"Trong quá trình thanh kiểm tra, nếu cơ quan chức năng phát hiện cơ sở này tiêm thuốc an thần vào heo từ trước và đã phân phối, cung cấp ra thị trường thì có thể xử lý hình sự về tội quy định tại Điều 244 BLHS 1999 (sửa đổi, bổ sung 2009)" - Luật sư Bùi Đình Ứng nhận định.
Ngày 28/9 vừa qua, gần 5000 con heo bị tiêm thuốc an thần Combistress tại cơ sở giết mổ Xuyên Á (TP. Hồ Chí Minh) đã bị lực lượng liên ngành của Cục cảnh sát Môi trường – Bộ Công an phát hiện. Sự việc này gây hoang mang trong dư luận. Có nhiều ý kiến cho rằng cần thiết phải truy trách nhiệm hình sự trong vụ việc trên nhằm phòng ngừa từ xa.
Xung quanh vấn đề này, chúng tôi đã có trao đổi với Luật sư Bùi Đình Ứng (Đoàn Luật sư Tp Hà Nội). Theo ông Bùi Đình Ứng: Hành vi tiêm thuốc an thần vào gần 5000 con heo để làm thực phẩm trước hết là hành vi vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, hành vi này đã cấu thành tội phạm hình sự hay chưa thì cần xem xét các vấn đề sau:
| Tổng số 3.750 con heo được xác định bị chích thuốc an thần tại lò mổ Xuyên Á (Ảnh : Dân Trí) |
Điều 244 BLHS 1999 (sửa đổi, bổ sung 2009) quy định về tội “Vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm” như sau: “Người nào chế biến, cung cấp hoặc bán thực phẩm mà biết rõ là thực phẩm không bảo đảm tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe của người tiêu dùng, thì bị phạt tù từ một năm đến năm năm”.
Theo đó, cấu thành của tội này đòi hỏi phải có dấu hiệu bắt buộc về hậu quả là “gây thiệt hại cho tính mạng hoặc gây thiệt hại nghiêm trọng cho sức khỏe của người tiêu dùng”. Cơ sở giết mổ Xuyên Á tiêm thuốc an thần vào số heo nói trên nhưng nếu chưa kịp phân phối ra thị trường thì được xác định là chưa gây ra hậu quả và chưa đủ yếu tố cấu thành tội “Vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm”.. Như vậy, nếu căn cứ vào BLHS hiện hành là BLHS 1999 (sửa đổi, bổ sung 2009) thì không thể xử lý hình sự cơ sở giết mổ Xuyên Á mà chỉ có thể xử lý hành chính.
Thế nhưng, trong quá trình thanh kiểm tra, nếu cơ quan chức năng phát hiện ra cơ sở này đã có hoạt động tiêm thuốc an thần vào heo từ trước và đã phân phối, cung cấp ra thị trường thì có thể xử lý hình sự về tội quy định tại Điều 244 BLHS 1999 (sửa đổi, bổ sung 2009).
Có thể nói, những năm qua, vấn đề vi phạm vệ sinh an toàn thực phẩm ngày càng gia tăng, khiến người dân không khỏi hoang mang, lo lắng. Rất nhiều cơ sở chế biến cũng như cung cấp thực phẩm bị lực lượng chức năng phát hiện trữ lượng thực phẩm không đảm bảo yêu cầu vệ sinh an toàn thực phẩm rất lớn, nhưng vì chưa kịp phân phối ra thị trường hoặc có phân phối nhưng khó chứng minh được thiệt hại đã gây ra cho sức khỏe của người tiêu dùng nên không thể xử lý hình sự mà chỉ xử phạt hành chính. Theo đó, Điều 244 BLHS 1999 (sửa đổi, bổ sung 2009) quy định về tội “Vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm” dường như bị “bỏ hoang”, không phát huy được tác dụng phòng ngừa tội phạm.
Luật sư Bùi Đình Ứng cho hay: Những bất cập trên thực tế trên đã được BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) đã khắc phục. Hạn chế của tội “Vi phạm quy định về vệ sinh an toàn thực phẩm” bằng cách không coi việc phải gây thiệt hại về tính mạng, sức khỏe của người tiêu dùng là dấu hiệu bắt buộc trong cấu thành tội này nữa, mà nhiều trường hợp chỉ cần xác định được trị giá của thực phẩm thiếu an toàn tới một mức nhất định (như từ 10 triệu đồng đến 100 triệu đồng…) là đã cấu thành tội này rồi.
Tuy nhiên, BLHS 2015 (sửa đổi, bổ sung 2017) đến 01/01/2018 mới có hiệu lực thi hành, nên không thể áp dụng để xử lý hành vi tiêm thuốc an thần vào 5000 con heo của cơ sở giết mổ Xuyên Á được”, Luật sư Bùi Đình Ứng cho biết.
Thái Sơn
