Có lẽ ai cũng nghĩ rằng, công việc bốc vác nặng nhọc chỉ dành cho nam giới, nhưng hình ảnh nữ giới làm nghề bốc vác, kéo thuê… xuất hiện tại nhiều chợ đầu mối trên địa bàn Hà Nội khiến những ai chứng kiến đều phải suy ngẫm.
Họ tần tảo sớm hôm, kiếm 15.000 đồng/lượt kéo thuê. Có người còn nhận “tăng ca” cả ngày lẫn đêm mới có đủ tiền nuôi sống cả gia đình.
Để hiểu rõ hơn về nghề một nắng hai sương, vất vả nhọc nhằn này, PV báo ĐS&PL đã “mục sở thị” một ngày làm việc của họ. Có chứng kiến mới thấu hiểu hết nhọc nhằn mà những nữ “cửu vạn” này phải trải qua.
Nhọc nhằn trên những đôi vai gầy
Tầm 3h sáng, khi xe chở hàng bấm còi inh ỏi, cũng là lúc những người phụ nữ này thức dậy, họ ăn tạm bát mỳ tôm, hay vài chiếc bánh mỳ để có năng lượng cho ngày mới. Địa điểm làm việc của họ là chợ đầu mối Long Biên.
Công việc cửu vạn làm cả ngày lẫn đêm ấy, tưởng chừng chỉ dành cho nam giới, nhưng chỉ cần chủ hàng yêu cầu, dù thùng hàng có nặng đến vài chục kg những người phụ nữ này vẫn sẵn sàng gánh trên vai, để kiếm vài chục nghìn mỗi ngày.
Khi được hỏi về công việc của mình, những người phụ nữ này nở một nụ cười bí hiểm và bảo, ai đã trót làm nghề này phải có một sức khỏe dẻo dai, mới bám trụ được. Những phụ nữ làm nghề cửu vạn, họ là lát cắt trong bức tranh về số phận của những người phụ nữ nghèo khó tìm về thành thị kiếm việc làm.
Chỉ cần những chiếc xe chở hàng dừng lại trong đêm, những người phụ nữ già, trẻ không ngần ngại ghé vai vác hàng ra xe kéo đang chờ sẵn, rồi vận chuyển đến các kiốt hoặc khách hàng đang chờ ngoài cổng chợ. Với các loại hàng hoá như táo, dưa, cam, xoài, cải bắp... từ 3h sáng đến 6h sáng, những mặt hàng này được các nữ cửu vạn chuyển ra xe, sau đó bốc, vác lên thùng.
Những thùng hàng nặng 40-50kg, thậm chí có những xe hàng 5 đến 7 tạ, nặng thì họ đi hai chuyến, nhẹ thì hai thùng hàng một lần cho tiết kiệm thời gian, công sức.
Chia sẻ với PV, chị Trần Thị Hà (42 tuổi, Hưng Yên) cho biết, chị lên đây làm nghề kéo thuê tại chợ Long Biên đã được hơn 10 năm, từ khi con gái chị học cấp 2 đến nay đã vào đại học.
“Ở quê quanh năm bán mặt cho đất, bán lưng cho trời cũng không đủ tiền nuôi các con ăn học, vì thế tôi theo một số người bạn lên chợ Long Biên làm nghề cửu vạn. Những ngày đầu, chưa quen với công việc, ít người gọi bốc hàng vì họ sợ mình không đủ sức.
Khi nhận được chuyến kéo hàng đầu tiên tôi không thể nhấc lên được vì quá nặng, họ nhìn tôi lắc đầu và trả cho tôi 10.000 đồng/ngày. Sau hôm đấy, tay tôi nổi bọng nước, sưng đau, vai đỏ ửng lên, rát... Nhưng lâu dần cũng thành quen, giờ tay chai sần lên, không còn cảm giác gì nữa, nặng quá khom lưng xuống, chẳng ai cười dáng đi của mình cả”, chị Hà chia sẻ.
