trợ cấp ngày càng tăng cao, thờ? g?an hưởng theo quy định mớ? cũng dà? hơn. Ông Cường cho rằng, vớ? tình hình h?ện nay và nếu chính sách BHTN không kịp thờ? thay đổ? thì số thu BHTN về lâu dà? sẽ khó khăn trong v?ệc cân đố? thu ch?.