Cũng theo chị Hà, công việc của chị bắt đầu từ 3h sáng, bất kể ngày nắng hay mưa, cứ thấy xe hàng về là chị cùng “đồng nghiệp” lao đến, chị nhanh tay chọn những thùng hàng to, nặng hơn để được “thưởng” thêm vài đồng. Chỉ sau hơn 1 tiếng chị cùng 2 người nữa vác xong đống hàng đến các ki-ốt tại chợ. Để kiếm khoản nho nhỏ gửi về cho gia đình, những người phụ nữ làm nghề cửu vạn gần như phải thức trắng đêm.
Miếng cơm, manh áo, phận người
Ở khu chợ Long Biên, nơi tập trung dân tứ xứ từ khắp nơi đổ về kiếm sống, khi trò chuyện với PV, mỗi người đều có một tâm trạng, nỗi niềm riêng. Cô Phạm Thị Thu (Nam Định) dáng người nhỏ thó nhưng nhanh nhẹn gánh từng bao hàng nặng cho khách khiến chúng tôi xót xa thay.
Cô Thu chia sẻ: “Ai sinh ra mà chả muốn mình được ăn sung mặc sướng, nhưng tôi thì khác, gặp phải nhiều bất hạnh, chồng mất để lại cho tôi một mẹ già và hai đứa con thơ dại. Nhà không có đủ tiền sinh hoạt, tôi lên thành phố mưu sinh. Bất đắc dĩ tôi mới làm nghề cửu vạn... công việc nặng nhọc, nhưng tiền công chẳng được là bao”.
Giống như nhiều người phụ nữ làm nghề cửu vạn, bà Hoàng Thị Minh (56 tuổi, Hà Nam) làm nghề bốc vác thuê tại chợ Phùng Khoang đã được hơn 10 năm. Kể về nghề của mình, bà Minh vui vẻ: “Làm nghề bốc vác này mà không vất vả, trầy xước thì lại nhàn quá. Tôi nhớ, có lần vì cố kéo xe hàng, chất 10 thùng hoa quả lên xe khiến chân tôi không đứng vững, hai vai nặng trĩu. Mới đi được vài bước thì xe hàng lật, tôi ngã theo, cũng may hàng hóa của họ không bị làm sao, nhưng tay tôi trật khớp mất một thời gian dài. Giờ tôi không dám gánh, vác nặng nữa”.
Theo tìm hiểu của PV, họ thức trắng đêm cực nhọc là vậy, nhưng tiền công của mỗi người cửu vạn chỉ được tầm 100.000 đồng/ngày. Nếu hàng hóa nhiều thì số tiền được cao hơn, nhưng bù trừ lại các khoản ăn ở cũng chỉ dư vài triệu đồng/tháng.
“Con trai làm bốc vác có sức khỏe, chứ phụ nữ chúng tôi ban đầu chỉ đi gánh thuê, nhưng phải biết gánh hàng thì chủ mới thuê. Những ngày đầu mới ở quê ra, do không chịu nổi áp lực, nặng nhọc tôi đã khóc, đã muốn quay về, nhưng nghĩ đến cảnh nhà nheo nhóc, tôi lại cố gồng mình gánh những thùng hàng ngày này qua ngày khác”, bà Minh cho biết thêm.
Nhìn những người phụ nữ luống tuổi phải oằn mình để kéo, gánh, bốc vác nhiều thùng hàng trong một lần chuyển mà có lẽ trọng lượng của nó gấp vài lần người kéo ai cũng phải thốt lên rằng “họ đang phải kéo... cả gia đình mình”.
Có nói chuyện, chúng tôi mới hiểu thêm được rằng, thực ra những người phụ nữ chân yếu tay mềm đang cố gồng mình lên để chống chọi với cuộc sống mưu sinh giữa phố phường chật hẹp. Vì thế, dù mồ hôi có thấm đẫm trên áo và đôi tay có chai sạn, thấm máu họ vẫn gồng mình làm việc mỗi khi có xe hàng đến.
Hằng - Bích
